Ада-чурту — Совет чурттуң боскундува
Айыылдыг хол сириңейнип чедип келген,
«Барның, чоктуң аразы» деп сөглеп болур
Бачым хүннер — дөртен бирден дөртен беш чыл.
“Ынак мен” деп ийи сөстүң күжүн шенээр
Ыдык, дошкун шылгалдаже чон-даа кирген;
Дээди совет өрегеде чүс-чүс нацтар1
Демниг бир аай көдүрүлгеш, хайнып үнген.
Дары кагы секпилденген ашактар бар,
Таныш кысты ол хүн ошкаан оолдар бар,
Авазының, ачазының өрээлинден
Аңгы черге орнун салбаан кыстар-даа бар.
Хемчик чурттуг арат оглу Чүргүй-оол дээш,
Кезээде-ле Москва чурттуг Иванов дээш,
Ажылчыннар, тараачыннар, колхозчулар,
Академик, чогаалчы дээш — кымнар чогул!
Кааң хүндүс ийи тала сегиржип аар,
Хажыр-дошкун чаңнык-диңми черден үнер
Коргулчун, шой долулаштыр төп-ле келир,
Хоорлуп чаштаан хөрзүн,
доозун дүвүленир.
Оттуг-көстүг, ханныг, ыштыг, бүргег шөлче
Орус, казах, хөй сөөк шериг халдап кирер:
«Төрээн чурт дээш, бурунгаар!» деп,
чаңгыс домак
Төдү чоннуң тиилеттирбес чүрээ болган.
Оттуг чаага Чүргүй-оол балыглаткан,
Оңгарылгаш, көрүп кээрге , ханы хөлчок.
Орус солдат Ивановтуң ханы-биле
Оңгузунда холушкаштың сүстүп чыткан.
Өңнүктер оон балыгларын шарыжып ап,
Өөрүнге база катап каттышканнар.
Ханын төкпейн, когарал чок,
берге көрбейн,
Карыш-даа чер дайзыннардан арыгланмас.
Арзылаң дег, тулчуп тургаш, тынын берген
Алдын баштыг орус оолдар аразында,
Хилиң ышкаш, кара баштыг Идам бир хүн
Хир чок арыг шериг хөөрге удуп калган.
Матросовтуң, Кошевойнуң, Зояның
Маадырлыг үлегери муң-муң өскен:
Казах, бурят, грузинде, узбекте,
Кайы чонда тараваан дээр — шуптузунда!
Ада-чурту — Совет чурттуң Маадыры деп
Алдын сылдыс, Ленин орден чалап алган,
Бо хүн бистиң аравыста Чүргүй-оол бо,
Боду-биле тайбың ажыл кылчып туру.
Чүргүй-оолду көрген арат бүгүдээниң
Чүрээн орта кандыг сеткил хайнып кээрил?
Ленинчи маадырларның бирээзи деп
Идегелди, хүндүлелди бодап келир!
1945 ч.
1Нацтар — нациялар дээн уткалыг.
Степан САРЫГ-ООЛ.
Чурукту интернеттен алган.
«Шын» №16 2025 чылдың май 1
