Россия Федерациязының Президентизиниң Сибирь федералдыг округта бүрүн эргелиг төлээзи Анатолий Серышев чайгы кадыкшылга кампаниязынга белеткел талазы-биле округ хуралын эрттирген. Ужуражылгага Тыва Республика талазы-биле кол федералдыг инспектор Александр Вавилихин, Тыва Республиканың Чазааның Даргазының оралакчызы Орлан Сарыглар, ол ышкаш территориалдыг федералдыг органнарның удуртукчулары видеоконференция дамчыштыр киришкен.
2025 чылда Сибирь регионнарында 6 муң кадыкшылга лагерьлери 790 муң хире школачыларны хүлээп алыры көрдүнген.
Ниитизи-биле Сибирьниң регионнары кадыкшылга кампаниязын эгелээринге беленин эки деп үнелээн – эрге-чагырга болгаш чогуур ведомстволар аразында сырый кады ажылдап, хемчеглер эрттирер талазы-биле улуг арга-дуржулганы чыып алган.
«Уругларның айыыл чок чоруун хандырары эң кол – деп, бүрүн эргелиг төлээ онзалап айыткан. - Контроль-хыналда органнарының илереткен чурум хажыдыышкыннарын чайгы кампания эгелээринге чедир арткан хонуктарда чайладыр херек. Өртке удур, санитарлыг болгаш террорга удур айыыл чок чоруктуң негелделерин шыңгыы сагыырын чедип алыр» - деп, ол чугаалаан.
Регионнарда тускай угланыышкынныг яамылар болгаш ведомстволар төлээлери чайгы кадыкшылга кампаниязынга белеткел ажылдары кайы хире чоруп турарын бүрүн эргелиг төлээге илеткээн.
Тыва Республикада 175 кадыкшылга лагерьлерин, оларның аразында школа чанының хүндүскү 149, хоорайдан дашкаар стационарлыг 22 база 2 майгын лагери ажылдаарынга белеткенип турар. 6,6 хардан 17 харга чедир Тываның бичии чурттакчы чонунуң 26 хуузун, азы 18,4 муң уругларны чайгы кадыкшылга сезонунче хаара тудар.
Лагерьлерде санитар-эпидемиологтуг негелделерни болгаш өртке удур айыыл чок чоруктуң дүрүмнерин сагаанынга контроль-хыналда болгаш профилактиктиг хемчеглерни ажыдыышкын мурнунда хынаар. Хыналдаларның түңнелдеринге даянып, бирги сезоннуң ажыдыышкынының мурнунда илереттинген хажыдыышкыннарны чайладыр айтыышкыннарны үлээр.
Кадыкшылга кампаниязынче шупту уругларны хаара тударын хандырары – кол айтырыгларның бирээзи деп, бүрүн эргелиг төлээ демдеглээн. «Амыдыралдың берге байдалынга таварышкан уруглар бистиң деткимчевисти болгаш сагыш човаашкынывысты алыр ужурлуг» – деп, бүрүн эргелиг төлээ чугаалаан.
Тывада кадыкшылы кызыгаарлыг уругларга 1816 путевканы аңгылаан. Оон аңгыда, республика бюджединиң акша-хөреңгизи-биле «учетта» 60 ажыг уругну лагерьлерже аъткарар. «Ада-чурт камгалакчылары» фондунуң регионалдыг салбыры-биле дугуржулга езугаар, ТШО киржикчилериниң ажы-төлүнге квотаны тускайлаар.
Уругларның кадыкшылга төптерин кадрлар-биле хандырарының дугайында чугааны база чоруткан. «Уруглар-биле ажылдаары – бедик үре-түңнелди негеп турар кончуг харыысалгалыг ажыл-дыр» - деп, Анатолий Серышев чугаалаан.
Республиканың Өөредилге яамызының дыңнатканы-биле алырга, кадыкшылга лагерьлеринге ажылдаарынче 3179 кижини чыыр. Тываның күрүне университединден студентилерни ынаар хаара тудары планнаттынган.
Сибирьниң регионнары федералдыг программаларда киржип турар – ийи чыл дургузунда федералдыг бюджеттен уругларның дыштанылга инфраструктуразын чаартырынче округтуң субъектилеринге 770 хире сая рубльди тускайлаан. «Россия Федерациязының субъектилеринде уругларның дыштанылга болгаш кадыкшылга организацияларын катап тургузары болгаш хөгжүдери» федералдыг программа күүселдези-биле ийи чыл дургузунда Тывада үш лагерьни: Барыын-Хемчик кожуунда «Таёжный», Тес-Хем кожуунда «Сайлыг», Улуг-Хем кожуунда «Чодурааны» чаартып турар.
«Бистиң ниити сорулгавыс – шупту уругларга таарымчалыг байдалдарны тургузары. Уруг бүрүзү-биле ажылдап, оларның салым-чаяанын ажыдарынга база келир үеде мергежилин шилип алырынга дузалаңар» - деп, бүрүн эргелиг төлээ хуралды доозуп тура, чагаан.