Кижи чырык чер кырынга бодарап төрүттүнгеш, амыдырал-чуртталганың оруун ажыдып, эртем-билиг чедип, өг-бүле туткаш, ажыл-агыйже шымнып кире бээр. Үелер, чылдар дүргени-биле эрте бээр, 70 хар чеде бергенин безин кижи билбейн баар-дыр. “Бо улуг байырлалды демдеглээр-дир, ачай!” — деп, уругларым болгаш өөм ишти санал киирерге, деткидим.
40 ажыг чылдар дургузунда көдээ ажыл-агый шугумунга бөдүүн кадарчыдан эгелээш, кол мал эмчизинге чедир ажылдааш, хүндүлүг дыштанылгаже үндүм.
70 харлаан юбилейимче кады ажылдап чораан коллегаларымны, Чөөн-Хемчик кожууннуң мал аарыглары-биле демисел станциязының даргазынга 1994-2005 чылдарда ажылдап турган үемде, өөрүп чаладым.
Ынчан 2000-2005 чылдарда Чадаана хоорайның девискээринде күрүне станциязынга хенертен бода малдың бруцеллез аарыы нептерей берген турган чүве. Акша-көпеек чок берге чылдарда аай-дедир малдың шимчээшкининден Тываның ырак кожууннарындан хөмүр садып алыры-биле, бода малын берип турган. Ынчангаш өске девискээрден бир аарыг буга чедип келгенинден, аарыгның тараан чылдагаанын илереткен бис.
Бис, мал эмчилери, бүдүн чыл дургузунда акша-шалың албайн ажылдап турган бис. Аарыг инектерни үе шаанда эътке болбаазырадып хереглээри-биле, соктуруп тургаш, аарыгны узуткап каан бис. Ооң түңнелинде кижилер аарываан.
Ажылдап чораан чылдарымда база бир берге чылдар болган. Тарааны тарааш, ажылчыннарымның шалыңынга шоодайлап, үлеп берип турганым уттундурбас.
Ажылынга ынак, кызымак мал эмчилери — Чысынмаа Монгуш, Римма Монгуш, Байлак Сарыглар, Чечен-оол Ооржак, Сендажы Куулар, ветсанитар Рита Куулар дээш өскелерни-даа санап болур. Чөөн-Хемчик кожууннуң мал эмчилери ажыл-агыйының аайы-биле бүдүн республикага бирги одуругга турганын сактып чоруур мен. Кижиниң ажылы черле түңнелдиг болурга, ол дээш чоргаарланып чоруур мен.
Чөөн-Хемчик кожууннуң удуртукчу даргаларын, улуг назылыг күш-ажылдың хоочуннарын, көдээ ажыл-агыйга ажылдап чораан эштеримни чалап, аяк-шайны ижип хөөрештивис.
Мээң ажыл-ижимни үнелеп, “Чөөн-Хемчик кожууннуң алдарлыг ажылдакчызы” деп хүндүлүг атты тывысканы дээш, өг-бүлем, ажы-төлүм-биле Доржу Дамба-Доржуевичиге база Алексей Чанзановичиге, ол ышкаш кады ажылдап чораан коллегаларымга, хоочуннарга Валентина Седиповнага, Анай Салчаковнага, Шириин Шыыраповичиге, Чысынмаа Серенмааевнага, Вера Шара-Хооевнага, Кара Танаевнага, Татьяна Маңнай-ооловнага, Александр Ооржак-ооловичиге, Мерген-оол Артыкпаевичиге, Хүреш-оол Болат-ооловичиге, Дүрген-оол Намалдаевичиниң өг-бүлезинге, Анастасия Ондаровнага дээш оон-даа өскелерге-даа байыр чедирген чылыг-чымчак сөстеринге канчаар-даа аажок өөрүп четтиргенимни сеткилимниң ханызындан илередип олур мен.
Чөөн-Хемчик кожууннуң көдээ ажыл-агый эргелелиниң база кожуун чагыргазының деткимчези-биле Тыва Республиканың Чазааның Даргазы В.Т. Ховалыг 100 чылдың юбилейлиг медалын тывысканынга өөрүп четтиргенимни илередип олур мен.
Тыва Арат Республиканың 100 чыл болган юбилейин таварыштыр Тыва Республиканың бүгү чонунга байыр чедирип, каң дег кадыкшылды, ажыл-ижинге чедиишкиннерни, өг-бүлезинге аас-кежикти күзедим.
Дарый-оол КУУЛАР,
күш-ажылдың болгаш спорттуң хоочуну.
Чадаана хоорай.
