Тываның күүсекчи эрге-чагырга органнарында чартык чүс хире ажыглакчылар российжи Astra Linux опреация системазын бир-ле дугаар ажыглап эгелээрлер. Күрүне эрге-чагыргазының регионалдыг структураларында шупу ажылчын олуттар ада-чуртка кылган ОС-че 2024 чылда шилчиир. ТР-ниң чурагай сайыды Идегел Монгуш ооң дугайында Тываның Баштыңы Владислав Ховалыгга илеткээн.
Россияның Президентизи Владимир Путинниң даалгазы-биле, күрүне органнары болгаш компаниялар российжи операция системазынче калбаа-биле шилчип эгелээн.
Чурттуң информастыг айыыл чок чоруун база ада-чурттуң чурагайлыг шөлүн камгалаарын хандырар, ол ышкаш российжи ажылчын станцияларның ажыглап турары Windows оперативтиг системаны чаартылга чок арттырган Microsoft-туң чөрүлдээлиг хөделиишкининиң соонда, шилчилге эргежок апарган.
Тываның информастыг системазынче хүннүң чыгыы болуп турар кибератакалар айыылының статистиказын сайыт илеткелинда киирген. 2022 чылда республиканың компьютер системаларын үрей шавар дээн 170, а 2023 чылда – 130 хакер оралдажыышкыннары демдеглеттинген. Сөөлгү үеде күрүне секторунче оралдажыышкыннар көвүдээн.
АКШ-тың национал айыыл чок агентилелиниң ажылдап кылганы EternalAzure программазы 2023 чылдың ноябрьда Тываның Кадык камгалал яамызының информастыг-аналитика төвүнүң четкизин “чара” шапкан.
ФСТЭК база ФАЧ регионалдыг эргелелдер ажылдакчыларының кады хөделгениниң ачызында, күүсекчи эрге-чагырга органнарының техникалары доктаавайн, турум ажылды хандырган. Ындыг болзажок киберкыжаныглар улгатканындан, информацияның чажыт болурун камгалаар идегелдиг системаны тургузарын үе негеп келген.
Тыва 2024 чылдың төнчүзүнге чедир, эрге-чагырга органнарында 800 ажыг санныгтехниканы Astra Linux-че шилчидери планнаттынган. Чоорту шинчилгени хандырары-биле, сервер болгаш коммутация дериг-херекселдеринде медээлерни аайлап, ылаңгыя информастыг айыыл чок чорук талазы-биле ИТ-специалистерни четчир кылдыр белеткээри чугула.
ТР-ниң Чазааның парлалга албаны.