Тыва Республиканың Көк-оол аттыг хөгжүм-шии театрында чаа шии немешкен. Ону театрның чогаал адырының редактору Кежик Конзай Эдуард Донгактың «Сыгаан» деп чечен чугаазынга үндезилеп бижээн. Тываның күрүне университединде Мария Күжүгеттиң удуртуп турары Сорунза аттыг литературлуг клубтуң кежигүнү, аныяк шүлүкчү Кежик Конзай чогаалдың база бир хевири – шии чогаалынче кирип турары бо.
Шииниң адын дыңнааш, цыган нациялыг кижи дугайында чүве ирги бе деп бодап турдум. Херек кырында амыдыралдың шуурганынга дүжүп бербейн, чеже-даа берге болза келир үеже бүзүрелин чидирбейн, чүткүп чоруур Сыгаан деп оолдуң дугайында шии болду. Бичии Сыгаанның шагда-ла каапкаш барган авазы биле акызын бүзүрелдиг манап турарын көргеш кижи баары ажыш дээр. Оон чааскаанзыргай сагыш-сеткилин диис оглу часкарып, бүзүрелдиг өңнүү болуп чоруур. Амыдыралдың бергелерин, кижилерниң кээргел чок, бодун бодап, арга-меге-биле чурттап чоруурун бо шииде көргүскен. Ында кара чаңгыс чырык Сыгаан деп болур. Чежемейниң чааскаанзырап, аштап-түреп чорааш-даа, дөмей-ле арага-дары сыгаан, багай кижилерниң аайынче черле кирбес. Амыдыралда көрүп чоруурга туруш чок, хензиг-ле чүүлден арагага алзыптар улус эвээш эвес. Сыгаан ындыгларның удурланышкак талазы. Оолдуң кенен, бүзүрээчел сеткили шаптараазыннарга таварыштырза-даа, ол черле дүжүп бербес. Чаңгыс борбак чүрээниң даянгыыжы болур диизин чидиреринге чедир ол кандыг-даа шаптараазыннарга дүжүп бербес. Ооң Сыгаан деп адының утказы анаа-ла ынчаар келбээн.
Чыжыргана Саая.
#ШынсолунТувамедиагрупп#_Тыватеатр#_Сыгаан
