Шрифт
А А А
Фон
Ц Ц Ц Ц Ц
Изображения
Озвучка выделенного текста
Настройки
Обычная версия
Междубуквенный интервал
Одинарный Полуторный Двойной
Гарнитура
Без засечек С засечками
Встроенные элементы
(видео, карты и т.д.)
Вернуть настройки по умолчанию
Настройки Обычная версия
Шрифт
А А А
Фон
Ц Ц Ц Ц Ц
Изображения
Междубуквенный интервал
Одинарный Полуторный Двойной
Гарнитура
Без засечек С засечками
Встроенные элементы (видео, карты и т.д.)
Вернуть настройки по умолчанию

Оруу — узун, чону — арбын

2 февраля 2023
43

Республикада пассажирлер аргыжылгазы чогумчалыг шиитпирлеттинип турары Тываныӊ Баштыӊы Владислав Ховалыгныӊ 2021 чылда Дээди Хуралга (парламентиге) Айыткалыныӊ херек кырында күүсеттинип турарыныӊ бир чижээ болур.

Найысылалда 104, 105, 106 деп дугаарлыг аккыр улуг автобустар эрткен чылын күскээр кыжын көстүп келген. Оон бээр чүгле үш-дөрт ай эрткен-даа болза, даӊгаар эртенден, орай кежээге чедир пассажирлерни аргыштырып, улустуӊ идегелин ышкындырбайн, шудургу ажылдап турарын чон чугаалажып турар.

Эӊ-не эки эксперт дээрге пассажир болганда, оларныӊ санал-оналын билип алыр дээш, 104 дугаарлыг автобусту шилип алдывыс. Кызылдыӊ эӊ-не узун маршруттуг автобузу ол. Чөөн таладан ажылдап үнер баштайгы доктаамы – Каа-Хемниӊ «Серебрянка» санаторийниӊ чанында. Барыын талада сөөлгү доктаамы – Тываныӊ күрүне университеди. Ийи доктаамыныӊ аразы – 25 километр. Оларныӊ аразынга 1 шак, чамдыкта 1 шак 30 минута дургузунда чоруп кээр. Кызыл хоорайныӊ болгаш Каа-Хем суурнуӊ девискээринде хөй чон аргыжар черлерни таварты 30-40 хире автобус доктаамынга турар.

Чоннуӊ хөй санныг дилээн хандырары-биле таарыштыр тургускан маршрут дугайында пассажирлер чүгле өөрүп турарын илереткен:
«Кызылдыӊ МЭРО деп ниити чуртталга бажыӊыныӊ чоогунга бо автобус кээп турар апаарга, «Өршээ- өршээ!» деп тейлеп кирип турган кижи мен-дир мен. Ынчаар өөрүвезиниӊ аргазы чок. Ёзулуг түреп чораан улус бистер-дир бис. 30 дугаарлыг маршруттуг таксилер кээр-келбес, дыка бергедеп турган бис. Акшалыгда – таксилээр, акша чокта – чадаг базар. Хоорайже ажылдап чоруур-даа кижи, өөренир-даа ажы-төл Калинин кудумчузунда улуг трассаже кылаштап чорупкаш, оон тура 38 дугаарлыг автобусту манап тургаш, олуруп турдувус. Кыштыӊ соогунда, 1-2 класс чаштар-биле безин ынчаар кылаштап турдувус. Чамдык школаларныӊ автобустары өөреникчилерин кээп албас, чедирбес база болгулаар. Чамдыкта «Южный» микрорайон баарда, улуг орукче барбайн, дорт базыптар турдувус. Ам шуут амырадывыс! Түреп турганывысты сактып келгеш, «Газельдер» кээрге, олурбас апардым. Чанывыста ниити чуртталга бажыӊыныӊ улузу автобус моон эртерин дилээн. Ол дээш база өөрүп турар мен. Улуг автобустуӊ маршрудун-даа өскертиптерийне дээш, иштимде сестип турар мен» – деп, пассажир Хертек, ажыт-чажыт чокка, сеткилин үлешти.

