Танцы фестивалы
1941–1945 чылдарда Ада-чурт дайынынга Тиилелгениң 80 чылдаан оюнуң бүдүүзүнде Кызыл хоорайда «Найысылал» арт-төпке «Тиилелгениң вальзы» деп онзагай чараш фестиваль болуп эрткен. Аңаа өске кадык улустан ылгалдыг, кадыының байдалының аайы-биле арга-шинээ кошкак кижилер киришкеш, боттарының онзагай талантылыын, сагыш-сеткил талазы-биле күштүүн көргүскеннер. Оларның бараалгаткан танцы-самы амыдыралга, төрээн чуртунга ынааның ёзулуг гимни болган.
Фестиваль республиканың «Деткимче» төвүнүң, инвалидтер, караа көрбестер ниитилелдериниң, Кызылдың, Бүренниң, Сукпактың бажың-интернаттарының коллективтерин каттыштырган. Ук фестивальды Тыва Республиканың херээженнер эвилелинден иелерниң каттышкан бөлүү «Май вальзы», «Кызыл — ынак хоорайым» деп улустуң ынак ырыларын ырлап күүседирге, Тыва Республиканың алдарлыг ажылдакчызы, ТР-ниң культуразының тергиини Чойганмаа Куулар дирижёрлаан.
Фестивальдың жюризи самчыларның бедик мергежилдиин төлептии-биле үнелеп, дараазында шаңналдарны тывыскан:
1-ги чергениң дипломун база кол шаңналды — «Алиса» функциялыг телевизорну «Делегей чоннарының сактыышкыннары» деп онзагай танцыны көргүскени дээш, республиканың «Деткимче» төвүнүң коллективи чаалап алган;
2-ги чергениң диплому болгаш велотренажёрлар-биле «Көк аржыылчыгаш» деп танцыны чараш күүсеткени дээш, Бүренниң бажың-интернаттың коллективи алган;
3-кү чергениң диплому биле пылесосту «Кадриль» деп дүрген танцыны онзагай тепкени дээш, Сукпактың бажың-интернаттың коллективинге тывыскан.
«Улусчу танцы» деп номинацияга Инвалидтер ниитилелинден самчылар «Каң кыстар» деп танцыны чараш күүсеткени дээш, тиилелгени чедип алганнар;
«Бал танцызы» деп номинацияга Кызылдың бажың-интернаттың самчылары «Тиилелгениң вальзын» тергиин эки күүсеткени дээш, тускай шаңналга төлептиг болганнар.
«Тиилелгениң вальзы» фестивальдың киржикчилери танцы бүрүзүнге онзагай хумагалыын бадыткап, бис шупту дөмей болгаш чаңгыс демниг бис дээрзин танцы аргазы-биле көргүскеннер.
Ол улуг фестиваль кымны-даа тоомча чок арттырбаан. Сагыш-сеткилге дээп турар ырылар, көргүзүглер, чечектер, белектер, чаагай амданныг шаңналдар кижи бүрүзүнге чедишкен. Чараш хүлүмзүрүглер, өөрүп четтириишкинниң чылыг-чымчак сөстери залга олурганнарның сеткил-хөөнүн улам көдүрген.
Бо фестивальды бедик деңнелге организастап эрттиреринге дузалаан деткикчилерге — ТР-ниң Культура яамызынга, «Малышок» садыынга, «Чиккенз» кафезинге өөрүп четтиргенивисти илередип тур бис.
Алла ОНДАР, «Деткимче» төвүнүң директорунуң оралакчызы.
Чуруктарны «Деткимче» төвүнүң архивинден алган.
«Шын» №18 2025 чылдың май 15
