2024 чылды Россия Федерациязының Президентизи Владимир Путин Россияда Өг-бүле чылы кылдыр чарлаан. Ноябрь 16-да Чыраа-Бажы сумузунга Ооржак Хорагай аттыг көдээ культура төвүнге Чөөн-Хемчик кожууннуң сумулар аразынга «Кунчушкулар–2024» деп мөөрей болуп эрткен.
Мөөрейге хүндүлүг аалчылар Тыва Республиканың Херээженнер эвилелиниң кежигүннери: Ольга Торе-Бадыевна Уванзай, Валентина Салчаковна Ондар, Надежда Анатольевна Шоннай-оол, Югана Николаевна Ондар, Марина Маадыр-ооловна Монгуш, Валентина Чуктээровна Нурзат олар чаладып келген. Аалчылар ажыктыг делгелгелер база солун мастер класстарны организастаан. Югана Ондар «Чүс чараш арыннар» деп херээжен чонга арынны шын канчаар ажаарының мастер-клазын чоруткан.
Чөөн-Хемчик кожууннуң чагырга даргазының социал политика талазы-биле оралакчызы Джамиля Монгуш база Чадаана хоорайның Херээженнер чөвүлелиниң даргазы Кара Нассык-оол, Шеминиң чагырга даргазының социал амыдырал талазы-биле оралакчызы Чодураа Куулар деткикчилеп келгеннер.
Мөөрейни Чыраа-Бажы суму чагыргазы, сумунуң Херээженнер чөвүлели база куратор У.Б. Сонам удуртуп баштаан. Ажыдыышкында сумунуң баштыңы Чойганмаа Сарыглар киржикчилерге болгаш аалчыларга байыр чедириишкинниң чылыг-чымчак сөстерин илереткен.
Чыраа-Бажы суму чагыргазының социал амыдырал талазы-биле оралакчы даргазы Шеңне Донгак мөөрейни башкарган.
«Кунчушкулар–2024» мөөрейге Элдиг-Хем, Теве-Хая, Баян-Тала, Шеми, Чыраа-Бажы сумуларындан база Чадаана хоорайдан ниитизи-биле 12 кунчушку киржип келген. Мөөрей солун болгаш бедик деңнелге эрткен. Киржикчилерниң чогаадыкчы чоруу чонну кайгаткан.
Улуг назылыг кунчуулар аразындан Чадаана хоорайның хоочуну Лариса Монгуштуң чараш шүлүүн, Баян-Таладан хоочун башкы Светлана Монгуштуң база Элдиг-Хемниң хоочуну Любовь Кара-Салдың баянга ырлажырын шииткекчилер онзалап демдеглээннер.
Чыраа-Бажы сумузундан беш оолдуг Маадыр ие Рита Саттың үш кенни Аржаана, Шораана, Алдын-Сай-биле күүсеткен таныштырылгазын көрүкчүлер болгаш шииткекчилер чарашсынып магадап ханмааннар. Кунчуулары келиннерин эдертип алгаш, киржип турары дээрге, бот-боттарын хүндүлежип билирин, өг-бүлезиниң быжыг найыралын, демин көргүзүп турары-дыр. Ол чүүл аныяк-өскенге үлегер-чижек, чон аразынга кижизидилге ажылы болур. Шак мындыг хевирлиг чараш утка сиңген мөөрейлерни кожууннар аразынга республика чергелиг кылдыр эрттирери күзенчиг.
Шииткекчилер: ТР-ниң херээженнер эвилелиниң кол секретары Ольга Уванзай, сумунуң хоочуну Кара-кыс Монгуш, кожууннуң чагырга даргазының оралакчызы Джамиля Монгуш шын шилилгени кылгаш, дараазында тиилекчилерни илереткен.
Дээди шаңналга Элдиг-Хемден кунчуу Любовь Очур-ооловна, кенни Таймира Танововна Кара-Салдар төлептиг болганнар. Бирги черни Теве-Хая сумузундан кунчушкулар Наталья Николаевна Донгак биле Олча Алдын-ооловна Ховалыг алганнар. Ийиги черни Баян-Тала кунчуузу Светлана Дойдууевна, кенни Хамнаарак Вадимовна Монгуштарга тывыскан. Үшкүзүнге Чыраа-Бажындан кунчушкулар Рита Бюрбюевна, Аржаана Васильевна Саттар төлептиг болганнар.
«Аныяк кунчушкулар» деп номинацияга Шеми сумузундан Алена Манган-ооловна биле кенни Алдын-Сай Көгеловна Ооржактар шылгарааннар, Чадаана хоорайдан Лариса Салчаковна Монгуш биле кенни Айлаң Оттук-ооловна «Демниг кунчуушкулар» болганнар.
Чыраа-Бажы сумунуң чагырга даргазы Радион Ооржак дириг хойну, сумунуң хоочуну Кара-кыс Монгуш шаңналдарга деткикчилээн.
Чыраа-Бажының Херээженнер чөвүлелиниң идепкейжилер даргазы Гита Ооржакка, кежигүннери Уран Сонамга, Алена Ондарга, Белекмаа Сатка, Светлана Сарыгларга, Солангы Ооржакка, Айыраана Монгушка, Чимис Кара-Салга, Шеңне Донгакка база келген аалчыларывыска өөрүп четтиргенивисти илеретпишаан, Иелер хүнүн таварыштыр быжыг кадыкшылды, аас-кежикти, чедиишкиннерни күзедивис.
Уран СОНАМ, ТР-ниң херээженнер эвилелиниң бюро кежигүнү.
Чөөн-Хемчик кожуун, Чыраа-Бажы сумузу.
«Шын» №90 2024 чылдың ноябрь 23
