Кызылга Тываның Баштыңының кубогу дээш оолдар болгаш уруглар аразынга кикбоксинг маргылдаазы болуп эрткен. Владислав Ховалыг маргылдааның киржикчилеринге байырын чедирип, спорттуң бо хевиринге тергиин тренерлерге шаңналдарны тывыскан. Маргылдааның хүндүлүг аалчызы, Россияның Кикбоксинг федерациязының президентизи, кикбоксингиге делегейниң каш дакпыр чемпиону, Калмык Республиканың баштыңы Бату Хасиков элээди кикбоксёрларга база байырын чедирип, чедиишкиннерни күзээн.
Владислав Ховалыг маргылдааны ажыдып тура, Ада-чурт камгалакчызының чылында болуп турар бо маргылдаа Россияның хөй националдыг чонунуң чаңгыс деминге база төрээн чурту дээш демисежип чоруур бүгү-ле дайынчыларга тураскааткан болганда, онзагай дээрзин демдеглээн. Калмык Республиканың баштыңы, Россияның Кикбоксинг федерациязының президентизи, кикбоксинг талазы-биле делегейниң каш дакпыр чемпиону, тоолчургу Бату Хасиковтуң келгени маргылдааның деңнелин бедиткен.
Владислав Ховалыгның чугаазы-биле алырга, ооң аалдап келгени тыва спортчуларга чүгле улуг алдар-хүндү эвес, а Россияның регионнарында кикбоксингиниң хөгжүлдезинче эң-не кол кичээнгейни салганының тодаргай бадыткалы болуп турар.
«Тывада кикбоксинг – ёзулуг чемпионнарны дарганнаан күштүг, сайзыраңгай спортчу хевир. Республикадан муң ажыг кижи боттарын спорттуң бо күштүг болгаш көрүштүг хевиринде бараалгаткан. Республикада 10 спортчу школада 900 ажыг уруглар немелде өөредилге программалары-биле кикбокста өөренип турар» – деп, Баштың демдеглээн.
Владислав Ховалыг спорттуң бо хевиринде тергиин тренерлеринге күрүне шаңналдарын тыпсып тура, республиканың ат-сураглыг кикбоксёрлары: Аяс Соянны, Мерген Монгушту база Родион Хертекти адап, тыва дайынчылар кажанда-даа эң күштүг деп чүүлдү үезинде бадыткаанын чугаалаан.
Күш-культура болгаш спорттуң хөгжүлдезинге киирген үлүг-хуузу дээш Тываның Баштыңының Хүндүлел бижиин «Тыва Республиканың Кикбоксинг федерациязы» регионалдыг хөй-ниити организациязының кежигүнү Артыш-оол Ооржакка база «Олимп» олимпийжи курлавырлар спорт школазының кикбоксинг талазы-биле улуг тренер башкызы Эдуард Салчакка тывыскан.
Аныяк салгалды күш-культурага кижизидер ажылга үре-түңнелдиг ажылы болгаш чедиишкиннери дээш «Тыва Республиканың алдарлыг тренери» хүндүлүг атты Өвүр кожууннуң спорт школазының бокс болгаш кикбоксинг инструктору Борис Донгакка тывыскан.
2025 чылдың октябрь 23-тен 26-га чедир «Сүбедей» спорт школаның баазазынга 17-18 харлыг аныяктар база 15-16 харлыг элээдилер аразынга лоу-кик хевирниң маргылдаазы болуп эрткен.
Каш аңгы деңзилерге маргылдааны организастаан. 2007–2008 чылдарда төрүттүнген оолдар 12 деңзиге: 48, 51, 54, 57, 60, 63,5, 67, 71, 75, 81, 86 база 91 килге, ол-ла назылыг уруглар 48, 52, 56, 60, 65, 70 база +70 килге күжүн шенешкеннер.
2009–2010 чылдарда төрүттүнген оолдар 39, 42, 45, 48, 51, 54, 57, 60, 65, 71, 75, 81 кил деңзиге, кыс уруглар 40, 44, 48, 52, 56, 60, +60 килдерге чемпион ат дээш демисешкен.
2009–2010 чылдарда төрүттүнген оолдар 12 аңгы деңзиге: 39, 42, 45, 48, 51, 54, 57, 60, 65, 71, 75, 81 килге, а уруглар 7 аңгы деңзиге: 40, 44, 48, 52, 56, 60, +60 килге тудушкан.
Регионалдыг Спорт яамызының дыңнатканы-биле алырга, амгы үеде Тывада 1000 ажыг кижи кикбоксингиже барып турар.
Чылдың-на тыва кикбоксёрлар бүгү-российжи болгаш регионнар аразының маргылдааларынга 100 чедир янзы-бүрү деңнелдиң медальдарын чаалап ап турар. Чижээ, 2024 чылда тыва кикбоксёрлар 69 медальды чаалап алганнар, оларның 27-зи алдын, 16-зы мөңгүн, 26-зы хүлер. Россия чемпионадынга Тываның командазы ниитизи-биле ийиги черни ээлээн. Тыва Республиканың чыынды командазы 2025 чылда Россия кубогунга бирги черни, Россия чемпионадынга үшкү черни ээлээн.
/ А. МОНГУШ.
Чингис СААЯНЫҢ тырттырган чуруктары.
“Шын” №42 2025 чылдың октябрь 30
