Россияга январь 13-түң хүнүнде чылдың-на Парлалга хүнүн демдеглеп эрттирип турар. Ол парлалганың, массалыг информация чепсектериниң ажылдакчыларының, журналистерниң профессионал байырлалы болур. Бо байырлал Россияга бир дугаар солуннуң тыптып келгени-биле сырый харылзаалыг. 1703 чылдың январь 13-те Петр I-ниң чарлыы-биле бир дугаар солун үнген. Тываның журналистеринге база бо хүн кайгамчыктыг байырланчыг хүн болуп турар.
Тываның парлалга ажылдакчылары январь 13-те профессионал байырлалын Аныяктар өргээзинге демдеглээн. Өргээниң фойезинге кирип келирге-ле, байырланчыг хөөн бүргей берген. Республиканың хоочун-даа, аныяк-даа журналистери бот-боттарынга байырны чедиржип, чурукка тырттыржып, дериттинген төөгүлүг чуруктарны улуг магадал-биле сактып чугаалажып турганнар. Тыва парлалганың төөгүзүн, амгы үезин көргүскен чуруктарлыг делгелгеде эң-не онзагай черни эрги моол бижикке бижиттинген баштайгы солун “Тыва араттың шыны” ээлеп турар.
Байырлалды Тываның Баштыңы Владислав Ховалыг ажыткаш, Тыва Республиканың парлалга болгаш массалыг информация чепсектериниң бүгү-ле ажылдакчыларынга байырны чедирген.
– Россияның Парлалга хүнүн массалыг информация чепсектериниң бүгү ажылдакчылары, журналистери байырлап турар. Бо адырга ажылдаарга кандыг дээрзин силер шупту дыка эки билир силер. Корреспондентилер-биле чугаалашкаш, Тывавыс дээш кайы хире сеткилинден сагышсырап чоруурун билдим. Силерниң ажылыңар хөй-ниитиниң үзел-бодалын чүгле тодарадыр эвес, а болганчок-ла хевирлеп турар. Чогум-на силерниң ажылыңарга арын-нүүр барымдаалавазы, тала тыртпазы болгаш шынчы чорук кончуг чугула болуп турар. Силерниң араңарда кижи бүрүзү бодунуң мергежилинге сайзыравышаан, чөптүг чоруктуң бедиин туда бээр боор. Чазак-чагырга биле чоннуң аразында быжыг харылзааны шынчы журналистер, чөптүг медээлер чокка бодаары безин берге. Арын-нүүр барымдаалавазы дээрге-ле кижиниң артык сагыш-сеткил хайныгыышкыны, янзы-бүрү элдээртиишкиннер чокка шынын чугаалап болур иштики хосталгазының демдээ болуп турар. Журналистика кандыг-бир чүве дээш азы аңаа удур болбас, а хамыктың мурнунда барымдаалар дугайында болур. Ёзулуг журналист дээрге-ле патриотчу кижи-дир. Ада-чуртуңарга силерниң ынакшылыңар амгы болгаш келир үениң аарышкызы, сагыш-човаашкыны-биле бүргеткен. Берге айтырыглар дугайында чугаалаары чугула. Шак ынчаар силер чазак-чагырга органнарынга республикада амыдыралды экижидеринге дузалажып турар силер. Эрткен чайын силерниң-биле кады бүдүн республиканы эргээш келген болгай бис. Ынчан бистиң чаңгыс чер-чурттугларывысты чүү дүвүредип турарын көргүскен бис. Чидиг айтырыгларны силерниң-биле кады шиитпирледивис. Ынчалза-даа бот-боттарывысты ам-даа билчип, республиканың чаагай чоруу дээш, кады чаңгыс сеткил-хөөн-биле ажылдаар апаар бис. Силерге ажыт-чажыт чок солун темаларны, кичээнгейлиг авторларны, бердинген номчукчуларны күзедим. Кижи бүрүзүнге хей-аът кириишкинни болгаш мергежилиңерге чаа-чаа чедиишкиннерни күзедим – деп, Владислав Ховалыг чугаалаан.
Республиканың ажыл-амыдыралын чөптүг чырыдып, ак сеткилдиг ажылдап чорууру дээш, күрүне шаңналдары-биле Тываның парлалга ажылдакчыларын шаңнап-мактаан.
“Тыва Республиканың алдарлыг журнализи” деп хүндүлүг атты тыва журналистиканың хоочуну, “Кызыл кожууннуң медээлери” солуннуң кол редактору Хенче-Кара Монгушка тывыскан.
Тыва Арат Республиканың тургустунганындан бээр 100 чыл оюнуң юбилейлиг медалынга тыва парлалганың дараазында төлээлери төлептиг болганнар: “Шын” солуннуң хоочун корреспондентизи Шаңгыр-оол Суваң, “Тывамедиабөлүк” парлалга бажыңының солун чыскаар операторлары Алимаа Ооржак, Сайлык Монгуш, “Тувинская правда” солуннуң кол редактору Александр Филатенко.
