Бөгүн, декабрь 28-те, Чаа чыл уткуштур чаңчыл болган Бүгү-россия чергелиг “Күзелдер шивизи” ачы-дуза акциязының регионалдыг чадазы Тываның Чазаанга эгелээн. Аңаа Тываның Баштыңы Владислав Ховалыг болгаш ооң оралакчылары, сайыттар киришкен.
Чазак Бажыңының бирги каъдында чүзүн-баазын өңнер чыраан отчугаштар-биле шиметтинген шивижигеште кадыының байдалы кызыгаарлыг уругларның күзелдерин бижээн саазын “ойнаарактарны” база аскан.
Бир дугаарында, Соок-Ирей Владислав Ховалыгны шиви чанынче чалаан. “Бөгүн акцияның уламчылалын Тывада эгелеп турарывыс бо. Чаа чылда кандыг-даа кижи хуулгаазын, чараш чүүлдерге бүзүреп, күзелдери боттаны бээринге идегээр. Ылаңгыя чаштар бо чараш байырлал — Чаа чылды четтикпейн манаар болгай. Акцияны ажыглап, чаштарның күзелдерин күзелдиивис-биле боттандырар бис. Ол ышкаш бо чылын бо акцияга 60 хардан өрү назылыг хоочуннарны киржиринче чалаан бис. Мен бодум хуумда бо акцияга киржип турарымга өөрүп, чаштарның күзелин боттандырар дээш, четтикпейн тур мен” – деп, Владислав Ховалыг өөрүп чугаалаан.
Чазак Даргазы шивиде аскан уругларның күзелдерин бижээн баштайгы саазын “ойнааракты” шилип алгаш, ында бижээн чагааны ыыткыр номчаан. Чагааның автору Каа-Хем кожуундан 12 харлыг Светлана Петаева болган. Ол спортчу костюмнуг болуксап турарын бижээн. Ийи дугаарында, Кызыл хоорайның 14 харлыг чурттакчызы Долгар Саая Санкт-Петербург хоорайда алдарлыг Эрмитажка чедиксеп турар күзелин илереткен болган. Владислав Ховалыг бичии оолдуң күзелин боттандырары-биле ооң өг-бүлезиниң бүгү кежигүннеринге Санкт-Петербург чедер сертификатты даарта дораан тыпсып бээринге беленин чугаалаан. Үш дугаар чагаада Кызылдың 63 харлыг чурттакчызы Галина Сат 50 размерлиг чылыг чеңи-чоктуг болуксап турар болган. Хоочуннуң ол күзелин Чазак Даргазы күзелдии-биле күүседип бээринге беленин чугаалааш, кады ажылдап турар эш-өөрүн шивиде аскан өске-даа күзелдер бижээн “ойнааракчыгаштарны” шилииринче чалаан.
Барыын-Хемчиктиң Кызыл-Мажалыктан 4 харлыг Алдар Сарыглар спортчу дериг-херексел-биле дерээн тускай булуңнуг болуксаан. Ооң ол күзелин Александр Брокерт боттандырар болган.
Кызылдан 7 харлыг Рианна Оюн улуг чымчак адыгжыгаштыг болуксап турарын бижээн. Ооң ол күзелин ТР-ниң Чазак Даргазының оралакчызы Елена Хардикова дораан күүседир мен дээш адыгга немей база бир ажыктыг белекти кожуп бээрин чугаалаан.
Чазак Даргазының оралакчылары Меңги Кара-оол, Уран-оол Ондар, Сергек Хертек Чөөн-Хемчиктен 7 харлыг Начын Монгушка сенсор телефонну, Теве-Хаядан 9 харлыг Идам-Сюрюн Доржуга смартфонну, Кызылдан 3 харлыг Аян Даваалайга улуг, ойнаар, боду халып турар машинаны садып бээр болган.
Күрүне Думазының депутады Айдың Сарыгларга база-ла бичии уругнуң смартфоннуг болуксаан күзелин бижээн чагаа таварышкан. Роман Кажин-оол ноутбук садар болган.
ТР-ниң Чурагайлыг хөгжүлде сайыды Олег Бартан "Тыва 24" телеканалдың студиязында "Күзелдер шивизинден" чагааны шилээн. Ында хөй ажы-төлдүг өг-бүледен кызыгаарлыг арга-шинектиг 16 харлыг Буян Лангааның күзели – смартфонну садып бээр болган.
Тываның Чазак кежигүннери шупту чагаажыгаштарда күзелдер-биле танышкан соонда, Владислав Ховалыг телефон дамчыштыр Светлананың авазы-биле харылзашкаш, спортчу костюмну даарта-ла чедире бээрин аазааш, бедик спортчу чедиишкиннерлиг болурун күзээн. Ол ышкаш Эрмитаж чедиксээн 14 харлыг Долгар-биле база харылзашкаш, кышкы дыштанылга хүннеринде Санкт-Петербург хоорайга четкеш, сураглыг музейни сонуургап көрүп, эки дыштанып алырын күзээн. Бичии оол күзелин боттандырган Чазак Даргазынга өөрүп, аңаа Чаа чыл уткуштур байыр чедирерин утпаан.
Акцияга бүгү сайыттар болгаш күүсекчи эрге-чагырганың удуртукчулары шупту киржир. Уругларның күзелдерин боттандырарда удуртукчулар шупту боттарының карманындан чарыгдалдарны үндүрер дээрзи билдингир.
Акция ёзугаар декабрьның 11-ге чедир күзээшкиннерни хүлээп турган. Чазак Даргазының “Күзелдер шивизинче” кадыының байдалы кызыгаарлыг уруглар болгаш чаңгыс 60 хардан өрү назылыг хоочун чагаа бижээн. Ниитизи-биле 57 күзелдерниң бо хүнде 46-зы боттанган.
Чаа чылдың хуулгаазыны ам-даа уламчылаар.
К. МОНГУШ.
Александр ЕНЗАКТЫҢ тырттырган чуруктары..