Бурган изи, Россияда Будданың эң улуг тураскаалы, малчыннар Наадымы, тыва араттарның ужурлары – бо бүгүнүң база өске-даа чүүлдерниң дугайында VK Видеода кыска кинога көргүзер.
Блогерлер Александра Лукьянова биле Герман Глас «VK Места» төлевилелин Тываның Чазааның деткимчези-биле боттандырып, июльдуң 17-ден 24-ке чедир Тыва Республиканың шажынчы, бойдус база культура-төөгүлүг оруктарын шинчилээн.
«Биске Тываже экспедиция анаа-ла аян-чорук эвес, республиканың бурунгу болгаш амгы болуушкуннарында харылзааны эскерип көөр арганы берген. Бо черниң культуразы онзагай, ону сонуургап көрген кижи бүрүзүнге ол онзагай уткалыг. Бис кинонуң кадрларынга бо девискээрниң катаптаттынмас бойдус чурумалын дамчыдарын оралдашкан бис, ынчангаш ол черлерже аян-чорук кылырынга силерни сорук киирер чадавас»— деп, VK-ның стратегтиг партнер директору Дмитрий Уваров демдеглээн.
Тываның Баштыңы Владислав Ховалыг «VK Места» төлевилелдиң удуртулгазынга болгаш командазынга бистиң республиканың дугайында билиишкинниг төлевилелди тырттырганы дээш четтиргенин илереткен:
«Бистиң ыдык черлеривис, Россияда эң улуг шажын хүрээзи «Тубтен Шедруб Линг» база өске-даа шажынчы черлер улуг рольду ойнаан. Төлевилелдиң командазы Тываның чараш черлеринге, чоннуң национал байырлалдарынга четкен.
Бистиң республика Россияда турисчи угланыышкынны дүрген хөгжүдүп турар регион кылдыр санаткан. «VK.Места» төлевилел ооң түңнелдерин хөйге көргүзер дээрзинге бүзүрээр мен. Тываже кээп моорлаңар!» — деп, кинону таныштырып тура, бодунуң блогунда бижээн.
Россияның Президентизи сентябрь 2-де ажыл-агый аайы-биле кээп чорааш, экономиктиг ажыктың бирээзи— республиканың турисчи сорунзазы болур Тываның турисчи төлевилелдерин деткиир дээнин сагындыраал. Владимир Путинниң бодалы-биле алырга, Тыва чүгле бодунуң кайгамчыктыг байлак бойдус чурумалы-биле солун эвес, а бот-тускайлаң культуразы-биле сорунзалаптар күштүг.
Кинонуң тургузукчулары Тываның культура-шажын өнчү байлаан таныштырып эгелээрде, регионда шажын-чүдүлгениң катап тургузуушкунунуң демдээ – Үстүү-Хүрээ база Россияда эң улуг Тубтен Шедруб Линг хүрээден эгелээри солун. Оон аңгыда, XIV Далай-Ламаның эскерип кааны Бурган-Изи ыдык черни, ол хаяның эдээнде «Дючен Лхабаб» субурганны таныштырар. Кинонуң тырттырыкчылары күчүлүг Улуг-Хемниң эгези – ийи хемниң каттышкан черинде хем эриинде Россияда эң улуг Будда Шакьямуни тураскаалынга база четкеннер.
Маршруттуң дараазында доктаамы — Таңды-Уула сыннарының эдээнде тайга черниң арыг агаарында «Асанкхейя» эко-лофт база «Таңды-Уула» малчын аалга тыва малчыннарның көшкүн амыдыралы болгаш ужур-чаңчылдарын таныжып көрген. «Хүреш» стадионунга республика малчыннарының Наадым байырлалында тыва хүреш маргылдаазын тырттырган.
Республикада бойдустуң чараш черлеринче онза кичээнгейни углаан. Эм шынарлыг Дус-Хөлге, Иймеде элезинниг ховуга четкен. Кызылдың төвүнде К.С. Шойгу аттыг хем эриинде “Азия төвү” тураскаалды, Бии-Хем биле Каа-Хемниң каттышкан черинде Улуг-Хемниң эге ужун сонуургаткан.
Медиаэкспедиция ажылының сөөлгү хүннеринде регионнуң кол төөгүлүг черлерин база тырттырган. Национал музейде база Аныяктар өргээзинде даш көжээлерни, скифтер база үндезин чоннарның үезин, Бижиктиг-Хая суурда кижи-көжээниң төөгүзүн сонуургаан. Амгы Тыва-биле таныжылгада Юлия Хирбээниң тургусканы «Урянхай» модель агентилелинден «Скифтер алдыны» онзагай коллекцияны өскелерге таныштырар дээш, кинода киирген.
«VK Места» төлевилелди Интернет хөгжүдер институттуң (АНО «ИРИ») деткимчези-биле боттандырар. 2024 чылдың төнчүзүнге чедир Россияның регионнарының дугайында тускай 70 видеороликти тырттыргаш, үндүрген. Чурттуң 70 регионунуң дугайында кино тараан.
А. МОНГУШ.
Чурукту интернет четкизинден хоолгалаан.
“Шын” №87 2024 чылдың ноябрь 13