2021 чылда Бай-Тайга кожуунда Чурттакчы чонну ажылга хаара тудар төп «Демография» национал төлевилелдиң сорулгаларының иштинге ядыы-түреңги чорукту чавызадырынче угланган хемчеглерни боттандырган.
Тываның Күш-ажыл болгаш социал политика яамызының комиссиязы сайгарлыкчы ажыл-чорудулганы боттандырар дээн кожууннуң 25 чурттакчызын шилип алган. 250 муң рубль түңнүг акша-хөреңгилерни алган бүгү киржикчилер үндүрүг органнарында бодун боду ажыл-биле хандыртынган кижилер кылдыр бүрүткеткеннер.
Соцкерээниң ачызында кожуунда янзы-бүрү бүдүрүлгелер ажыттынган. Шак ынчалдыр, кожуун төвү Тээли суурда фотосалон; эът ыштаар цех; орнукшудулга ачы-дузазының офизи; шлакоблок; идик даарап,септээр мастерская; куда-той эрттирикчизиниң офизи; дилиг материалдары бүдүрер цех; баш таарар чер; кондитерская; хлеб быжырар чер; септиктерге дээрбек кылыр мастерская; эът үлгүүргези; транспорт хөлгезин септээр СТО; белен металл кылыгларының бүдүрүлгези ажыыттынган.
Бүдүн өскүс Алдынча Маадыр социал керээниң ачызында дөрт ажы-төлүн төлептиг кижизидер аргалыг болган. Ооң боду ийи чаптынчыг ажы-төлдүң аныяк авазы боорундан аңгыда, кады төрээн кыс дуңмаларын азырап, карактап чоруур кижи: "Күрүнениң деткимчезин ажыглап алгаш, бодумга болгаш уругларымның келир үезинге орукту ажыттым" — деп, ол чугаалап турар.
Амгы үеде Кызыл-Даг суурда хлеб быжырар чер, дарганнаар мастерская, кидис хөөдер цех, чер ажылдары кылыр мастерская ажылдап турар.
Кара-Хөл суурда – хлеб быжырар чер, Шуйда – идик-хеп даараар, септээр ателье, Хемчик сумузунда – дүк хүлээп алыр чер, тротуар плитказының бүдүрүлгези, Бай-Тал суурда – кыргылда пунктузу, идик-хеп даараар, септээр ателье.
Дөрт ажы-төлдүң иези Айсуу Иргит чажындан-на дааранырынга ынак, чүгле харын профессионал дааранылга машиназының база дериг-херекселдерниң чогу хандыкшылдың улам ыңай калбарарынга доктар болуп келген: "Мээң хандыкшылым кедизинде барып меңээ, мээң өг-бүлемге ажыктыг апарып, орулга киирип эгелээнинге өөрүп чоруур мен. Көдээ черге бодунуң салым-чаяанын ажыдарынга, аңаа үндезилеп бичежек бизнести тургузар арга-шинекти берип турар күрүне программаларының бары магалыг-дыр” деп, аныяк херээжен демдеглеп турар.
Хууда дузалал ажыл-агыйын тудар деп шиитпирлеп алган 30 киржикчини комиссия шилип алган. Көрдүнген акша-хөреңгилерге 47 баш бода малды, 16 баш шарыны, 34 бызааны, 80 хойну, 38 өшкүнү, 50 дагааны база 5 аскыр-дагааны садып алган.
Чамдык улус ажыдып алганы ажыл-херээнден амдан эгелеп эвээш-биче акша-көпейни ажылдап ап эгелей берген. Киржикчилерниң дөгерезиниң күзели боттанган.
А. ХЕРТЕК белеткээн.
