Российжилер Кыдатче виза чок чоруп эгелээн
Сентябрь 15-тен тура Россия биле Кыдаттың дугурушканы ёзугаар российжилер ол даштыкы чурттуң кызыгаарын виза чокка эртип эгелээн. Шенелде төлевилелдиң бир дугаар киржикчилери Ыраккы Чөөн чүктүң чурттакчылары болган. Россияның турисчи операторлар ассоциациязының дыңнадып турары-биле алырга, амдыызында кижи бүрүзүн ойталаашкын чокка, хостуг эрттирип турар. Кыдатче чоруурда, чүгле Россия хамаатызының паспорту херек. Чамдык таварылгаларда ковид бар-чогун ПЦР-тест-биле хынап турар. Бо дугуржулга 2026 чылдың сентябрь 14-ке чедер. Чылда каш катап Кыдатче барып болурунуң дугайында амдыызында медээ чок, ынчалза-даа Кыдатка туруп болур хуусаа – 30 хонук, оон көвүдевес ужурлуг. Кымнар кандыг сорулгалыг Кыдатче виза чокка чоруп болурул? Бир дугаарында-ла, туристер, ажыл-херекчи сургакчылаашкын, гуманитарлыг солчулга болгаш төрелдеринге чедип болур. Өөренир, ажылдаар, чолаачы, очулдурукчу болур дээн улус, журналистер маңаа хамаарышпас. Онза чурумнуг Тибеттен аңгыда, Кыдаттың өске девискээрлеринге Россия хамаатылары хостуг чоруп болур.
Красноярск чылыг-биле байырлашкан
Понедельник хоорайжыларны соок эртен-биле уткуп алган. Термометр дүне 0 градусту айтып турган. Синоптиктерниң санаашкыннары-биле хүндүс агаарның температуразы +18 градустан көдүрүлбес, чаъстыг хүннер болур. Чылыг хүн караанга дөгеленир арга чок. Неделя төнчүзүнде күс бодунуң эргезинче кирер. Үргүлчүлелдиг чаъс, хаттыг хүннер сибирьжилерни манап турар. Ынчангаш чылыг кылдыр кеттинип, зонтиктер тударын синоптиктер сүмелеп турар.
Паркинсондан аарып турар кижилерге дуза кадар арганы тыпкан
Специалистер сөөлгү үениң чаа технологияларының дузазы-биле кижини инвалид болдуруп чоруур, сириңейнип дидирээр чоруктан чайладыптар арганы тыпкан. Ындыг кезиишкинни каш шак дургузунда кылып болур. Кижиниң мага-бодун чара кеспес, баш сөөгүн кеспес, электрод салбас. Нерв системазының аарыын эмнээри-биле мээниң төвүн үн-биле соктурар. Эмнээшкинниң бо аргазын ФУЗ деп адаар (лечение фокусированным ультразвуком). Бо эмнээшкинни нейрохирург, рентгенолог болгаш физик эмчи чорудар.
Аарыгны бүрүнү-биле эмневес-даа болза, кижини харык-шинээн кызыгаарлыг болдуруп чоруур, сириңейнип дидирээр чоруун чайладып бээр. Аарыг кижиге ол-даа болза дөгүм. Эмнээшкин халас болур, ынчалза-даа аарыг кижи бүрүзүнге таарышпас. Баштай дыка улуг шинчилелдерни эртер апаар, баш сөөгүнүң кайы хире быжыын безин хынадыр.
Статистика-биле алырга, Паркинсон аарыы сөөлгү үеде кончуг нептереп турар: 100 муң кижиге хамаарыштыр 80 кижи аарып чоруур. Сөөлгү он чылда Паркинсон аарыы чалыыткай берген.
Элээди ажы-төлдү хайгаараары чугула
«РИА Новости» медээлер албаны Россияның Саң-хөө мониторингизин чорудар федералдыг албанның баазаларындан 14 хардан 17 харга чедир 212 назы четпээн ажы-төл террористер болгаш экстремистер кылдыр бүрүткеттингенин тодараткан.
