Амгы үениң өөредилгези башкылардан доктаамал өзүлдени болгаш чаа технологияларга чаңчыгарын негеп келген. Медээлер платформазы кичээлдер тургузарын бөдүүнчүдерин, өөреникчилерни хаара тударын болгаш коллегалары-биле арга-дуржулга солчулгазын бедидер янзы-бүрү херекселдерни сүмелеп турар.
“Другое дело” сервизи башкы кижиниң ажылын шынарлыг болгаш солун кылыптар. Ол дугайында төөгү башкызы Татьяна Лицкевич бодунуң арга-дуржулгазы-биле үлешкен.
“Ук сервистиң даалгаларын амырап күүседир-дир мен. Башкы кижи болганымда өөреникчилеримниң кым болурунга дузалажыр дээш, чүнү кылып турарымны база чугаалап бээр-дир мен. Башкы кижи янзы-бүрү аргаларны ажыглап тургаш, өөреникчилерге келир үеде кым болурун билип алырынга дузалажып болур аргалыг. Оларның чамдыызы-биле силерни таныштырайн” – деп, төөгү башкызы Татьяна Лицкевич чугаалаан.
Бирээде, өөредилге программалары. Башкы кижи өөреникчилеринге хөй-ле янзы-бүрү мергежилдерни билип алырынга дузалажыр өөредилге программаларын саналдап болур. Уруглар оларның дузазы-биле боттарының сонуургалдарынга болгаш салым-чаяанынга дүгжүр мергежилди шилип алырлар. “IT-дайвинг ачызында ук адырда чаа мергежилдер делегейин өөреникчилеримге ажыдып берип турар мен. Дыштанылга үезинде үргүлчү “Кванториум” программаларынче баар-дыр бис” – деп, Татьяна Лицкевич демдеглээн.
Ийиде, тускай оруктар. Бодунуң сонуургалдарын, салым-чаяанын, сорулгаларын сайгарып чугаалажыр сорулгалыг башкы кижи өөреникчи бүрүзү-биле тус-тузунда консультацияны чорудар. Ол өөреникчилерге бодун эки билип, бодунга дээре деп санаары мергежилдерни тодарадып алырынга дузалаар. “Өөреникчиниң чүгле чедир сайзыраваан талаларын өрү тыртар эвес, а күштүг талаларынга база бүзүрээрин дилээр-дир мен. Ада-иелер-биле кады ажылдап тургаш, шыырак башкыны шилип алыр, немелде бөлгүмнерже, секцияларже баар, дагдыныкчы-биле ажылдаар, сонуургалының аайы-биле эш-өөр тып алыр дээш оон-даа өске эң-не эки аргаларны ада-иелер-биле кады үргүлчү дилеп турар бис” – деп, төөгү башкызы чугаалаан.
Үште, хемчеглер организастаары. Өөреникчилер ажыл-албанга депшиириниң дугайында янзы-бүрү медээлерни билип алыр аргалыг болур кылдыр башкы кижи университеттерде Ажык эжиктер хүнү азы аңгы-аңгы мергежилдерниң кижилери-биле ужуражылгалар дээн ышкаш хемчеглерни организастап болур. “Чижээ, Россияның чоннар найыралының дээди өөредилге чериниң кайгамчыктыг командазы мээң өөреникчилеримни ук университетке онлайн хевирге экскурсиялаткан. Ол ышкаш биске билдингир актёр Эдуард Ондар аалдап келгеш, ТуваАвиа аквапарыгын бүдүнге көргүскен” – деп, башкы өөрүшкүзүн илереткен.
Дөртте, практиктиг кичээлдер. Шын амыдыралга ажыглап болгу дег билиглерни болгаш чаңчылдарны шиңгээдир, сайзырадырынга дузалыг практиктиг кичээлдерни башкы эрттирер аргалыг. Чижээ, өөреникчи күш-ажыл рыногунга шинчилелди чорудуп азы бодунуң шилип алган мергежилинге хамаарышкан сорулгаларының дугайында эссе бижип болур. Уруглар-биле кады чедиишкинниг кижилерниң допчу намдарын сайгарып, чедиишкиннерниң барымдааларын дилеп турарын Татьяна Лицкевич демдеглээн. Ол өөреникчилерге лидер кижи өскелерден кандыг шынарлары-биле ылгалып турарын билип алырынга дузалаар.
Беште, деткиири болгаш сорук киирери. Башкы өөреникчилерге боттарының сорулгаларын чедип алырынга болгаш бергелерни эртеринге дузалашпышаан, оларны деткип, сорук киирер. “Өөреникчи бүрүзүнге тускай арганы тыварын бодумга чаңчыктырары-биле, өөреникчи бүрүзү бодунуу-биле тускай болгаш боттарының сонуургалдары, салым-чаяаны бар дээрзин утпазын кызыдар-дыр мен” – деп, башкы бодунуң бодалын илереткен.
“Другое дело” дээрге хөй-ле янзы-бүрү болгаш эң-не ховар арга-дуржулганы алыр төлевилел дээрзин төөгү башкызы тайылбырлаан. Ол ышкаш төлевилелдиң дузазы-биле программистерниң кылып турар ажылы-биле таныжып, дириг амытаннар азы үнүш өстүрер черлерге дузалажып, медитация кылырын шенеп, Россияның девискээринге улуг аян-чорукче чоруп, чаа-чаа сагыш-сеткил хайныгыышкыннарын көөр аргалыг болур.
Ук сервисте экология, уран чүүл, волонтер ажылы, ачы-дуза чедирилгези, кадыкшыл болгаш спорт дээш аңгы-аңгы угланыышкыннарлыг даалгаларны чыгган. Даалга бүрүзүн күүсеткени дээш баллдар санап бээр. Чагыдылгаларны, экскурсияларны, аян-чорукту, стажировканы болгаш янзы-бүрү тускай эртемниг кижилерниң өөредилгезин кайы-бирээзин “Другое дело” сервизинден шилип алгаш, чыылган баллдар-биле садып алыр аргалыг.
Ч.СААЯ.
“Шын” №65 2024 чылдың август 28