Февраль 16-ның хүнүнде Херел спорт залынга хоочун мөге, хөөмейжи, журналист, улуг хам Лазо Довуевич Монгуш, ажы-төлү, төрелдери-биле 45-55; 56-65; 65 хардан өрү хоочун 28 мөгениң аразынга 70 харлап турар байыр-доюнга уткуштур улуг шаңналдыг хүреш маргылдаазын эрттирген.
Маргылдааны ажыдары-биле кол чарлакчы, тайылбырлакчы, Улустуң хөөмейжизи Валерий Монгуш сөстү республиканың Адалар эвилелиниң удуртукчузу Хонук-оол Монгушка бээрге, 70 харлап турар Тываның алдарлыг, ховар оолдарының бирээзи Лазо Монгушка, адалар мурнундан улуг байырны, узун назынны, кадыкшылды күзээш, бо эрттирип турар чараш, ханы уткалыг, аныяк-өскеннерге үлегерлиг, хоочуннар аразынга хүреш маргылдаазын деткээн. База Лазо Монгуштуң чаңгыс чер-чурттуглары Бии-Хемниң Адалар эвилелиниң даргазы Василий Маады биле культура ажылдакчызы Ольга Байкара Лазо Монгуштуң Херел залының ханазында аскан шаңнал-макталдарын база допчу-намдарын, “Кызыл тараачын” колхозка трактористеп, мурнакчы комбайнер чораанын, улаштыр “Шын” солунга чурук тыттырып, журналистеп, төрүмелинден хөгжүмге салым-чаяанныг болгаш, тыва хөгжүм херекселдери игил, бызаанчы, дошпулуур тутканда, хөөмейлээр, сыгыртыр, спорт талазынга дески болгаш, хүрешке шыдыраага улуг чедиишкиннерлиг. Бойдустан чаяанныг болгаш кижилерге дуза чедирер талалары дүңгүр туткаш, хамнаар, хуваанак салыр, тыва чаңчылдар эрттирер база оон-даа өске ажылдарны кылыр. Олар Бии-Хем кожууннуң Төлээлекчилер хуралының хүндүлүг бижиин тывысканнар. Арзылаң мөге Маадыр Монгуш алдын медальды, ручканы белек кылдыр берген.
Хоочун подполковник, хүрештиң мөгейикчизи акызынга тураскаадып, “Ээрбек” деп шүлүктү номчааш, байыр чедирген. Культура яамызының база тыва чаңчылдар төвүнден Улустуң хөөмейжизи Андрей Монгуш август айда делегей чергелиг хөөмей-сыгыт талазы-биле Лазо Монгуштуң 70 харлаанынга уткуштур фестивальды эрттирерин дыңнаткаш, хөөмей-сыгытты эштери-биле байыр чедирип күүсеткеннер.
Маргылдааның түңнелинде, 45 хардан 55 харга чедир мөгелер аразынга Чөөн-Хемчиктиң мөгези Орлан Монгуш шүглүп үнген. Өвүрден Начын мөге Алик Комбуй-оол үжүүрлешкен. Үшкү черлерни Арзылаң мөге Маадыр Монгуш база Начын мөге Начын Кунгаа үлешкеннер. 5-ки, 8-ки черлерже дараазында мөгелер киргеннер. Барыын-Хемчиктен Алексей Соян, Улуг-Хемден Саңгак-оол Ооржак, Сүт-Хөлден Геннадий Монгуш, Чөөн-Хемчиктен Дүгер Дуюнгар.
Дараазында 56 хардан 65 харга чедир — Кызыл кожуундан Арзылаң мөге Владимир Монгуш тиилекчи болган. Кызылдан Алексей Салчак үжүүрлешкен. Үшкү черлерни Тес-Хемден Арзылаң мөге Сүктер Шимет база Улуг-Хемден Андрей Биче-оол үлешкеннер. 5-ки, 8-ки черлерже кирген мөгелер : Өвүрден Шолбан Донгак, Бии-Хемден Вадим Калзан, Чөөн-Хемчиктен Владимир Ооржак, Кызыл кожуундан Николай Дьяков.
Эң улуг 65 хардан өрү назылыг мөгелер аразынга Каа-Хемниң төлээзи Валерий Шаарай шүүлген. Чөөн-Хемчиктен Александр Чолдак үжүүрлешкен. Үшкү черни эң улуг 75 харлыг мөге Михаил Монгуш биле Чөөн-Хемчиктен Василий Ондар үлешкеннер. 5-ки, 8-ки черлерже дараазында мөгелер кирген : Кызылдан Маадыр Биче-оол, Борис Донгак, Бии-Хемден Сергей Балзаң, Каа-Хемден Владимир Кенден. 3 бөлүкке чер алган мөгелерни 450 евродан 20, 10, 5 муң рубльге чедир шаңнаан.
Хүреш соонда 70 харлаан мөге, хөөмейжи, улуг хам акывыс Лазо Довуевич Монгуш аалчыларын тыва чаңчыл езугаар быжырган далган, боорзак, дүлген сарлык эъди база мүн-биле хүндүлеп, солун чугаалажып, чагыг-сүмелерни берген.
Алексей Чамбал-оол.
А. Хомушкунуң фото-чуруу.