Тыва бирги кварталда үүрмек садыг-саарылганы 4,6 хууга өстүрген. 2022 чылдың январь — мартка деңнээрге, үүрмек садыглаашкын 5 хуу өзүп, республика ол көргүзүг талазы-биле Алтайның соонда, чуртта ийиги черни ээлээн. 18 регион бирги кварталда хереглекчилерниң негелдезин экижиткен. Эрткен чылдың баштайгы үш айынга деңнээрге, чуртта ниитизи-биле үүрмектеп садыглаары 7,3 хууда "турупкан". Росстат шак ындыг медээни 2023 чылдың баштайгы үш айында социал-экономиктиг байдал дугайында илеткелинде киирген.
Бо чылдың январь – мартта Тываның үүрмек садыглажылга четкизи таварыштыр 8,4 млрд. рубль түңге барааннарны саткан, эрткен чылдың январь-марттың деңнелинден 104,6 хуу. Ооң чартыы, 51,3 хуузу хуу сайгарлыкчыларга онаажыр (2022 – 50,3). Биче бүдүрүлгелер боттарының садыг үлүүн 5,5 хуу турганындан 6,8 хуу чедир улгаттынган. Микробизнес, рыноктар база ярмаркалар, улуг садыглар болгаш садыг төптери садыг хемчээлин бичии-ле эвээжеткен.
Аъш-чем болгаш аъш-чемге хамаарышпас барааннар саарылгазының тургузуунда үлүг өскерилге чокка арткан. Аъш-чем аймаа, суксуннар, таакпы аймаа 49,4 хуу, үлетпүр барааннары – 50,6 хуу (2022 чылдың I кварталында тус тузунда – 49,3 база 50,7) болган. Марттың төнчүзүнде садыг четкизинде 1,1 млрд. ажыг рубльдиң, азы 43 хүнде ажылдың бараан курлавыры бар.
Регионалдыг хереглел рыногунда байдалга хамаарыштыр бодалын Тываның Баштыңы Владислав Ховалыг социал четкилерде илереткен. Ооңуу-биле алырга, садыгның өскени чаңгыс чер чурттугларывыс хөйнү ажылдап ап, чарыгдап, а бизнес бүдүргеш, садып турарының херечизи. Эрге-чагырга болгаш бизнестиң боттандырганы программалары болгаш төлевилелдери боттуг үре-түңнелдерни берип турар. Бирги ээлчегде — Россияның Чазааның удуртулгазында 2020 чылда эгелээн Тываның социал-экономиктиг хөгжүлдезиниң бот-тускай программазы-биле. Ооң ачызында 3 чыл дургузунда республикада 700 хире чаа ажылчын олуттар тургустунган.
ТР-ниң Чазааның парлалга албаны.
