Сөөлгү беш чылда Тывада өөредилге талазы-биле бедик болгаш ортумак түңнелдерни көргүскен школалар саны 30 хуу көвүдээн. Республика Баштыңының Аппарат хуралында 2024-2025 чылдарда күрүнениң түңнел аттестациязының түңнелдерин сайгарып тура, эки көргүзүглерни демдеглээн.
Тываның Баштыңы шылгалда кампаниязының түңнелдерин чугаалап тура, бойдус эртемнеринде өөредилгениң шынарын бедидери чугула дээрзин онзалап айыткан. Дыка хөй аныяктарга республикага дыка херек инженер база IT, медицина болгаш өске-даа мергежилдерни шиңгээдип алырынга ол дузалыг.
Күрүне шылгалдаларының – өөредилгениң шынарында эки бурунгаарлаашкын барын кол болгаш чаңгыс аай күрүне шылгалдаларының түңнелдери көргүскен. 2025 чылда күрүнениң чаңгыс аай шылгалдазын дужааган 7183 тоску классчыларның аразындан чүгле 8 кижи, азы эрткен чылга деңнээрге, 19 кижи эвээшке кол ниити билиг аттестадын албаан. Оон аңгыда өөреникчилерниң бижик-билии элээн бедээнин орус дылдың албан дужаар шылгалдазының түңнелдери бадыткаан. Чижээлээрге, Бай-Тайга кожууннуң доозукчуларының күрүне шылгалдазында ортумак баллы 4,02 болган, чурттуң ортумак деңнелинден 0,16 балл бедик.
Доозукчуларның билииниң шынары элээн бедээн. Чижээ, 2025 чылда кол математика шылгалдаларының ортумак баллдары 47-ден 50 чедир, а информатикада 36-дан 41 чедир өскен. Шылгалда дужаап турар кижилерниң кол математика шылгалдазынга 88 хуузу (2024 чылда 84 хуу), а информатикага 61 хуузу (2024 чылда 59 хуу) эң кудуку деңнелди эрткен.
Владислав Ховалыг Тывага чугула болгаш ажыктыг угланыышкын - колледжтер болгаш техникумнарже кирген школачылар саны көвүдээнин демдеглээн. 2025 чылда 2 муң ажыг аныяктар профессионал мергежилди чедип алыр күзелдиг болган.
«Ортумак профессионал өөредилге черлеринче кирип турар сургуулдарның үлүү чылдың-на 5 хууга өзүп турар. Бистиң сорулгавыс — боттарының арга-шинээн боттандырарынга байдалдарны тургузары. Республикага тудуг, IT, энергетика, даг-тывыш, орук тудуунуң, ол ышкаш туризм болгаш аалчылар хүлээп алырының талазы-биле тускай мергежилдиг специалистер херек» - деп, Тываның Баштыңы бодунуң телеграм каналында бижээн.
Владислав Ховалыг ажылчын кадрлар белеткелиниң айтырыгларының талазы-биле ортумак профессионал өөредилге албан черлериниң директорлар чөвүлелиниң хуралын белеткеп эрттирерин ТР-ниң Чазааның Аппарадынга дааскан. ТР-ниң Өөредилге яамызынга база тус чер чагыргаларынга 2025 чылдың Күрүнениң түңнел аттестациязының (ГИА) түңнелдеринге даянгаш, школа өөредилгезиниң шынарын ам-даа бедидер хемчеглерни ажылдап кылыр даалганы берген. Муниципалдыг эрге-чагыргалар өөредилге чорудуун чедимчелиг организастаарынга байдалдарны тургузуп, школаларның материал-техниктиг баазазын быжыглаарын хандырар ужурлуг.
Тыва 2020 чылдан эгелеп PISA стандарттары-биле школаларга өөредилгениң шынарынга бүгү-российжи шинчилелдер – школачыларның сан, номчулга, бойдус эртемнеринге билиглерин, ол ышкаш билиглерин херек кырында ажыглап билирин хынаар программада киржип турарын сагындыраал.
Шинчилелдерниң түңнелдерин сайгарып көөрү – школачыларның өөредилгезиниң шынарын баксырадып турар ол-ла бергедээшкиннерни тодарадып, оларны шиитпирлээр хемчеглерни тодарадыр арганы берген. Башкы кадрларын четчелээринден, оларның профессионал мергежилин бедидеринден эгелээш, ада-иелерни школа амыдыралынче болгаш ажы-төлүнүң өөредилгезинче хаара тударынга чедир хөй янзы айтырыгларны хаара туткан. Хөй санныг хемчеглерни боттандырганының түңнелинде 2025 чылга чедир өөредилге чорудуунуң шынары куду школалар саны 100-тен 74 чедир эвээжээн.