“Шын” солуннуң хоочуну, прозачы, драматург, шүлүкчү, Тыва Республиканың улустуң чогаалчызы Шаңгыр-оол Суваң журналистика адырында 40 чыл ажыр ажылдап чоруур. Амдыгаа чедир мергежилинге бердинип, аныяк корреспондентилер, биске, арга-сүмезин кадып, бүгү назынында ажылдап келген дуржулгазы-биле үлежип, журналистика талазы-биле ёзулуг башкывыс болуп чорууру чүден артык өөрүнчүг. Хоочун коллегавысты бистиң мергежиливистиң кончуг дээн эртинези, байлаа деп үнелеп, харын-даа бисти өөредип чоруур дээрзинге сеткиливистен өөрүп чоруур бис. Шак мындыг журналистиканың “алдыннары” моон-даа соңгаар бистиң-биле чоруурун күзээр-дир бис. “Бо байырлалды дыка хөй катап демдеглеп келдим. Мээң үем журналист эш-өөрүм эвээш арткан. Бир талазында муңгаранчыг-дыр. Коллегаларымга профессионал байырлалы-биле моон-даа соңгаар эки ажылдаар кылдыр чогаадыкчы чедиишкиннерни күзээр-дир мен. Журналистика дээрге кижиниң чогаадыкчы деңнелинден, делегейже көрүүшкүнүнден хамааржыр ажыл-дыр” – деп, хоочун бодалын илереткен.
Тыва Республиканың Баштыңының Хүндүлел бижии-биле шаңнатканнарга “Шын” солуннуң төлээлери Мерген Ондар база Алдынай Аракчаа, “Тува24” телерадиоканалдан Маадыр Сандан, “Тыва” КТРК телеканалдан Айырана Куулар, шеф-редактор Шеңне Монгуш, Далай Монгуш, Тываның Чогаалчылар эвилелиниң кежигүнү Май-оол Чооду хамааржыр.
“Тывамедиабөлүк” парлалга бажыңының тыва дылга бижиир корреспондентизи, “ТМГ Медээлерниң” редакторунуң оралакчызы Мерген Ондар: “Парлалга хүнү дээрге меңээ дыка онзагай байырлал-дыр. Телевидение болгаш радио адырынга 20 чыл ажыг ажылдап тур мен. Амгы үеде информагентилелде ажылдап турарымны улуг дуржулга деп санаар мен. Парлалга хүнүн демдеглеп турарынга аажок өөрүп тур мен. Шупту коллегаларымга моон-даа соңгаар чогаадыкчы өзүлдени болгаш чедиишкинни күзедим! Тываның Баштыңының Хүндүлел бижии-биле шаңнадыры дээрге меңээ ээлчеглиг шаңнал болуп турар. Беш чыл бурунгаар КТРК “Тывага” ажылдап тургаш, ынчангы Тываның Баштыңы Шолбан Кара-оолдуң өөрүп четтириишкин бижиин алган мен. Хөрек демдээн алыр деп бодавадым, дендии өөрүнчүг-дүр” – деп, ол демдеглээн.
Тыва Республиканың Баштыңының өөрүп четтириишкин бижии-биле “Тувиночка” сеткүүлдүң редактору Альмира Зинкевич, “108 каналдың” директору Альмира Сенди, Тываның Журналистер эвилелиниң кежигүнү Идегел Тумат, “Твой Информ” солуннуң кол редактору Наталья Черноусова шаңнатканнар.
Онзагай шаңналдарның бирээзинге журналист, диктор Карина Монгуш төлептиг болган. Тыва Республиканың Культура болгаш туризм яамызы “Тыва Республиканың Культуразының тергиини” деп хөрек демдээн тывыскан. Ол караа көрбес хамаатыларга 12 чыл иштинде номнарны номчуп келген. Ниитизи-биле 26 номну ол номчаан. Оларның аразында эң-не улуг хемчээлдиг чогаал Кызыл-Эник Кудажының “Уйгу чок Улуг-Хемни” номчааны кайгамчык улуг ажыл болуп турар. Ооң номчаан хемчээли 43 шак 34 минута болуп турар.
Парлалга болгаш журналистика дээрге-ле шаг-төөгүден туруп келген амыдыралдың база бир эргежок чугула адырларының бирээзи. Тыва Арат Республика тургустунуп келгенинден тура солун-сеткүүл тыптып келгеш, үзүк чокка төөгүнү бижип чоруп олурар. Ынчап кээрде, кысказы-биле парлалга адыры дээрге-ле бистиң төөгүвүс дээр болза чажыт эвес. Парлалга албаны, массалыг информация чепсектери улам-на сайзырап, ылаңгыя тыва солуннар төөгүнүң узун оруун ам-даа изеп чоруп-ла олурар болзун.
Чыжыргана СААЯ.
Буян ООРЖАКТЫҢ тырттырган чуруктары.
