| ИЕЛЕР ХҮНҮНГЕ УТКУШТУР |
Эрткен чылын Чыраа-Бажы сумузунуң Херээженнер чөвүлелиниң эгелээшкини-биле херээжен чон аразынга «Кунчушкулар» деп мөөрейни эрттирери чаңчыл апарганы өөрүнчүг. Мөөрейни Иелер хүнүнге уткуштур Чөөн-Хемчик кожууннуң сумулар аразынга эрттирген. Эрткен чылын Элдиг-Хем сумузу тиилээш, бо чылын суурунга бедик деңнелге эрттиргеннер.
Ук мөөрейниң кол сорулгазы — кунчуу биле келинниң аразында быжыг харылзааны быжыктырып, эп-найыралды тургузуп, аныяк-өскеннерге үлегер-чижек болуру-биле чон аразынга нептередири.
Элдиг-Хемниң көдээ культура бажыңынга Чөөн-Хемчик кожууннуң сумулар аразынга кожуун чергелиг «Кунчушкулар–2025» деп мөөрей болуп эрткен. Мөөрейге Тыва Республиканың Херээженнер эвилелинден база Чөөн-Хемчик, Өвүр кожууннарның херээженнер чөвүлелдеринден төлээлер келген.
Мөөрейни Элдиг-Хем суму чагыргазының социал политика талазы-биле оралакчызы Кара-Кат Монгуш биле сумунуң Херээженнер чөвүлелиниң кежигүнү Сылдыс Монгуш база культура ажылдакчызы Таймира Кара-Сал удуртуп эрттиргеннер.
Сумунуң Херээженнер чөвүлелиниң кежигүннери мөөрейни баштак кожаңнар-биле ажыткан. Тос сумудан (Элдиг-Хем, Теве-Хая, Баян-Тала, Шеми, Чыраа-Бажы, Хайыракан, Чыргакы, Бажың-Алаак, Ийме, Элдиг-Хем) кунчуулар болгаш келиннер, ниитизи-биле 18 кижи киришкен. Киржикчилерниң эң-не улуг назылыглары 75, 80 харлыг хоочуннар.
Мөөрей беш чадага эрткен: таныштырылга, талант, айтырыгларга харыылаары, фантазия база чем дерилгези. Мөөрей солун болгаш бедик деңнелге эрткен. Киржикчилерниң чогаадыкчы чоруу чонну кайгаткан. Талантылыг кунчушкулар янзы-бүрү ырылар, тоолдар, баштак, шоодуглуг көргүзүглерни, танцы-самны күүсеткеннер.
Түңнелинде «Кунчушкулар–2025» деп дээди шаңналга Шеми сумузундан кунчуу Луруянчаповна биле кенни Олча Валентиновна Кууларлар төлептиг болганнар. Бирги черни Элдиг-Хем сумузундан кунчуу Азияна Бадыевна Ооржак биле кенни Айда-Сай Мергеновна Куулар алганнар. Ийиги черге Чыргакы сумузундан кунчуу Сырга Норбуевна биле кенни Суйзана Сайдашовна Кууларлар тергиидээн. Үшкүзүнге Бажың-Алаактан Аяна Деспил-ооловна Монгуш биле Аяна Санчатовна Дамба кунчушкулар төлептиг болганнар.
Номинациялар аайы-биле дараазында кунчушкулар тергиидээн:
«Эң-не талантылыг кунчушкулар» — Чыраа-Бажы сумузундан Уран Бопай-ооловна Сонам биле Солангы Радамировна Ооржак.
«Эң-не угаанныг кунчушкулар» — Баян-Таладан Нина Ховалыговна Куулар биле Светлана Семеновна Намзырай.
«Эң-не тергиин тыва хептиг кунчушку- лар» — Хайыракан сумузундан Любовь Дакар-ооловна Күжүгет биле Аяна Арсеновна Монгуш.
«Эң-не сагынгыр-тывынгыр кунчушкулар» — Теве-Хаядан Оюмаа Эртине-Комбуевна Ондар биле Олча Алдын-ооловна Ховалыг.
«Эң-не холу чемзиг кунчушкулар» — Ийме сумузундан Надежда Стадиновна Монгуш биле Чойгана Шышкан-ооловна Хертек.
Дээди чаданың шаңна- лы — хой. Тиилекчилерге өртектиг белектер болгаш шаңнал бижиктерни сөңнээн.
Элдиг-Хем сумузунуң чагырга даргазы Артыш Ооржак база Адалар чөвүлелиниң даргазы Мерген Куулар мөөрейниң шупту киржикчилеринге дириг чечектерни сөңнээн.
ТР-ниң Херээженнер эвилелиниң даргазы Людмила Кимовна, кежигүннер Югана Николаевна, Айлаана Чыргал-ооловна база ТР-ниң Хөй-ниити палатазындан Чодураа Хүлеровна деткикчилээн.
/ Уран СОНАМ, Тываның Херээженнер эвилелиниң Чөөн-Хемчикте куратору.
Чыраа-Бажы сумузу.
Чуруктарны авторнуң архивинден алган.