Росфинмониторингиниң бо даңзызынче кирип турар кижилер болгаш албан черлериниң массалыг информация чепсектери-биле кады ажылдаар эргези чок болур, оон аңгыда «Интернет» четкизинге медээлер салыры, улус мурнунга илеткел кылыры, соңгулдаларга киржири оларга хоруглуг. Саң-хөө, акша-төгерик-биле холбашкан ажыл-херектерни база чөпшээревес, чүгле үндүрүглер болгаш шүүдел төлеп болур база шалың алыр эргелиг.
Редакцияның мурнундан улуг улуска, ада-иелерге ажы-төлүнүң болгаш дуңмаларының «Интернет» четкизин канчаар ажыглап турарын үргүлчү хайгаарап, хыналдага алырын дилээр-дир бис. Назы четпээн уруг боду террорисчи, экстремисчи кыйгырыглар кылбас-даа болза, шак ол даңзыже кирген кижилерниң болгаш албан черлериниң дугайында материалдарны анаа сонуургаар дээш кирип, номчуп турары безин айыылдыг дээрзин сагындыраал. Серемчиде хорамча чок.
Рустам Минниханов – эң хөй үннү алган губернатор
Россияда 3 хүн үргүлчүлээн соңгулдалар доозулган. Ол сентябрь 12-ден 14-ке чедир болган. Россияның 81 регионунга тус черлерниң регионалдыг болгаш муниципалдыг деңнелге депутаттарны соңгуп турган. Оон аңгыда 20 губернаторну дорт чон соңгуп турган. Соңгулдаларның түңнелдери-биле эң-не хөй үннү ап, чонунуң бүзүрелин Татарстанның хөй чылдар дургузунда ажылдап чоруур Баштыңы Рустам Минниханов чаалап ап, соңгулдага тиилээн. Ону 88,9 хуу кижи соңгаан. Колдуунда-ла тиилелгени ажылдап турар губернаторлар чаалап алган. Соңгулдаларның ийиги чадазы болбас, губернаторлар шупту шилиттинген.
Красноярскыда метро тудуу
Красноярскыда метро тудуунуң ажылчыннары каш акша ажылдап ап турары билдинген. Чиңгине ажыл хүлээникчизи «Моспроект-3» 160 муң рубль чедип турар шалыңныг специалистерге хостуг ажылчын олуттарны чарлаан. Улуг тудугга монтажниктер, дашчылар, арматурщиктер болгаш тудуг инженерлери, даг мастерлери, электрослесарьлар, чүък машиналарынга чолаачылар херек. Ажыл вахта хевирлиг.
Шупту специалистер, ажылчыннар албан ёзузу-биле ажылга тургустунар, чурттаар чер, аъш-чем, тускай хеп-биле хандыртынар. Орук өртээн база төлеп бээр.
Метронуң узуну 11 километр бир дугаар адырын бүдүн чыл дургузунда тудары көрдүнген. Ол тудугда даштыкы чурттарның хамаатылары база киржип турар.
Красноярск метрозунуң ажыдыышкынын 2026 чылда планнап турар. Бир дугаар адыр 6 станциялыг болур: бежи чер иштинде, бирээзи – чер кырында.
Томск облазы тергиидеп турар
Томск облазы Россияның өске регионнарын пөш тооруун чурттан үндүр садар талазы-биле мурнап турар. Ылаңгыя бо чылын көскүзү-биле бирги черни ээлээн.
Кемерово каайлызының дыңнадып турары-биле алырга, сөөлгү 7 айның дургузунда даштыкыже 417 тонна аштап каан үрүңнү, 260 тонна сайны үндүр саткан бооп турар. Эрткен чылдың бо үезинге деңнээрге, 33 хуу өзүлделиг болган. Кол садып алыкчылар Кыдат, Казахстан болгаш Каттышкан Араб Эмираттары болуп турар.
Надежда КУУЛАР белеткээн.
Медээлерни болгаш чуруктарны интернет четкизинден хоолгалаан.
“Шын” №36 2025 чылдың сентябрь 18