Келин кыстарга мөгейиг
Ноябрь 29-та Өвүр кожууннуң М.Б. Доржу аттыг төп ном саӊы «Келин кыстарга мөгейиг» деп Авалар байырлалынга тураскааткан хемчегни организастаан. Ооң киржикчилери – Өвүр черниӊ келиннери.
«Төгерик ширээ» хевиринге болган хемчег чылыг, чымчак, таарымчалыг байдалга эрткен. Келиннер чыыжының эӊ улуг назылыы, «улуг келин» — хүндүлүг башкы Светлана Кыргысовна Достай. Алтай келин Наталья Ивановна бодунуӊ дылынга байыр чедиргеш, чонунуӊ келинге хамаарышкан ужурларын каксы таныштырганы дыка солун болган. Келиннер чыыжыныӊ эгелекчизи, Тываныӊ национал музейиниӊ хоочуну Лаида Кара-ооловна чыылганнарга Келиннер каттыжыышкынын тургузуп алырын сүмелээн. Аӊаа чүс хуу чөпшээрешкеш, даргазы кылдыр Галина Байыртыевнаны соӊгуп алганнар.
Таарымчалыг байдалга ужурашкан
Эрткен неделяда Сүт-Хөл кожууннуң Төп ном саңынга кожууннуң үлегерлиг иелери-биле ужуражылга болган. Иелер хүнүнге тураскааткан хемчегге төлептиг ажы-төлдү кижизидип өстүрген үлегерлиг авалар, ол ышкаш тускай шериг операциязының киржикчилериниң иелери хүндүлүг аалчылар кылдыр чалаттырган.
Авалар пирог кылыр мастер-класска идепкейлиг киришкеннер. Эмчи Л.С. Ондар кадык чемненилге дугайында өөредиглиг беседаны эрттирген. «Салгал» элээдилер клувунуң кежигүннери хол-биле кылган ажылдарын аңаа делгээн. Ужуражылганың киржикчилери аваларга тураскааткан шүлүктерни номчаан. Ужуражылга чылыг-чымчак, таарымчалыг байдалга эрткен.
Чырыыр ленталарны баглаан
Улуг-Хем кожуун чагыргазы мал-маган киржилгелиг орук-транспорт болуушкуннарын болдурбазы-биле, бода малга чырыыр ленталар баглаар акцияны чоруткан. Кожууннуң көдээ ажыл-агый эргелелиниң ажылдакчылары Сесерлиг деп чер чоогунда малчын аалдарның 7 баш аъдынга база Арыг-Үзүү суурдан ырак эвесте малчын турлагларның малдарынга тускай ленталарны баглаан.
Мөңгүн-Тайгага хол бөмбүү
Ыраккы Мөңгүн-Тайга кожуунга республика чергелиг хол бөмбүүнге маргылдаа болган. Кожууннуң сураглыг спортчулары О.К. Монгуш биле З.Х. Донгактың чырык адынга тураскааткан маргылдаага 12 команда киришкен.
Изиг-изиг маргылдааның түңнелинде дараазында командалар тергиидээн:
1-ги чер — Мөңгүн-Тайганың командазы;
2-ги чер — Бай-Тайга кожууннуң командазы;
3-кү чер — Мөңгүн-Тайганың «Меңгилиг» командазы.
Элээди инспекторлар
Барыын-Хемчик кожууннуң Эрги-Барлык школазынга онзагай болуушкун болган — бир дугаар «Орук шимчээшкининиң элээди инспекторлары» (ЮИД) деп классты ажыткан.
Бирги класстың өөреникчилерин ЮИД классче байырлыг байдалга киирген. Школага бо чаа эгелээшкин өзүп орар салгалдарны хоойлу-дүрүм чурумунуң үндезиннеринге чаңчыктырар, патриотчу, харыысалгалыг база чурумнуг болурунга өөредир.
Класстың ажыдыышкынынга Барыын-Хемчик кожууннуң Россияның ИХЯ-ның күравтоинспекция салбырының начальниги, полицияның капитаны А.Б. Иргит, ол ышкаш пропаганда талазы-биле инспектор, биче лейтенант Ч.Ш. Сыдам-оол элээди инспекторларга байырын чедиргеш, хөрек демдектери биле шынзылгаларны тывыскан. Бирги классчылар эки өөредилгелиг, хоойлу-дүрүмнү сагыырын база эртем-билигге чүткүлдүг болурун даңгыраглаан.
Буянныг адашкылар
Энерел сеткилдиг, дузааргак тес-хемчилер тускай шериг операциязынче чорудар кышкы чыылдага идепкейин көргүзүп эгелээн. Аныяк чылгычы Белек Сувандииниң буянныг деткимчезин чоргаарал-биле демдеглеп болур. Ол Чаа чыл уткуштур ТШО-же чорудар чүък чыылдазынга чылгы малдың коң эъдин дужааган.
Белек буянныг акцияларга чаңгыс эвес удаа киржип турар. Ол Самагалдай хүрээзин тудуп турар үеде 6 аътты диригге деткимче кылдыр берген. Ол ынчан аныяк чылгычының ачазы Байыр Сувандии дөргүл-төрели-биле демнежип тургаш, хүрээ тудуунга деткимче кылдыр 100 муң рубльди база сөңнээн.
СПИД-ке удур бис!
Декабрь 1 – Бүгү-делегейниң СПИД-ке удур хүнде Чаа-Хөл кожууннуң төп эмнелгези биле кожууннуң Аныяктар болгаш спорт талазы-биле килдизи демнежип алгаш, “СПИД-ке удур бис!” деп акция-биле кожууннуң ажылчы коллективтериниң аразынга баскетбол маргылдаазын эрттирген. Аңаа 8 команда киришкен.
Түңнелинде 1-ги черни Чаа-Хөл кожууннуң төп эмнелгезиниң коллективи, ийигизин Чаа-Хөл кожууннуң С.М. Сарбакай аттыг спорт школазының коллективи, 3-кү черни “Хүнчүгеш” уруглар садының коллективи алган.
Маргылдаа эгелээр мурнунда, эмчилер СПИД хамчыктыг аарыгның хоразы, оон канчаар камгаланырының дугайында лекцияны кылган.
/ Арынны А. СОЯН белеткээн.
Чуруктарны Өвүр, Сүт-Хөл, Мөңгүн-Тайга, Улуг-Хем, Барыын-Хемчик база Тес-Хем кожууннарның социал четкиде арыннарындан алган.
“Шын” №47 2025 чылдың декабрь 4
