
Чес доңгууда чиң сарыг шайны Хөөрээр ирей-биле иелээ салып алган олурдувус. Кижим дер-бузун бурулады аартап-аартап, аяан салып кааш, буурул бажын ында-хаая суйбай каггылап, таакпылап олур. Ирейниң шырайы мурнукузу дег ылынчыргыы эвес, бодамчалыг болгаш шириинзимээр. Бир-ле чүве ооң сеткил-сагыжынга дээп, хөлзедипкен байдалдыг.
Элээн болганда, чугаалай берди.
— Ээ, дуңмакым, магалыг апарган шаг-дыр ийин бо: хөглеп-даа, дыштанып-даа, омакшып-даа ханмас аан. Демги ол аныяк-өскенни көрбес бе, ана эзирлер-дир ийин оларың! Эр, херээжени бир дөмей бөмбүктеп, чаржып дээш чүнү канчанмадылар дээр…
Ирей бичии када ыыттавайн, боданы берди. Ийет, спорттуң янзы-бүрү хевирлеринге аныяктарның маргылдаазы болуп турда, Хөөрээр ирей аңаа турбажыкпе.
Оон уламчылай-дыр:
— Шаанда, мээң ындыг аныяк үемде, экер-эрезин, аваангыр-кашпагайын көргүзер чүүлдер тывылбас турган болбазыкпе, оол. Аңаа кол чүве — аът-ла турган болгай.
Ынчаарда, чылгычы турган мен, а чылгы мээңии эвес дээрзин билип-ле олур боор сен. Оларның аразынга кымның-даа шалбалап, күш чедип чадашканы, кедергей дошкун, мажаалай дег, эмдик аскыр бар чүве. Ону тудуп, чаажыктырары адактың сөөлүнде меңээ онаашкан. Ам канчаар, хүлбүс мойнаа тос кулаш сарыг сыдымны алгаш, дап-ла бердим. Чылгыга келдим. Демги аскырывыс менче хыйыртап каап дээриглеп чоруп тур оң. Чеже көрүп чоруур боор, арай деп чоокшулап алгаш, сыдымым октадым-на, тыг кылынгаш, аскырның мойнунче кедирли берди. Кулугуруң чүткүп, дывылап турда, ана шуурганныгда дег доозуннуг. Карак оду кызаңнаар!
Чеже үрелдежир боор, ам бодум-даа шагзыраптым, аът-хөлүм-даа турупкан. Сыдымымның ужун ында чаңгыс терекке ораай кааптым. Терек дээрге буруладыр ышталып чоруй, чалбыышталдыр кыва берди. Теректи сыдым кезе аптарга, өрттени бергени ол чүве-дир ийин. Аалга келгеш, чугаалаарымга, улус меңээ бүзүревээннер. Эдертип алгаш көргүзеримге, ам харын бүзүреп, магадааннар болбазыкпе.
Ооң төжү ам-даа ында турар ийин.
Монгуш Өлчей-оолдуң «Хөөрээрниң чугаалары» деп номундан.
“Шын” №3 2024 чылдың январь 30