Шүлүк кыдыраажындан

ТЫВА ЭРГЕ КЫЙГЫ
Делегейниң четкизиниң делгеминде
Дедир барган ёралыывыс делгереди.
Муң-муң карак ону көрүп, килеңнеди,
Муңгаралдан күскү бойдус куюмналды.
«Кайы өдек кижизи сен? Кайыын сен?» – деп,
Кара кузум сеткил-хөөнден адырлыылы.
Аал-оран, кожуун, суму аңгылашпайн,
Ажыл-ишке чаңгыс демниг чурттаалыңар.
Өртемчейге эр бооп төрээн болур дооста,
Өлгүжеге сагып чурттаар дүрүм ындыг:
Ажы-төлдүң авыралдыг иезинче
Анчыг сөс-даа оскундурар эргевис чок!
Шагда, шагда барыын чүктүң шериглери
Чаалыг шөлге чаданчып кааш, кажарлаан дээр:
Окпан-чикпен кыдаттарны меге-биле
Опиумнап хораннааштың, утканнар дээр…
Чуртувусту ээнзиредип алзывысса,
(Чугаа-даа чок, Хаан-Көгей канчап баржык?)
Хажыызындан херим ажыр харангылаан
Хары кижи ээзи боорун күзеп чоруур.
Орууң ажык, олчаң көвей болзун дизе,
Олут орба, чыдын чытпа, шимченип көр.
Депшилгеже Тывавысты кыйгырбышаан,
Демниг-чаагай, омак-хөглүг хөгжүдээли.
Дайзыннарның биске сөңнээн «хүндүткели» –
Дашка биле даңзадан шуут ойталааштың,
Ажыл-ишке, адаан-мөөрей, демиселге
Аштырбайн, шүглүп үнүп, тиилеп чоруул.
11.11.2025 чыл.
***
Чаагай-чараш чаңчылдарлыг тыва кижи,
Орлан чаңы от-көс ышкаш тыва кижи
Оран-сава эжиктедип эшкедевес.
Аал-кодан барааны бо көстүп кээрге,
Аъттан дүжүп, аяар базып кирер чораан.
Алыс мерген, хөңнү биче тыва кижи
Ава-бойдус хомудадып килеңнетпес,
Чуртталганың үндезини оларда дээш,
Суглар бажын ыдыкшыдып, дагып чораан.
Дииң караан часпас адар тыва кижи
Дириг чүве өзүп-төрүп өссүнер дээш,
Ажай-буурул таңдызынга чалбаргылааш,
Ааска өйлей бергенин-не алыр чораан.
Алдан дөртке шүглүп үнер тыва кижи
Адаанчызын кымдан артык хүндүлеп көөр:
Изиг-изиг тутчуп тургаш, дүжүрзе-даа,
Ийи бутка тургузуп кааш, девип чораан.
/ Буян ЕНДАН.
Чурукту интернеттен алган: yandex.ru/images/sea...