2000 чылдарның эгезинде август айның ийи дугаар улуг-хүнүнде Тудугжулар хүнүн Россияга чылдың-на демдеглеп турар апарган.
Август 8-те Тыва үндезин культура төвүнге Тудугжулар хүнүнге тураскааткан байырлыг хурал болуп эрткен. Аңаа ТР-ниң Баштыңы Владислав Ховалыг, ТР-ниң Дээди Хуралының депутады Сергей Уюсов болгаш өскелер-даа киришкеш, тудугжуларга байырын чедиргеш, шаңнал-макталдарны тывыскан.
«Ийи чыл бурунгаар Москва хоорайга ындыг улуг хемчээлдиг тудугну шыдаар ирги бис бе деп дадагалзап турган бис. Чүгле силерниң, тудуг ажылдакчыларының ачызында шыдаптывыс, оон-даа хөйнү шыдаар бис!» деп, бүзүрелдии-биле чугаалап болур бис. Тудуг адырының ажылдакчыларының кызымакай күш-ажылының болгаш хоочуннарывыстың үлегери болгаш дуржулгазының, арга-сүмезиниң ачызында Тывага тудуг комплекизин «диргизип» шыдаптывыс.
Федералдыг программаларның деткимчези-биле туттунуп турар школалар, эмнелгелер дээн ышкаш социал объектилерден аңгыда, Тывага коммерциялыг тудуг база ажылы шимчеп эгелээн. Оон аңгыда, тудуг материалдары кылыр бүдүрүлге черлери база көвүдеп, ол ажыл база сайзырап турар.
Байырлалыңар-биле база катап байыр чедирип тур мен, хүндүлүг тудуг адырының ажылдакчылары! Кадыкшылды, аас-кежикти силерниң өг-бүлелериңерге күзедим. Күжениишкинниг, демниг күш-ажылывыстың түңнелинде каш чылдар дургузунда «удуй» берген адыр одунган» – деп, ТР-ниң Баштыңы Владислав Ховалыг демдеглээн.
«Бастион» КХН-ниң ажылдакчылары Буян Моңгуш, Арсений Шожал, «Надир» КХН-ниң чиңгине директору Виктор Цитцер, ТР-ниң «Госстройзаказ» компанияның кол специализи Алдынай Тюлюш оларга ТР-ниң Баштыңының өөрүп четтириишкин бижиктерин тывыскан. ТР-ниң Баштыңының Хүндүлел бижии-биле тудуг адырының хоочуну Валентин Опай-оолду шаңнаан.
ТР-ниң Дээди Хуралының (парламент) депутаттарының өмүнээзинден Сергей Уюсов тудугжуларга байыр чедирген. Кайы-даа шагда тудугжу деп мергежил эң-не хүндүткелдиг, эң-не кол мергежилдерниң бирээзи болуп артар дээрзин ол демдеглээн.
«Силерниң күш-ажылыңар– ниитилелдиң чаагай амыдыралының үндезини. Силерниң күш-ажылчы холдарыңарның ачызында чурттаар оран-сава тудуглары, оруктар, уруглар садтары, школалар, эмнелгелер дээш оон-даа өске социал объектилер туттунуп турар болгай. Республикавыстың планында салдынган федералдыг-даа, регионалдыг-даа төлевилелдерниң боттанылгазы силерниң киржилгеңер чокка болдунмас. Тудугжуларның күш-ажылының түңнелинде республикавыстың чаарттынып, сайзырап турарын шупту көрүп тур бис» – деп, Сергей Уюсов чугаалаан.
ТР-ниң Баштыңының болгаш Тываның Чазааның күжениишкинниг ажылының түңнелинде сөөлгү чылда республикага 172,7 муң дөрбелчин метр оран-сава туттунган. Тудуг талазы-биле Тыва Сибирь федералдыг округта 3-кү черни ээлей берген.
Тудуг материалдары бүдүрер хууда сайгарлыкчыларны база Тываның Чазаа деткип турар. Ол деткимчениң ачызында тууйбу, хана тудар панельдер, асфальт-бетон дээн ышкаш тудуг материалдары кылыр бүдүрүлге ажыттынган дээрзин сагындыраал.
Байырлыг хуралга келген хоочуннарның бирээзи – Маадыр-оол Кыргыс – 1984 чылдарда Тывага тудугнуң хөгжүлдези дег, сөөлгү чылда тудуг адыры ол хире дүрген хөгжүп эгелээн дээрзин демдеглээн.
Айдың ОНДАР.
Чуруктарны интернет четкизинден хоолгалаан.
"Шын" №60 2024 чылдың август 10
