Чурагайлыг Тыва
Мөңгүн-Тайга — инновация төвүн ажытканнарның бирээзи
Эрткен дыштаныр хүннерде ыраккы Мөңгүн-Тайга кожууннуң чурттакчы чонунга канчаар-даа аажок өөрүнчүг болуушкун болган. Ол дээрге “2022–2024 чылдарда Тыва Республиканың экономиказының, социал адырының болгаш күрүне эргелеп-башкарылгазының кол-кол адырларын чурагайже шилчидери” программаның боттанылгазының иштинге Мөңгүн-Тайга кожууннуң Мугур-Аксы суурга ИТ-төптүң байырлыг ажыдыышкыны-дыр.
Мөңгүн-Тайга кожуун кымны-даа мурнай инновация төвүн ажытканнарның бирээзи болур. ИТ-төптүң кожууннуң чурагай талазы-биле билиин бедидеринге салдар чедирери чугаажок.
Тыва Республиканың Информастыг технологиялар төвү чаа ИТ-төпке методиктиг деткимчени көргүскен.
Байырлыг ажыдыышкынга тус черниң чурттакчыларынга республиканың чурагайлыг хөгжүлде сайыды Аяс Бартан байыр чедирген.
Мугур-Аксының ИТ-төвү кожуунну чурагайже шилчидериниң таваа болур ужурлуг деп ол демдеглээн: «Чүү-даа чүве азарганчыг чүүлдерден эгелээр, бодунуң үезинде Информастыг технологиялар төвү база кара чаңгыс өрээлди ээлеп турган. Ам ол информатизация адырының башкарыкчы бүдүрүлгелериниң бирээзи апарган. ИТ-төптүң дузазы-биле информастыг технологиялар адырынга чаа-чаа организациялар тыптып, улус аңаа бодунуң бизнезин ажыдар дээрзинге бүзүрээр мен” — деп, ол чугаалаан.
ИТ-төптерниң кол-ла сорулгазы – ядыы-түреңги чорук-биле демисел, чаа ажылчын туруштарны тургузары болур деп чурагайлыг хөгжүлде сайыды чугулалаан. Информастыг технологиялар адырынга 30-50 хар назылыг кижилер эде өөренип, дуржулга-мергежил алзын дээш, ол сорулгага дүүштүр программаны ажылдап кылып турар.
ИТ-төптерни Тывага чурагайлыг хөгжүлдени тургузар, көдээ черниң чуттакчыларынга информастыг технологияларның чедингирин болдурар, үзел-медерелдиң чаа овур-хевирин хевирлээр сорулга-биле тургузуп турар.
Ук хемчегни мөңгүн-тайгажылар күрүнениң болгаш хөй-ниити ажылдакчызы, Тыва Республиканың Инженерлер каттыжыышкынының президентизи Чимит-Доржу Байырович Ондарның 90 харлаанынга тураскаадып турар.
Робототехника талазы-биле өөредилге курстарының чыындыларын база Чимит-Доржу Ондарның «Инженерниң оруу» деп номун тыпсып тура, Инженерлер каттыжыышкынының баштаар чериниң оралакчы даргазы Чиңгис Тайбыл ында чыылган школачыларның аразындан ИТ-тиң келир өйгү “сылдыстары” өзер болзун деп күзээн.
ИТ-төп «2020–2025 чылдарда көдээ девискээрлерниң комплекстиг хөгжүлдези” республика программазының иштинге туттунган чаа Культура бажыңындан таарымчалыг оран-саваны алган.
Мөңгүн-Тайга кожууннуң чагырга даргазы Людмила Очур-оол чаңгыс чер-чурттугларының мурнундан өөрүшкүзүн илереткен: «Бөгүн Тывада бир дугаар бистиң кожуунувустуң девискээринде ИТ-төптү ажыдып турарынга бис, ыраккы, чедери берге кожууннуң чурттакчы чону, канчаар-даа аажок өөрүп тур бис. Бо төпке бистиң кожууннуң аныяктары албан черлери-биле дорт харылзаа тудар аргалыг апаар, чижээлээрге, Тываның күрүне университеди-биле конференцияларга, янзы-бүрү конкурстарга киржип болур. А албан-хаакчылар ажыл-агыйының аайы-биле видео-конференцияларга киржир аргалыг болур. Ол ышкаш кожууннуң чурттакчы чону чүгле албан-организациялар-биле дорт харылзаа тударындан аңгыда, боттарынга немелде акша ажылдап алыр арганы тып ап болур. Боттарының хуу айтырыгларын шиитпирлеп алырынга база улуг дуза, чижээлээрге, республикадан дашкаар эмчилерниң тускай специалистериниң хүлээп алыышкынынче бижидип алыр аргалыг апаар-дыр. Азы болза боттарының сонуургалдарының аайы-биле аңгы-аңгы бөлүктерже киргеш, харылзаа тудуп болур.
Ынчангаш ырак-даа болза, Мөңгүн-Тайга кожууннуң чурттакчы чону-биле дорт харылзааны тудуп турары дээш бистиң кожууннуң куратору, ТР-ниң чурагайлыг хөгжүлде сайыды Аяс Олегович Бартанга база Тываның Чазаанга өөрүп четтиргенивисти илередип тур бис».
Бистиң корр.
