Даштыкы чурттарда чаңгыс чер-чурттугларывыс боттарының социал четкиде арыннарында карантин үезин мынчаар бижип турар:
Тайваньда тыва студент Севил Хомушкунуң апрель 19-та демдеглели. Тайваньның Чазаа коронавируска удур хемчеглерни ап-ла турар. Карантин үезинде бажыңындан үнүп, кудумчу кезиир болза, торгаар (бир миллион рубльга чедир). Бо аарыг нептерээрге-ле, маскалыг болгаш камгалал хептерни кедип чоруурун негей берген.
Турция. Стамбулда суббота, улуг-хүнде кудумчуже үнер болза, 25000 рубльга торгаар (2500 лира). Турцияда аарыг улустуң саны 82 муң ашкан, чок болган улус база хөй. Март 11-де коронавирустуг бир дугаар кижи илереттинген. Бо чуртта аарыг дыка нептереп турар, чонну бажыңнарындан үнмес кылдыр чурумну шыңгыыраткан.
Индияда карантинни май 3-ке чедир узадып каан. Бажыңнарындан үнмейн турар, кудумчулар шыпшың. Эртенгиниң 8-тен 11 шакка чедир садыгланып үнерин чөпшээреп каан. Аъш-чем садып алгаш, дүрген-не дедир чанар. Чүгле бо үеде улус хөй болур, садыгланыр дээш үнүп кээрлер. Апрель 14-тен эгелеп чай дүшкен, кушкаштар мыжыражы берген, долгандыр көөрге, чаражы кончуг… – деп, Дхарамсалада тыва студент Аэлита бодунуң хууда арнында Индия дугайында үргүлчү бижип турар.
Кыдатта тыва студент Сергектиң апрель 18-те бижээни, март 2-ниң хүнүнде онлайн дамчыштыр өөренип эгелээн бис, бүгү Кыдатта. Чамдык университеттер февраль 24-тен тура эгелей берген. Чогум даштыкы чурттардан келген студентилерни университет девискээринден ам-даа үндүрбейн турар, хоорайда ажыл-иш хайлып келген. Ийи хонук бурунгаар айтырып алгаш, девискээр даштынче херектиг үнүп чордум. Шупту садыглар, кафелер ажылдай берген чорду. Кайда-даа үнер-кирер эжик аксында улустуң температуразын хынап, ат-сывын бижип ап турар.
Моолда Сенгел тывазы Кана Донгактың апрель 19-та дыңнатканы-биле, Моолда коронавирустан аараан 32 кижи бар, 1 француз, Турциядан келген 3 кижи, 28-зи моолдар, болар шупту даштыкы чурттардан келген болуп турар. Оларның аразында 28 кижи Москвадан келген. Эмнеткеш сегий берген 7 кижиниң бежи моол, 2 кижи Турциядан. Моолдуң чурттакчыларындан аараан кижи чок, кайда-даа шыңгыы чурумну сагып турар.
Маңаа немей Тываны алгаш көөр болза, карантин үезинде кудумчуга аай-дедир шуужарывыс дендей берген. Найысылалда чамдык улустуң кортпас деп чүвезин, бичии уругларын эдертип алган, дүште-даа чок кылаштажып чоруур. Бо хире берге хамчыкты эртир, бажыңдан үнмейн олурзун дээрге, тоомчага албайн турары элдептиг. А кожууннарның социал четкилерде бижиктерин номчуп олурарга, чамдыктары арагалап халчып турар, херекке албас дээн. Үстүнде бижээним, даштыкы чурттарда ышкаш торгаап эгелезе канчаарыл, боданганы дээре-дир-ле.
Ася Түлүш. #Шын
