(Баштак шоодуг)
Эрги болгаш чаа чылдың белдирлешкени үш дүннүң ортузу чүве. Аажок таалап удуп чыдырымда, телефон дагжаан. Өңнүүм Гринько болду.
– Эки бе? – деп, ол мендиледи – Оттуруптум бе?
– Оттуруптуң! Чүү херек чүвел? Диирең эвес! – деп, хыйланмышаан шакче көрдүм. Дүнекиниң үш шак болду.
– Чаа чыл-биле байыр чедирип каар дээш – деп, чугаалааш, ол телефонун салып кагды.
Уйгум чаштай берген. Оон-на чоорту дүвүреп эгеледим. “Эжим Гринько бир-ле багай чүвеге таварышкан-дыр. Чаа чыл-биле меңээ байыр чедирер чаңчылы чок кижи болгай. Черле ынчаш, ындыг янзылыг чүүлдерге хөңнү чок – деп, сигаретаны сорбушаан, бодандым. – Оон башка үш дүн ортузунда кайын долгай бээр. Арга-сүме кадарының орнунга хыйланып, «диирең-даараң» деп кончуп кааптым!”
Бодумну ынчаар каргавышаан, Гриньконуң бажыңынче телефоннадым. Телефону харыылавады. Өске номерже салчай долгапкан чадавас мен. Катап долгадым. Сураг.
Кадайымны оттурдум.
– Туруп көрем — дидим. – Беш минута бурунгаар Гринько долгады ийин.
– Кылыр чүве тыппааны ол ыйнаан – деп, кадайым эзеди.
– Ол чүү деп турарың ол! – деп кышкырдым. — Канчап тыппас чүвел? Бир чүве болган чадавас. Кадайы автобус адаанче кире бербээн ирги бе?
– Ону кайын тып алдың?
– Кайын тып алыр чүвел? Ооң кадайы аажок уттуучал кижи боор. Күжүр амытан орук кежип чыткаш, автобус адаанче кире берген чадавас. Эмнелгеде чыдар магат чок. Мээң эжим бажыңында кара чааскаан муңгарап ор эвес ыйнаан. Бажынга элдеп-эзин бодалдар кирерге, менче долгаан чадавас. Сен болза, дораан богдунар дей бээр ийик сен чоп. Ону барып көргеш келийн.
– Орта кижи сен бе! Чүге богдунар чүвел! – деп, кадайым шугулдады.
– Богдуна бербейн – дидим. – Муңгараачал кижилер дугайында номчуваан сен бе?
Ынча дээш, кеттине берген мен.
Кадайым кухнядан далган өер ыяш эккеп, холумга тутсуп берди.
– Хулиганнар халдап келзе, чайып тургаш, алдырбайн баар сен! – диди.
Дүннүң караңгызы дээрге карак дежип каан чүве-биле дөмей-ле. Коргунчуу аажок. Сактырга, бир-ле черден хулиганнар кедеп чоруп орган-даа ышкаш. Чеже-даа коргунчуг болза, хоорайның төвүнден ооң кыдыынче чорупкан мен. Гринько ында чурттап турар. Эжим берге чүвеге таварышканда, дузалавас аргам чок.
Гринько бажыңында чок болду. Эжииниң коңгазын этсип, тепкилеп шаг болдум. Эмнелгеже чоруптум. Ынаар-даа кире берген чадавас. Орук аксында мээң бажыңым бар. Бажыңымның подъездизинден Гриньконуң үнүп орарын хенертен көрүп кагдым. “Аза-дыр сен – деп, булуң артынче чаштынмышаан, химирендим. – Мени бажыңымдан үндүр алаактырыпкаш, карыштыр кээп турар де! А мен сен дээш дүвүреп хоорайны бир кылдыр кезип...”
Ол мээң дужум орта кээрге, кадайымның тутсуп берген далган өер ыяжы-биле ооң бажын орта тудустум-на!
– Дузалажыңа-а-ар! Үптеп ту-у-ур! – деп, алгырбышаан, ол карак-кулак чок бажы углаан черже ыдып-ла берди.
Ону-даа сүрбээн мен. Маң-биле квартирамче кире-ле халып келдим.
– Гринько өңнүүң маңаа чорду – деп, кадайым дыңнатты.
– Ооң-биле чүнү хөөрешти- ңер!? – деп, каразып айтырдым.
– Чүнү хөөрежир бис. Телефон долгааш, сени дүвүреткен ирги мен бе деп, сагыш човап, девидеп чор. Ол ам хоорайны бир кылдыр сени дилээр боор...
Даңгыт ЧЫДЫМ очулдурган.
“Шын” №100 2024 чылдың декабрь 28