Июль 12-де найысылал Кызылдың төвүнде Тыва Республиканың Прокуратура албанының туттунган чаа оран-савазын байырлыг байдалга ажыткан. Аңаа Тываның Баштыңы Владислав Ховалыг, ТР-ниң Дээди Хуралының (парламент) Даргазы Каң-оол Даваа, республиканың прокуратура ажылдакчылары база өске-даа хүндүлүг аалчылар киришкен. Хемчегни Россияның болгаш Тываның ыдык ырыларының үделгезинге Россияның, Тываның база Прокуратураның туктарын көдүрер ёзулал-биле эгелээн.
Тываның прокурору Сергей Дябкин чыылганнарга байырын чедирип, чаа оран-сава прокуратура ажылдакчыларының амыр эвес ажыл-ижин шаптараазын чок чогударынга ужур-дузалыг дээрзин демдеглээн. Ооң мурнунда чылдарда республиканың прокуратуразы 3 каът оран-савага турган. Бир кабинетке-ле 3–4-тен хөй кижи ажылдап олурган.
“Ажылдакчыларывыска шагда-ла ажылдаарынга эптиг байдалды тургузуп, эргежок чугула дериг-херекселдер-биле чүмнеттинген делгем кабинеттерни, хуралдаарынга эптиг залдарны кылып бериксеп турган бис. Бо бүгү ажылды шынарлыг кылырынга кончуг ужур-дузалыг. Үевистиң хөй кезиин ажылывыска эрттирер болганывыста, бүгү байдал эптиг болур ужурлуг” — деп, Сергей Дябкин чугаалаан.
Ук оран-саваның тудуу 2022 чылдың февральда эгелээн. Тудугну кыска хуусаа дургузунда "Чаңгыс демниг Россия" партиязының кежигүнү Сергей Уюсовтуң удуртулгазы-биле шалыпкын тудуп дооскан. Республиканың прокуратуразы амгы үениң негелделеринге дүгжүп турар 154 кабинеттиг, барык 4 муң дөрбелчин метр шөлдүг чаа оран-савалыг болган. Ында ырактан видео таварыштыр конференциялар, хуралдар эрттирер тускай өрээлдер база бар. Келген чонну бирги каъдында тускай дериттинген кабинетке хүлээр. Кадыы кызыгаарлыг хамаатыларга база бүгү-ле эптиг байдалды тургускан. Ол ышкаш хоочуннарынга эптиг байдалды тургузарын база утпааннар. Хоочуннар хостуг үезинде келгеш, ужуражып, чугаалажып, чаа салгалдарга арга-дуржулгазын дамчыдып турзун дээш, оларга база аңгы өрээлди белеткээн.
Ажылдаарынга эптиг байдалды тургузуп берген Россия Федерациязының чиңгине прокуратуразының удуртулгазынга, бүгү талалыг деткимчени көргүскен Тываның Баштыңы Владислав Ховалыгга, тудуг ажылын кончуг бедик деңнелге кылган тудугжуларга, оран-саваны каастап кылганнарга өөрүп четтиргенин прокурор илереткен.
Прокуратураның оран-савазын “Восток” компаниязының тудугжулары амгы үениң чаа технологияларын ажыглап тургаш, Тываның сейсмиктиг байдалынга дүүштүр туткан.
Россияның Президентизи Владимир Путин күрүне эрге-чагыргазының бүгү-ле институттарын быжыглаары-биле хөйнү кылып турарын Тываның Баштыңы Владислав Ховалыг демдеглээн. Оларга прокуратура база хамааржыр. “Бистиң республикада Арбитраж, Дээди судтар, истелге комитеди чаа оран-саваларда ажылдап турар. Россияның юстиция сайыды Константин Чуйченко-биле амгы үениң кеземче херектери-биле ажылдаар албан черлериниң тудуг комплекстериниң дугайында дугуржулгалыг бис. Бо бүгү чоннуң эрге-ажыы дээш ажылдаар ужурлуг” – деп, Тываның Баштыңы чугаалаан.
Хоойлу-дүрүм үрээшкиннери-биле идепкейлиг демисели дээш республиканың прокурору Сергей Дябкинге база прокуратура ажылдакчыларынга өөрүп четтиргенин ол илереткен.
Чыжыргана СААЯ.
Буян Ооржактың тырттырган чуруктары.
"Шын" №52 2024 чылдың июль 13
