Тыва дылда аарыглар аттары.

Дамыр чоржаяры – азияттарга эвээш турар вена дамырларының алгып херлир аарыы (варикозное расширение вен).
Дарылга – пиодермия. Кеш аарыгларының ниити санын чүс-чүзү-биле санаар. Оларның кол демдээ: кеш оялчык-оялчык бызыргай шивишкилээр, оон тутчуп кылыннаар, кижиир. Ынчангаш дарылга деп кандыг аарыгны адап турарын тывары, тодарадыры берге. Эмчилерниң саналында бо сөстү пиодермия дизе чүүлдүг. Ол он ажыг аарыгларның ниити ады.
Ижеге (ижегелээн) – уруг савазының аарааны.
Көдеге – зоб. Боостаа безиниң улгатканы.
Куйлаг (куйлаар) – абсцесс, нарыв. Организмниң кандыг-бир кезээнге тывылгаш, ириңнелген аарыг. Куйлаг каяа-даа тыптып кээп болур. Медицинада ол хөй янзы хевирлерлиг.
Чамдат – гастрит. Кодунуң каңгырлыг картының дегдиргени.
Чөнүк (чөнээн) – болезнь Альцгеймера. Кыраанындан угааны чанган кижи.
Ырбаанды (ырбаандылаар) – геморрой. Кургулдай ужунуң (дорт шөөнчүнүң) дамырлары чоржайган (варикозное расширение вен прямой кишки) аарыг. Иштики болгаш даштыкы ырбаанды деп ылгаар. Иштикизи – кургулдай иштинде дамырларының, а даштыкызы – ооң ужунуң дамырларының херилгенинден (чоржайганындан) болур. Ырмажок халалыг аарыг.

/ О. Бартанның «Тыва дылда эмнелге сөзүлүгү»
деп номундан.