Доозукчу класстарның шылгалдалары дооступ, быжыг билигниң аттестаттарын холга алыр үе келген. Республиканың школаларында доозукчулар кежээзиниң байырлалдары эгелей берген. Июнь 24-те Кызылдың 11 дугаар школазының доозукчулары база быжыг билигниң аттестаттарын холга алыр доозукчулар кежээзин байырлыг байдалга эрттирген. Директорнуң өөредилге - кижизидилге талазы-биле оралакчызы Алла Наговицынаның чугаалап турары-биле алырга, Кызылдың 11 дугаар школазының доозукчулары шылгалдаларны эки түңнелдерлиг дужааган. Школаны ниитизи-биле 36 11-ги класстың болгаш 150 9-ку класстың өөреникчилери доозуп үнүп турар.
“11-ги классчылардан 36 кижиниң 33-ү аттестаттарны алган. 9-ку классчыларның 150 кижиден 125-жи аттестатты алган. 3 доозукчу алдын медаль-биле доозуп турар. Орус дыл эртеминге 90 ажыг баллга шылгалдазын дужааган доозукчулар база бар. Сан эртеминде эң бедик балл 72. Чамдык шилилге шылгалдаларның харыызын ам-даа манап турар бис. Эки түңнелдерлиг болурунга идегел бар” – деп, Алла Наговицына чугаалаан.
Эки түңнелдер бар-даа болза, дески орук каяа турар. Тоску классчылардан 25 кижи математика дээн ышкаш нарын эртемнерни катап дужаар ужурга таварышкан. 11-ги класстарда 2 кижи сан эртемин катап дужаар. Ол ышкаш “Артекче” школазының адын камгалап киржип чорааш, шылгалдалардан озалдай берген алдын медальче кордакчы база ам-даа шылгалдаларының харыызын манап турар.
Ук школаның доозукчуларының аразында республиканың болгаш школаның алдын камгалап, улуг-улуг мөөрейлерге киржип турарлар бары аажок өөрүнчүг. Оларның бирээзи Виктория Куулар хөй омак-сөөктүг өг-бүлеге төрүттүнген. Ооң авазы Юлия Громова татар болгаш орус омактыг, а ачазы орус, тыва өг-бүлеге төрүттүнген. Виктория 6-гы класска чедир Ак-Довурак хоорайның 1 дугаар школазынга өөренип турган. 7-ги класска өг-бүлезиниң аайы-биле Кызыл хоорайже көжүп келгеш, амгы үеде 11 дугаар школаны доозуп турары бо. Ол бичиизинден тура кажан-даа, каяа-даа тергиидеп чоруур, кончуг сонуургак, онзагай уруг болуп өзүп келген дээрзин авазы Юлия Громова демдеглээн. Ол бодунуң “тиилелге” деп уткалыг адын, шынап-ла, бадыткап чоруур. Ооң сорулгазы кандыг-даа байдалда чүгле тиилээр.
“Мээң уруум Виктория алдын медальче кордакчылап турар. Уруумнуң эш-өөрү бөгүн аттестаттарын ап турарынга өөрүп тур мен. Вика “Артекче” республиканың болгаш школаның адын камгалап киржип чорааш, баштайгы 2 шылгалдазындан озалдай бергени-биле курлавыр хүннерде дужааган болгаш, харыызын ам-даа манап турар бис. Ооң чедиишкиннерин кижи санап четпес. Бүгү-российжи, муниципал, регион-даа чергелиг олимпиадаларга, мөөрейлерге доктаамал киржип, шаңнал-макталдыг черлерни эккеп турар. Барнаул хоорайга “Баштайгыларның шимчээшкини” мөөрейге киришкеш, 1-ги черге төлептиг болган. Уруумнуң чедиишкиннеринге кезээде өөрүп, чоргаарланып чоруур мен. Шылгалдаларывыстың түңнелдери эки болурунга идегеп тур мен” – деп, Юлия Громова уруунга чоргаарланып чугаалаан.
Викторияның авазы боду база ада-ие комитединиң даргазы болуп, школаның-даа, класстың-даа ажыл-ижинге идепкейлиг киржип, класс башкызының бүзүрелдиг дузалакчызы болуп чоруур.
Школаны алдын медаль-биле доосканнарның бирээзи Ангелина Манык-оол бичиизинден тура-ла өскелерден “бир баш бедик”, ылгалдыг болуксаар. Ынчангаш-ла боор Ангелинаның кызымак, чүткүлдүүн, күш-ажылга ынаан ада-иези улуг чоргаарал-биле чугаалаар.
“Бистиң уруувус Ангелина школаны алдын медаль-биле доозуп турарынга сагыш-сеткиливистен өөрүп, чоргаарланып тур бис. Ооң бүгү-ле чедип алган чедиишкиннери дээрге-ле бодунуң кызымаа, чүткүлдүү болгаш эки өөредилгези-дир. Уругну кижизидерде, аңаа ынак болуп, хүндүлээр болза эки. Кол-ла чүве ада-ие биле уруг бот-боттарының аразынга сагыш-сеткилин эки билчири чугула. Ол ышкаш кыдыындан черле дузалажыр апаар” – деп, Ангелинаның авазы Анастасия Манык-оол чугаалаан.
Кызыл хоорайның 11 дугаар школазы чамдык эртемнерни хандыр өөредири-биле өске школалардан ылгалып турар дээрзин сагындырып каалы. Ында орус дыл, чогаал болгаш сан, экономика эртемнерин хандыр өөредип турар профильдиг класстар бар. Бешки класстан тура дыл угланыышкынныг, а 7-ги класстан эгелээш, сан угланыышкынныг класстарны тургузуп эгелей бээрин Алла Наговицына демдеглээн.
“Тускай класстарны ажыткан соонда, угланыышкынының аайы-биле эртемнерни хандыр өөредири-биле немелде шактар база тыптып кээр. Шак ындыг класстарны уруглар кончуг эки түңнелдерлиг доозуп үнүп турарлар. Математика угланыышкынныг класстан өөреникчилерниң хөй кезии сан эртемин шилип ап турарлар. Ол класста чүгле математика эвес, а физика болгаш информатика эртемнерин база хандыр өөредип турар. Экономика деп шылгалда чок болганы-биле ук эртем ниитилел билиглеринче кирип турар боорга, уруглар ол эртемни шилип ап турар. Сан эртеми чеже-даа берге болза, эң бедик көргүзүглер 65-тен 72 балл чедип турар” – деп, Алла Наговицына чугаалаан.
Доозукчулар кежээзинге директор болгаш ооң оралакчылары, класс башкылары, ада-иелер, Өөредилге яамызының төлээзи уругларга байырын чедирип, быжыг билигниң аттестаттарын тывыскан. Ол ышкаш школаның ооң мурнунда доозукчулары байырлыг кежээни боттарының чогаадыкчы оюн көргүзүглери-биле каастаан. Школаның бүгү-ле башкылары видео таварыштыр доозукчуларга байырын онзагай хевирге чедирген.
/ Чыжыргана СААЯ.
"Шын" №47 2023 чылдың июнь 28
