Ноябрь 26-да "Сүбедей" спорт өргээзинге бичии болгаш элээди уруглар аразынга амгы үениң самының чемпионады болуп эрткен. Ооң кол сорулгазы өзүп олурар салгалды танцы спортунче хаара тудуп, спорттуң бо хевирин республикага нептередири болгаш уругларның чогаадыкчы талазын сайзырадыры.
Шак мындыг хемчегни сөөлгү катап 2008 чылда эрттирген. Уттундуруп бар чыткан самның хевирин Тываның информастыг технологиялар техникумунуң сургуулдары сактып, дедир эгидер саналды киирерге, техникумнуң директорунуң кижизидилге болгаш уругларның хөй-ниити организациялары-биле кады ажылдаар чөвүлекчизи Айдыс Айыжы деткип, ук чемпионатты организастап эрттирип турары бо. Ол ышкаш Амгы үениң самының чемпионадын техникумнуң удуртулгазы, Аныяктар ажыл-херээниң талазы-биле агентилели, “Баштайгыларның шимчээшкини” хөй-ниити организациязының регионалдыг салбыры, “Чашкы үениң навигатору”, Культура, спорт болгаш аныяктар политиказының департаментизи, Спорт яамызы база “Сүбедей” спорт өргээзи деткээн.
Танцы дээрге бодун сайзырадырының бир хевири дээрзин хемчегниң организакчызы Айдыс Айыжы демдеглээн: “Өөредилге черлеринде салым-чаяанныг уруглар дендии хөй. Оларны сайзырадырынга шак мындыг чемпионаттар кончуг улуг ужур-дузалыг. Уруглар маңаа ай-айы-биле белеткенип келген. Оларның чемпионатка киржир күзели кыптыгып турар. Ниитизи-биле 8 команда киржири-биле чагыгны киирген турган. Оларның аразында кожууннардан командалар агаар-бойдустуң уржуундан орук-чирикке уругларны аргыштырары айыылдыг болганы-биле кээп шыдавайн барганнар. Дараазында чемпионатты келир чазын, өөредилгеге шаптыктавас үени көрүп тургаш, эрттирери планнаттынган. Ынчан олар ыяап-ла кээп киржир дээрзинге идегеп тур бис”.
Эгезинде чүгле 15-тен 22 хар чедир уругларга чарлаар деп турган. Чемпионатка киржир күзелдиг эге болгаш ортумак класс өөреникчилери хөй болганы-биле ийи аңгы бөлүкке эрттирген. Оларның белеткели студентилерден канчап-даа чыда калбас.
Чемпионаттың түңнелинде бичии уруглар аразынга “Салгал” студиязы тиилекчи болган, а 2-ги черни “BOOZUUT” командазы чаалап алган. Улуг уруглар аразынга “Амгы үениң танцы студиязы” тергиидээн. Тываның Көдээ ажыл-агый техникумунуң суургулдары 2-ги черге төлептиг болганнар. Тиилекчилерге белеткенип турар бөлгүмнериниң материалдыг баазазын чаартып алыры-биле сертификаттарны тывыскан. “Танцы бөлүктерин улаштыр сайзырадырынга дөгүм болуру-биле, оларга чүү херегин көрүп тургаш, шаңнал кылдыр алган сертификаттарының түңүнге дериг-херекселдерни садып алыр арганы тургускан” – деп, Айдыс Айыжы чугаалаан.
“Салгал” студиязы чаа-ла 1 чыл болуп турар-даа болза, боттарының адын үндүрүп, Россия иштинге элээн хөй мөөрейлерге киржип каапкаш келген. Оларның мурнунда ам-даа хөй-хөй сорулгалар бар.
“Чыл дургузунда Красноярск, Кемерово, Новосибирск хоорайларга мөөрейлерге киришкеш келдивис. Келир чылын март айда Москва чоруурун планнап тур бис. Эрткен айда Бүгү-российжи хореография мөөрейиниң шилилге чадазынга тиилекчи болгаш, келир чылдың ноябрь айда Сибирь Федералдыг округту төлээлеп киржир бис. Бөгүнгү мөөрейге тиилекчи болганывыска дендии өөрүп тур бис. Бир дугаарында, хореограф башкывыс Алдын-Сай Доржуга четтиргенивис илередир-дир бис. Ол ышкаш мөөрейниң организакчыларынга база амгы үениң самын катап эгилдирип турары дээш, өөрүп четтирдивис. Кол-ла чүве уругларга болгаш чогаадыкчы ажылга ынак болу- ру” – деп, студияның удуртукчузу Чаяна Дилгижек чугаалаан.
“Аныяк-өскенге мындыг хемчеглерни эрттирип турарынга өөрүп тур мен. Танцыларның ниити композициязы-даа, утказы-даа кончуг эки-дир. Бо чемпионатты регионнар аразынга база эрттирер кылдыр сайзырадырын сүмелеп тур мен” – деп, жюри даргазы Кызыл Куулар чугаалаан.
Шак мындыг хемчеглер уругларның командага ажылдап, бодун көргүзүп билиринге, корум-чурумга өөредип турар. Ол ышкаш психологтарның чугаалап турары-биле алырга, танцы – уругнуң сагыш-сеткил хайныгыышкынын илередиринге кончуг ажыктыг болгаш багай аажы-чаңны тывылдырбазының эң эки аргазы.
Чыжыргана СААЯ.
Самба НОРБУЖУКТУҢ тырттырган чуруктары.
“Шын” №91 2023 чылдың ноябрь 29
