Тываның Чазааның Даргазының оралакчызы Орлан Сарыгларның удуртулгазы-биле вице-премьерниң хүлээлгезин күүседип турар Айдыс Сынаа, Тываның өөредилге сайыды Елена Хардикова, Тывада уругнуң эргелерин камгалаар бүрүн эргелиг төлээ Саида Сенгии база Тес-Хем кожууннуң чагыргазы база башкылар ниитилежилгези-биле Самагалдай суурга үнүүшкүннүг хуралды эрттирген. Назы четпээннер ортузунда кижизидилге ажылын организастаанын база корум-чурум үрээшкиннеринге профилактика ажылдарын чугаалажып көрген.
Кожууннуң шупту школаларының директорлары, өөредилге-кижизидилге талазы-биле оралакчылары, ол ышкаш кижизидилге талазы-биле чөвүлекчилери ажыл-чорудулгазын илеткээн. Психологтуг албанның ажылын сайгарып, тус черлерде кижизидилге ажылын организастаарының база кижизидилге программаларының боттандырылгазын база чугаалашкан.
Албан черлеринде кижизидилге ажылдары чогуур деңнелде чорудуп турарын хурал үезинде түңнээн. Кожуун школаларының чартыында психологтуг ажыл кабинеттерин дерээн, оларның арга-дуржулгазын өске албан черлеринге дамчыдар. Шупту школалар шинчилел ажылдарынче уругларны хаара туткан боттары музейлерлиг. Үндезин үнелиг чүүлдерни кадагалаар база чырыдыышкын ажылын чорудар төлевилелдерниң эгелекчизи Ак-Эрик школазын онза демдеглээн.
Чазак Даргазының оралакчызы Орлан Сарыглар кожуун чагыргазының талазындан кичээнгей кошкак дээрзин демдеглээн.
"Кожуунда уругларны спортчу, культура база өске-даа дыштанылга хевирлеринче хаара тудар ажылдар чогуур деңнелде эвес-тир деп ажылдың кошкак талалары айыттынды. Элээдилер боттары-ла ынчап чоруп турар"– деп, О.Сарыглар демдеглээш, муниципалитетке кижизидилге ажылында база корум-чурум профилактиказында чугула рольду чүгле школаже онаавайн, ажылды харылзаштырып дүүштүрер даалганы кожууннуң чаа соңгуткан даргазы Эдуард Эртинеге берген.
Тес-Хемниң чагыргазы малчын аалдарда ада-иелер-биле сырый ажылдаарын айыткан. Малчыннарның ажы-төлү төрелдериниң бажыңнарында чурттап, чогуур хайгааралы чок деп болур. Ындыг ада-иелерни школаның ада-ие хуралдарынче чалап, азы уругнуң айтырыгларын кады сайгарар. Хайгаарал чок ажы-төл айыылдыг байдалдарны тургузуп турар.
Кожуунда онза хайгаарал херек ажы-төл-биле кады ажылдаарының эптиг аргазы – дагдыныкчы быжыглаар арга-дуржулганы нептередир херек деп хуралда чугаалашкан. Ол ышкаш өг-бүлениң ролюнче, өг-бүле, эр-херээжен кижизидилгезинче кичээнгейни угландырган.
Ол-ла хүн Тес-Хем кожуунда чайгы кадыкшылга кампаниязын канчаар организастаанын хынаан. Уруглар лагерьде дыка эки дыштанып турарын чугалааннар. Орлан Сарыглар ажы-төлдүң дыштанылгазын эки организастааны дээш лагерьниң ажылчыннарынга болгаш башкыларынга четтиргенин илереткен. Келир чылын лагерьниң эмчи булуңун база чем кылыр черин бүрүнү-биле септеп селиир. Өөредилге сайыды Елена Хардикова кожууннуң уругларын оон-даа хөйү-биле хаара тудуп, хайгааралга алыр аргалыг майгын лагерин ооң девискээринге ажыдар айтырыгны саналдаан.
Тываның Өөредилге яамызының база назы четпээннер херектериниң талазы-биле республика комиссиязының специалистери бо чылын Тываның Бай-Тайга, Барыын-Хемчик база Эрзин кожууннарынче үнүп, чидиг айтырыгларны сайгаржып, методиктиг арга-сүмелерни каткан.
Тес-Хем кожуун чагыргазынга үнүүшкүннүг хуралдың түңнелинде профилактика субъектилериниң аразынга назы четпээннер ортузунга кижизидилге база корум-чурум үрээшкиннеринге удур профилактика ажылдарын дүүштүрүп, санал-оналдар база сагындырыгларны өөренип көрбүшаан, муниципалдыг программаны эде тургузарын сүмелээн.
ТР-ниң Чазааның парлалга албанының медээзинден.
“Шын” №51 2024 чылдың июль 10
