Февраль 20-25 хүннеринде “Херел” база “Сүбедей” спорт ордуларынга Шагааның улуг хүрежи, «Дайынчы акы-дуңмалышкы» ниитилелиниң 25-ки Кубогу дээш элээди оолдар аразынга команда талазы-биле маргылдаазы, Шагаа хүнүнге тураскааткан 5 хардан 18 харга чедир оолдар аразынга хүреш маргылдаазы, кожууннар болгаш шеригжиткен яамылар, ниитилелдерден 8 шыырак командалар аразынга хоочун мөгелерниң хүрежи база дүрген ойнаар шыдыраага делегей чемпиону Сергей Карякин-биле ужуражылга болуп эрткен.

ХҮРЕШ

Шагааның тулган тиилекчизи дээш 94 мөгениң хүрежинге 5-8-ке чедир шыырак мөгелер аразынче Март-оол Доржукай (Өвүр), Мерген Монгуш (Танды), Айдың Монгуш (Улуг-Хем), Кайгал-оол Ондар (Сүт-Хөл) киргеннер. Ачыр-дачыр дүшкүүрлүг дөрт мөгениң хүрежинге Чаан мөге Эрес Кара-Сал Сүт-Хөлдүң мөгези Kapa Алаңгыны хончу хүрежинге тиилээш, түңнел оюнче кирген. Дараазында Эрзинден ийи Начын мөгениң хүрежинге Айдаш Саң-Хөө бодунуң эжи Баткар Баазаңны октааш, түңнел хүрешче кирген. Тулган тиилекчи дээш хүрешке Эрес Кара-Сал хончу хүрежинге дидим, чараш хүрежип турган Айдаш Саң-Хөөнү октааш, шүглүп үнген. Тускай шаңналдарга дараазында мөгелер төлептиг болганнар : Кежик Ооржак, Каң-Болат Куулар олар деткикчилер Айбек Монгуш база эмчи Руслан Ондарның 3-5 муң рубль деткимчезин алганнар. Чараш арга дээш Артыш Шалык, чараш девиг дээш Доржу Узак 5 муң рубльдиң деткимчезин алганнар. Айдаш Саң-Хөө чараш хүрежи дээш Эрзинниң депутады Вячеслав Нурзаттың 10 муң рубль деткимчезин алган.

Афганчыларның Кубогу дээш бо чылын 25 дугаар эртип турар хостуг хүреш маргылдаазынга кожууннардан килдер аайы-биле 11 мөгелерден тургустунган 16 шыырак дээн командалар киришкен. Бо маргылдааның кол сорулгазы – бичии оолдарның бодунуң бөлүү, командазы дээш туржур соруун, хей-аъдын көдүрери болуп турар. Ачыр-дачыр сегиржип алыышкыннар соонда шыырак 4 команда илерээн. Чартык финал оюнга Барыын-Хемчиктиң командазы Кызыл кожууннуң командазын, Чөөн-Хемчиктиң командазы Улуг-Хемниң командазын ойнап алгаш, түңнел оюнга киржир эргени алганнар. 3-кү чер дээш хүрешке Улуг- Хемниң командазы Кызыл кожууннуң командазын ойнап ап, шаңналдыг черже кирген. Кубокту чаалап алыры-биле бирги чер дээш хүрешке Барыын- Хемчиктиң командазы Чөөн-Хемчиктиң командазын 7:4 санга ажып, тиилекчи болганнар.

Элээди оолдар аразынга 18 харга чедир 66 мөгелер хүрежинге Улуг- Хем кожууннуң мөгези Бады-Маадыр Самдан шүглүп үнген. Үжүүрүнге Кызыл кожуундан Болат Буянды төлептиг болган. Үшкү черни Эрзин кожуундан Чазак Даргазының шаңналы дээш делегей чергелиг маргылдааның тиилекчизи Сендаюш Монгуш алган. Шыырак командалар хүрежинге ниитизи-биле 5-5 мөгелерлиг 8 команда киришкен. Түңнелинде, бирги черни 55 дугаар шериг даг-адыгжы командазы, ийиги черни «Мөңгүлек», үшкү черге Хөй-ниитиниң айыыл чок чоруунуң яамызының ийи дугаар командазы төлептиг болган. Кожууннардан Чөөн-Хемчик биле Өвүр 5, 6 дугаар черлерже киргеннер.

2020 катап тепкен

Тыва оюннарның тиилекчилери: тевек теверинге Барыын-Хемчик кожуундан эрткен чылгы Шагаа тиилекчизи Отчугаш Хомушку базып теверинге 2020 катап тепкеш, бо 2020 чылдың Шагаазынга тураскааттым дээш, улаштыр теверин соксаткан. Ийиги черде Чөөн-Хемчиктен Кежик Грачев дөрт хевирге ниитизи-биле 484 катап тепкен. Үшкү черни Улуг-Хемден Эчис Коңгаржап дөрт хевирге 181 тевиг-биле алган.

Аргамчы-биле аът шалбалаа­рынга эрткен чылгы чемпион Өвүрнүң Дус-Дагдан 30 харлыг Буян-Очур Тумат, ийиги черни Сүт-Хөлден 74 харлыг Үен-оол Ооржак, үшкү черни Чөөн-Хемчиктен 14 харлыг Кендун Монгуш алганнар.

Баг кагарынга 2019 чылда Сенгел сумузунга Моолдуң улуг мергеннериниң киржилгези-биле урянхай ча адарынга тиилээн Ба­рыын-Хемчиктен Сылдыс Монгуш тии­лекчи болган. Ийиги черни Кежик Успун, үшкү черни Айдың Хомушку алганнар. Херээженнер аразынга бирги черни Байлак Монгуш, ийиги черни Мамаа Күжүгет, үшкү черни Белек Санчайалганнар.

Эр улус аразынга хөл-шыдыраага 50 ойнакчылар аразындан бирги черни эрткен чылгы тиилекчи Артыш Чүлдүм, ийиги черни Сылдыс Балчый-оол, үшкү черни Дамба-Доржу Түлүш үлешкеннер.

Шыдыраа – тик

“Сүбедей” спорт ордузунга шыдырааның дүрген ой­наар хевиринге делегей чемпиону Сергей Карякин бистиң Республиканың шыырак дээн 12 улуг база 16 бичии шыдыраачылары ниитизи-биле 28 ойнакчылар-биле ужуражылга оюнунга шуптузун уткан. Ниити сан 28 биле тик болуп, делегей чемпиону тиилээн.

Алексей Чамбал-оол. #Шын