Новосибирск облазының Кольцово эртем хоорайында национал хемчээлдиг болуушкун - «СКИФ» КАТ дүргедедикчи шугумну ажылдаткан

Новосибирск облазының Кольцово эртем хоорайда «Сибирский кольцевой источник фотонов» («СКИФ» КАТ) коллектвитиг ажыглал төвүн ажылдаткан. Улуг эртем ажылының төлевилелин боттандырар кол чадаларның бирээзи болур бо болуушкун Россия Федерациязының Президентизиниң Сибирь федералдыг округда бүрүн эргелиг төлээзи Анатолий Серышевтиң бодунуң контролюнга турган.

Анатолий Серышев «СКИФ» КАТ-тың тудуушкунун – тудугну кезип, хуралдарны чыып, ажылчын хуралдарны эрттирип турган. Российжи эртемге бо төлевилелдиң улуг ужур-утказын ол чаңгыс эвес катап демдеглээн. «Бистиң чуртувска бо объект технология адырынга, ылаңгыя эртем ажылдарлыг адырларга мурнакчы турушту ээлептер» – деп, бүрүн эргелиг төлээ бүзүреп турар.

Россияның Эртемнер академиязының Сибирь салбырының Ядерлиг физика институдунуң директору, РЭН академиги Павел Логачев бо болуушкун дүргедедир дериг-херекселдер тудугжулар болгаш дөзевилекчилериниң, эптекчилер, чогаадыкчылар болгаш тургузукчуларның кады ажылының үре-түңнели болган деп чугаалаан. «Ажылдың бо чадазын рекордтуг кыска хуусаада кылган бис. Кайы-даа чуртка мындыг кыска үеде бедик вольтулуг дамчыдыкчыларын чыып, ажылдадып көрбээн. Анаада 6-8 ай үнер бо ажыл чүгле бир ай чартык иштинде болу берген» – деп ол дыңнаткан. Ажылдың шак ындыг темпизи бүрүн эргелиг төлээ Анатолий Серышевтиң бодунуң киржилгези-биле чедип алдынган дээрзин, РЭА СС ЯФИ директору демдеглээн. Төлевилелди ажылдатканы дүрген дамчыыр комплексти эптеп. Дараазында элементилерин кожуптарга, Төптүң төлевилелде айыткан күчүзүнче дүрген үнер арганы бээр.
«СКИФ» КАТ-тың инжектор оран-савазының адаанда бустерлиг синхротрон дериг-херекселин чыып тургускан. Төлевилелде айытканы магнит-вакуумнуг системаларлыг 44 тускай багана бар. Бустерлиг синхротрон дериг-херекселдерин инженер системаларынга 2025 чылдың чазын кожуптар. Айыыл чок чоруктуң эң кол негелдези – рациация контрольдаар автоматчыткан системаны үе шаанда тургузар ужурлуг. Ынчан комплекстиң айыттынган сегментизинге эртемденнер ажылдап эгелээр ужурлуг.
«СКИФ» коллективтиг ажыглал төвү – сөөлгү 4+ салгалдың синхротроннуг херел бээр дөзү. Россияның Президентизиниң 2019 чылдың июль 25-те чарлыының күүселдези база “Эртем болгаш университеттер” национал төлевилел-биле ону боттандырып турар. Бүдүн комплекстиг төпте синхротоннуг херел чыылдазында эртем шинчилелдерин чорударын хандырар тудуглар болгаш бажыңнар, инженерлиг болгаш технологтуг дериг-херекселдерни четчелээн. Химия, физика, материаловедение, биология, геология, гуманитарлыг эртемнер адырларында мурнакчы шинчилелдерни чорударынга төлевилел онзагай. Ол ышкаш «СКИФ» КАТ инновастыг болгаш үлетпүр бүдүрүлгелериниң чугула айтыргларын шиитпирлээринге дузалаар.