«Хамык бакты чаңгыс черге бөлерге-даа,
Кара чаңгыс дайын уржуу оон артык.
Коргунчуг…» – деп, сеткил-хөңнү сорбуланган
Кадай оглу дайынчы эр бадыткады.
***
Чону чокта алдар-ат-даа кайын келир,
Чону чокта эрге-дужаал кайын келир.
Улуг-биче аймак-төрел аралашкан
Чону чокта күрүне-даа каяа турар.
***
Ханныг акша, халас кежик чүден дора,
Харын чүгле карак чажы, хомудал-дыр.
Аас-кежик анаа боду черле келбес,
Карак кызыл ажыл-иштиң шаңналы-дыр.
***
Амылыг бо өртемчейде Тывам чаңгыс,
Авам биле адам күжүр чаңгыс-чаңгыс.
Чидиг чепсээм — төрээн дылым
дың-на чаңгыс,
Алдын хүнүм, кызыл тыным дың-на чаңгыс.
***
Өлчей-кежик – сая-сая акша эвес,
Өңгүр-чараш орду-сүме база эвес.
Сеткилиниң ханызындан сыстып үнген
Өөрүшкүлүг чаштың үнүн дыңнаары-дыр...
***
Чаңгыс-ла сөс, аткан ок дег, кавынныг бооп,
Чалыы-чаштың кызыл тынын үзүп-даа каар.
Чаңгыс-ла сөс, аржаан-таң дег, күчүлүг бооп,
Чамбы-дипти, өртемчейни домнап-даа каар.
Дөрттээн одуруглар
Дуруяалар орай күзүн ушса-даа,
Тулаа-шыгын чазын катап эргип кээр.
Кидирээштиг хары черге чорза-даа,
Кижи төлү төрээн чуртун сактып кээр.
***
Хөөлбекке акула-даа каяа турар,
Хөлбең шыкка меңги чечээ кайын өзер.
Бүгү чүве чаяаттынган салым-хуулуг,
Бүдүжүнден эртер-эртпес оруктарлыг.
***
Хөйнүң ижи хайнып турда киришпейн,
Думчуун харап олурарга, атка багай.
Көжээ даш дег, салаа безин
шимчеш кылбайн,
Дуза харап олурарга, ботка багай.
***
Чырык көрбес карак дешпе караңгы дег,
Чүс-даа чылды анаа хилис чурттап боор сен.
Чылчырыктап чайынналган хуулгаазын дег,
Чүгле чаңгыс хонукта-даа чурттап боор сен.
Буян ЕНДАН.
“Шын” №99 2024 чылдың декабрь 25