Ниитизи-биле ынак деп чүүл янзы-бүрү хевирлерлиг. Чижээ, анаа ынак болгаш анаа эвес ынак.
Бир дугаары — анаа ынак. Ол дээрге бир-ле чүүлге ынак болуру-дур. Херектиг чүүлдерге ынак дээни ышкаш. Кандыг-бир чүүлге анаа ынак-даа болза, аңаа эмин эрттир хандыкшып турбаанындан халбактаныр чүвези чок. Ооң бары-даа, чогу-даа сагышка дөмей. Халбактаныр чүвези чок болганындан ол чүүл чокта, муңгараар, угаан-сагыжы аарыыр, дүвүрээр муңчулуушкун келбес. Ынчаарда, анаа ынак дээн утказы ол.
Ийи дугаары — анаа эвес ынак. Анаа эвес ынак аңгы-аңгы хевирлерлиг: чүгле хандыкшылдыг ынак болгаш кээргел болгаш энерел сеткилге үндезилеттинген хандыкшылдыг ынак.
Чүгле хандыкшылдыг күзел-биле холбашкан ынак сеткил.
Анаа эвес ынак дээрге үстүнде бижээн ынак байдалдан бир аңгы, хандыкшылдыг ынак сеткил-дир. Хандыкшылдыг күзел-биле холбашкан ынак дээрге бир-ле чүүлдерге хандыр ынакшып турары болур.
Күштүг хандыкшаан чүүлүн тып алыр болза, амыраар, ону тыппас болза, муңгарап, сириңейни бээр. Ынчаар чаңчыга бээри элдеп!
Эрге-дужаал, акша-көпеек, өнчү-хөреңги, ат-алдар, ажыл-агый, спорт дээш бир-ле чүүлге ынакшып, хандыр хандыкшый бергеш, ынчаар чаңчыга бээр. Чаңчыга бергениниң күжүнден шуут халбактаныр. Халбактанып турарын боду эскербес. Ындыг чүүлдер-биле холбаалыг хилинчек турбас кылдыр халбактаныр мурнунда баш бурунгаар боданыр.
Кандыг-бир чүведен эмин эрттир халбактанмайн, шаавыс-биле чурттап шыдаар болзувусса, ол дээрге амыр-тайбың, менди-чаагай чурттап болурунуң онза чылдагааны-дыр.
Кээргел болгаш энерелге үндезилеттинген хандыкшылдыг ынак.
Ада-иелерниң ажы-төлүнге хамаарыштыр шынарлыг мөзү-бүдүжү чүгле кээргел болгаш энерелге үндезилеттинген. Олар секунда, минута, шак болгаш хүн бүрүзүнде ажы-төлүнге сеткилинден экини күзеп чоруур. Оглу, кызы аарывазын, кадык болзун; угааны кошкак эвес, билиглиг болзун; амыдыралдан чыдып кагбайн, бурунгаар сайзырап чурттап чорзун дээш өске-даа эки үре-түңнелдиг чүүлдерни күзеп чоруурлар. Ол дээрге-ле энерел болгаш кээргел сеткилдиң күжүнүң ачы-дузазы-дыр.
Геше Лобсанг Тхуптенниң “Өг-бүле болгаш амыдырал дугайында мерген угаадыглыг чагыг сүмелер” деп номундан үзүндү.
Чурукту интернеттен алган: yandex.ru/images/sea...
“Шын” №36 2025 чылдың сентябрь 18