Ноябрь 1-ден 8-ке чедир Россия Федерациязының шупту регионнарынга болгаш элээн каш даштыкы чурттарга «Улуг этнографтыг диктант» деп Х Бүгү-российжи чырыдыышкын акциязы болуп эрткен. Акцияга ниитизи-биле 3922518 кижи киришкен. Диктант Россия Федерациязының 89 регионундан болгаш ыраккы болгаш чоокку 178 чуртт хаара туткан.
Регионнуң ниити чурттакчы чонунуң үлүү-биле алырга, этнодиктантыга киришкеннерниң саны-биле Тыва Республика 1 саядан эвээш чурттакчылыг субъектилерден мурнуку үшкү черже кирген.
Эрткен чылын ышкаш, киржикчилер miretno.ru деп сайтыга бүрүткедип алгаш, диктантының айтырыгларынга тускай сайтылар (оффлайн) болгаш ырактан харыылап турган. Тускай шериг операциязының киржикчилери боттарының айтырыгларын видео дамчыштыр салганы – хемчегниң төөгүзүнде бир дугаар болган.
Дараазында регионнар 2025 чылдың улуг этнографтыг диктант киржикчилериниң саны-биле чаңчыл езугаар мурнаан:
1) Башкортостан Республика – 583725 кижи.
2) Москва – 466621 кижи.
3) Красноярск край – 196059 кижи.
Регионнуң чурттакчы чонунуң саны-биле этнодиктантыда киришкен кижилерниң үлүү-биле Россия Федерациязының субъектилериниң рейтингизинде:
- 1 сая чедир чурттакчылыг субъектилерден:
1) Тыва Республика – 30432 (9,04%);
2) Астрахань облазы – 61629 кижи (6,42%);
3) Чукотка автономнуг округ – 2713 кижи (5,71%).
- 1-ден 3 сая чедир чурттакчылыг субъектилерден:
1) Тула облазы – 188092 (12,53%);
2) Красноярск край – 196059 (6,86%);
3) Рязань облазы – 59910 (5,43%).
- 3 сая ажыг чурттакчылыг регионнардан:
1) Башкортостан Республика – 583725 кижи (14,27%);
2) Самара облазы – 179182 кижи (5,65%);
3) Москва хоорай – 466621 кижи (3,59%).
Улуг этнографтыг диктантының даалгаларын чаңчыл ёзугаар 45 минута дургузунда кылып доозар ужурлуг, эң бедик балл – 100. 2025 чылда диктантыга киришкеннерниң ортумак баллы – 72,4 балл болган (2024 чылда – 69,6 балл; 2023 чылда – 67,4 балл).
Бүгү-российжи төлевилел шагда-ла билдингир акция апарган: бистиң чурттуң хамаатыларындан аңгыда, өске чурттарның төлээлери база киржип турар. Даштыкы чурттардан киржикчилер саны-биле Азербайджан Республикада (572), Моолда (547), Казахстан Республикада (526), Таджикистан Республикада (429), Беларусь Республикада (409) эң хөй киржикчи бар.
2016 чылда Удмуртиядан сагыш човаачал идепкейжилерниң эгелээшкини-биле Россияда бо улуг акция эгелээн. Олар орус дылга «Улуг диктант» эрттирер деп бодалдан хей-аът киргеш, этнографтыг болгаш этнологтуг темаларга чырыдыышкын акциязын эгелээрин шиитпирлээннер. Националдар херектериниң талазы-биле федералдыг агентилел акцияны организастаан.
Россия Федерациязының Культура яамызы, Роскады ажылдажылга, Орус географтыг ниитилел, «Билиг» ниитилели – акцияның партнерлары. Профессионал этнографтар болгаш Россияның Эртемнер академиязының Антропология институдунуң төлээлери акцияның кол айтырыгларын ажылдап тургускан.