«Шын» солун тываның эң кол, хүндүлүг ниитилел-политиктиг солуну. Ол чон-биле тудуш харылзаалыг. Ооң ажыл-амыдыралының судалын тудуп билир ук солуннуң ажылы берге, харыысалгалыг.
Шак бо нарын-берге ажылга мээң чаавам Севил Хертековна Кара-Сал 1970 чылдан эгелеп 30 ажыг чыл корректорлап ажылдаан. Корректор кижиниң ажылын даштындан көөрге чаңгыс талалыг сагындырар. Шынында ындыг эвес, ол бүгү талалыг чогаадыкчы нарын ажыл болур. Маңаа корректорнуң эртем-билии, орус, тыва дылдарны арыг билири база сөстүң тургузуун эки сайгарып билиринден дорт хамааржыр. А редакция дээрге коллективтиг ажыл болганда, корректор профессионал журналистиң безин сөске эрттирипкен частырыгларын эдер.
Севил Хертековна 1941 чылдың май 26-да ынчаардагы Тыва Арат Республиканың Барыын-Хемчик кожууннуң Көөп-Сөөк деп черге албан-хаакчыт кижиниң өг-бүлезинге төрүттүнген. Чаавам боду топтуг-томаанныг, улуска эвилең-ээлдек, улуг-даа, аныяк-даа кижилер-биле чугаалажып билир, аажы-чаңы бөдүүн, кижизиг. Эртеми дээди. Кызылдың башкы институдун дооскан.
Шынап-ла, парлалга ажылы харыысалгалыг, берге. Ылаӊгыя, совет үеде СЭКП съездизи азы пленуму болганда, чаавам «Шын» солунга дүн-хүн чок ажылдап чораан. Шак ынчаар чаавам чүткүлдүг кызымак ажылы-биле коллективиниң хүндүткелин чаалап алган.
1958 чылда акым, генерал В.Б. Кара-Сал база чаавам ышкаш бодунуң күш-ажылчы базымнарын «Сылдысчыгаш», «Шын» солуннарга корреспондентилеп эгелээн. Ынчангаш «Шын» солун-биле бөгүнге чедир харылзаавыс үспээн бис. Бодум база «Шын» солунга чүүлдер бижип, солундан янзы-бүрү «шокар» медээлерни, культура, уран чүүл, чырыдыышкын (кегээрел), экономика дээш, уран чогаал ажылдарын сонуургап, доктаамал номчуп турар мен. Дорту-биле чугаалаарга, «Шын» солун мээң чоок өңнүүм, сүмелекчим.
Чаавам Севил Хертековна ажыл-амыдыралынга кедергей харыысалгалыг кижи турган. Ооң эриг-баарлыг буянныы, өг-бүлезинге экииргек, хүндүлээчел биче сеткили ажы-төлүнге үлегер-чижек болуп чораан. Акым биле чаавам багай эвес чуртталганы чурттап эрткеннер. Олар ийи уругну кижизидип өстүргеннер. Улуг уруу Елена Владимировна Россияның Моолда элчин чериниң чөвүлекчизи. Тыва Республиканың алдарлыг ажылдакчызы. Бичии уруу Каролина юрист, өг-бүлези-биле Москвада чурттап чоруур.
Чаавам Севил Хертековна бодунуң үезинде «Шын» солуннуң ажылынга төлептиг үнелелди ап, 1987 чылда ол Тыва АССР-ниң Дээди Совединиң Президиумунуң Хүндүлел бижии-биле шаңнаткан.
Севил Хертековна Кара-Сал 2020 чылда үр эвес аарааш, Кызылга чок болган. Ынчалза-даа чаавам келир үеде бодунуң салгалынга амыдыралдың үндезинниг шын оруун арттырып каан. Ынчангаш чаавам өндүр улуг аас-кежиктиң магадылалы болуп биске кезээде чурттаар.
Даш-оол КАРА-САЛ,
Кызыл хоорай.
"Шын" №62, 2023 чылдың август 23