Арат шөлүнде фонтан
Тыва Республиканың Чазааның мурнунда Арат шөлүнде фонтанның септелгезин “Бастион” КХН чүге үр чорудуп турарының дугайында бижимелдер социал четкилерде удаа-дараа көстүп кээп турар апарган. Септелге ажылдарынга хамаарыштыр янзы-бүрү догааштырыгларны бижимелдерниң авторлары соцчеткилерде тарадып турар.
Арат шөлүнде фонтанда болгаш Азия төвү скульптурлуг комплексте чаартылга-септелге ажылдары чүге саадаанын ТР-ниң Чазааның Даргазының оралакчызы Олег Лукин тайылбырлап тура, культурлуг тураскаалдарга хамааржыр, күрүнениң камгалалында ол объектилерни эки шынарлыг чаартырының чугулазын демдеглээн.
Арат шөлүнде фонтанга чаартылга-септелге ажылдары эгелээрге, иштики дериг-херекселдери дыка эргилээни илереттинген деп Олег Лукин демдеглеп, кылыр ужурлуг ажылдарның хемчээлдери болгаш хевирлери планнаттынганындан болгаш керээде көрдүнгенинден оранчок хөй болганын чугаалаан. Ооң тайылбыры-биле алырга, фонтанда немелде ажылдар бар апаарга, 2024 чылдың декабрь айда доозарын планнаан чаартылга-септелге ажылдарын чорударының хуусаазын узаткан. Тываның соок агаар-бойдузунуң байдалынга Арат шөлүнде фонтан ышкаш нарын тургузуглуг объектиге ажылдарны чорудары берге, ынчалза-даа тудугжулар кыжын кылып болур ажылдарны кызымак чорудуп турганын ТР-ниң Чазааның Даргазының оралакчызы демдеглээн. Чаартылга-септелге ажылдары чоокку үеде доостурун, июль айның дургузунда Арат шөлүнде фонтанны ажыглалга киирер талазы-биле ажылдарны бүрүнү-биле чорудар деп Олег Лукин чугаалаан.
Фонтанның септелгезинге хамаарыштыр тайылбырны оларны удуртуп турар прораб Арсений Шожал база берген. Ооң чугаазы-биле алырга, 1984 чылда туткан фонтанның төлевилел документилери тывылбаан, ынчангаш фонтанны чазарынга саадаашкыннар болган. Фонтанның иштики дериг-херексели 40 чыл дургузунда дыка эргилээн болган: суг дамчыдар хоолайлар дадарылган, бетондан кылган чүүлдери тигленген, чамдык черлерде бетон-демир ажылдары эки эвес шынарлыг кылдынган болган.
Бо чүүлдер фонтанны чазып кааптарга билдинген. Ынчангаш керээде киирдинмээн ажылдарны база кылыр ужурга тудугжулар таварышкан. Фонтанның капитал септелгезиниң бирги чадазының ажылдары дооступ турарын прораб дыңнаткан. Фонтанның суун дамчыдар дериг-херекселдерни эптээн, фонтанның ниити деспизин калбак мрамор плиталар-биле шывар, сугнуң өл-шыгындан камгалал шывыгны чадар ажылдар чоруп турар.
Бо ажылдар доозулган соонда 2-ги чаданың ажылдары эгелээр. Ооң мурнунда керээни чарар, аңаа кылыр ажылдарны айтыр апаар. 2-ги чаданың ажылдары доостурга, фонтанның суун өңнээр, аялга дыңналдырар тускай дериг-херекселди Москвада “БОРОНД” КХН-ниң специалистери тургузуп, эдилге-шенелде ажылдарын кылыр ужурлуг.
Ш. ЛОПСАН.
Авторнуң тырттырган чуруктары.
“Шын” №24 2025 чылдың июнь 26
