АВЫРАЛДЫГ АВАЙЫМ
Алгы-божа чыды сиңген,
Авайымның чылыг куспаа –
Сагыш-хөөнүм ээлеп алган,
Чарылбазым сактыышкыным.
Арбай-каржаң элгеп чораан,
Авайымның чемзиг холу –
Айыс алгаш, пөгүп четпээн,
Авыралдыг ыдык сүзүүм.
Ийлеп, сактып, чоктап чоруур,
Ишти-хөңнүм аарышкызы.
Күжүр авам эргеленчиг
Хүлүмзүрүү көрүксенчиг.
Авыралдыг авайымны –
Алгап ханмас өөрүшкүмнү.
Лидия ООРЖАК,
Тываның чогаалчылар эвилелиниң кежигүнү.
ЫНАК АВАМ МАНАП ОРАР
Чалгыглары дүвүренчиг дүргектелген,
Шапкын аккан, хөгжүм ойнаан хемниң эрии,
Шуурганын хөме уруп, дүвүленип,
Шугул-килең чаңнай кааптар тайга эдээ
Ажыл-ишчи көдээ суурда
Авам мени манап орар.
Сыгыргалар ында-мында сергек эткен,
Сыгыр даңдан орайга дээр иштенмишаан,
Чону-биле үүле демниг, эжии ажык
Чогун дилеп, барын үлеп, аралажып,
Ырак черде кызын сактып,
Ынак авам манап орар
Ыдык черим сүлдези бооп,
Ынак авам манап орар.
Сайлыкмаа КОМБУ,
Россияның чогаалчылар эвилелиниң кежигүнү.
* * *
База катап дүн.
Бажыңда чааскаан дег мен.
Байгы бодал – сенде.
Дүмбейге ораадып,
Дүште чок хаарыктап,
Дүвүрел чок чытпа!
Дүжедиң бе, мени?
* * *
Чаныңга олургаш,
Чаңың чемелеп,
Чаңчаныр хиремде
Кадай бодумну-на
Карамны сагынгаш,
Харлыгып олур мен.
Хары черге чорааш....
Мария КҮЖҮГЕТ,
Тываның улустуң чогаалчызы.
ЧАГЫГ
Кадай кижи ашаан кончуп хыйланырга,
Каржы-дошкун агай боор деп чемелеве.
Эрбенниг сөс аянындан хандыкшылдың
Эргим, чассыг аялгазын эскерип чор.
Хөйге-чонга көөргеттинип чарлаттынган,
Көвүк ышкаш хоозун сөстүң баларындан
Чаражыңның өйлеп-өйлеп чассыда бээр
Чаңчаашкыны чүден эргим болбазыкпе.
Алексей БЕГЗИН-ООЛ,
Тываның чогаалчылар эвилелиниң кежигүнү.
АВАМ СҮЗҮҮ
Ак-көк дээрлиг, чырык хүннүг
Делегейге мени чаяан,
Аксым кежии, дээди чолум
Деңнеп четпес авам сүзүү.
Авыралдыг ава кижи
Аткан хүннүң херели деп,
Аас-кежик чырыткызын
Алгап-йөрээп чоруур-дур мен.
Ие кижи сагыш, чүрээ,
Ишти-хөңнү кээргээчел.
Чончу кижи ававыс ол,
Чоргаарланмас аргавыс чок.
Салгал, төөгү оруктары,
Салым-чаяан авамайда.
Ынчангаштың ие кижээ
Ынаныштыг мөгеер мен.
Амыдырал агымы-даа
Аар-берге, чүнү чок дээр.
Ава чагыы, сургаалдары
Ажып эртер арганы бээр.
Ынак авам чүгле сен-не
Ынаныжым, бүзүрелим,
Ам-даа улаар чуртталгамның
Алдар-сүзүү болдуң, авай.
Алексей ХОМУШКУ.
Кызыл хоорай.
“Шын” №8 2025 чылдың март 6