«Санаторий кезээнде чурттап турар улус аажок өөрүп, амырап турар бис. Бичии автобуска тырлып тургаш, холум кемдедип алдым. Холум ам-даа чедир эттинмээн. Мал азырап мынчаар амыдырап турар кижиге берге-дир, чаӊгыс хол-биле шимченирге. А бо улуг автобус чылыг-даа, делгем-даа. Уругларын садик чедирер, школаже өөренир, ажылдаар, эмчилээр кандыг-даа херектиг улус турар болгай. Олар шупту өөрүп турар, автобустар эки-дир!» – деп, Каа-Хемниӊ чурттакчызы Күжүгет чугаалаан.

«Бо маршруттуӊ доктаамал халдып турарын, автобустуӊ чырык делгемин, хөй кижи кирип болурун, оон банк картазы-биле санажып болурун эки деп үнелээр мен» – деп, хоорайныӊ школачызы Байыр-Белек тайылбырлады.
«Ооӊ мурнунда халдып турган пассажир транспорттары-биле бо автобусту деӊнээр ужур-даа чок. Ажылдаарда, бажыӊче чанарда, бо автобуска доктаамал олурар-дыр бис. Тергиин эки ажылдап турар» – деп, «Пышка» деп бүдүрүлгениӊ бөлүк ажылдакчылары мактаан.

«Орай кежээ-даа, эртенги үеде-даа үргүлчү ажылдап чоруп турар, кончуг эки автобустар чорду. «Умный транспорт» ооӊ кайда кел чоруурун көргүзүп турар. Автобустарныӊ аразы база улуг дыка үр болбас» – деп, аныяк пассажир Далай тайылбырлаан.

Хоорайныӊ болгаш Каа-Хем суурнуӊ ужу-кыдыында чурттап турар төрелдеринге республиканыӊ аӊгы-аӊгы кожууннарындан келген чоок улузу чаа автобустар-биле аргыжып, сеткилинден магадап турар дээрзин пассажирлер чугаалаан.

📢 Автобусту ооӊ доктаар черинге манаар

Чоннуӊ хөй кезии найысылалдыӊ төп Кочетов кудумчузундан автобуска олуруп өөрени берген. Ынчалза-даа 104, 105, 106 дугаарлыг автобустарыныӊ чаа оруунга чаӊчыга берген пассажирлер оларны манап алгаш, олуруп турар. Чүге дээрге автобустар эртенгиниӊ 6 шак 30 минутадан кежээкиниӊ 9-10 шакка чедир ажылдап турар. Элээн үе дургузунда ажылдап келген чолаачылар, кондукторлар-биле аргыжылга айтырыгларын чугаалаштывыс.

«Автобус бүрүзүнге ийи чолаачы бир кондуктор ажылдаар. Бисти даӊ бажында 4-5 шак үезинде ажылдыӊ автобустары бажыӊнарывыстан ап алыр. Орай кежээ 11-12 шак үезинде бажыӊнарывыска чедирип турар. «Автомойкага» автобусту боттарывыс аштап чуур бис» - деп, аныяк чолаачы Буян Доӊгак тайылбырлаан.

«Чаа уруглар садтары, школалар ажыттынган болгаш, аай-дедир аргыжар улус хөй. «Серебрянкадан» үнүпкеш-ле, автобус дораан дола бээр апарган. Чаа автобустарныӊ эдилели эки болзун дээш, Каа-Хем суурга автобус доктаамнарын дүрген кылырын саналдаан бис. Улус-чон маршруттуг таксилерге чаӊчыга берген болгаш, кудумчу бүрүзүнге тарамык туруп алыр. Бажыӊындан үнүп келгеш-ле, автобус дозар. Бир эвес чаӊгыс черге, автобус доктаамынга манап турар кылдыр чаӊчыгып алыр болза, кудумчу бүрүзүнге автобус дозуп турбас апаары чадавас. Оруктары база оӊгул-чиӊгил. Харлыг үе болгаш чүгээр боор. Хар эрип, чер карара бээрге, байдал өске болуру чадавас. Улуг чаа автобустарны үр эдилээрин бодай аарак, оруктарны база кылыр херек» - деп, кондуктор Лада Ондар чүүлдүү-биле чугаалаан.

Оон аӊгыда, хоорайныӊ Ленин кудумчузунда пассажир транспортунуӊ доктаар черлеринге улуг автобустуӊ ээп кирер оруун чиик автомашиналарныӊ дуй туруп алыры дүвүренчиг апарган. Пассажирлер аргыштырар хоорай автобустарыныӊ оруунда таарымча чок байдалдарны чогуур албан черлери дарый шиитпирлээр боор.
Р. Демчик

false
false
false