Март айда агаар доктаамал эвес — хүндүс чылыыр, дүнелерде соор. Дожаң харның адаккы каъды үлдүрерип, бичиилеп эрип эгелээр. Хөй байырлалдар соонда огородчуларга чымыштыг ажылдар эгелээн.
Чалчыгаштар
Огород девискээринде харны аштавайн, чүгле кылаштаар оруктарны аштааш, харны чалдарже эжип алыр.
Эрте быжар үнүштер олуртур чалчыгаштарже хүлдү чашкаш, кырындан өттүр көстүп турар плёнка-биле шып каар — хар эрээш, хөрзүн чемишчидилгени ап эгелээр. Ооң-биле кады бок үнүштер база бакылап эгелээр. Чамдык соок хүннерде бок үнүштерни доңурары-биле плёнканы ажыдып каап турар болза эки.
Чылыткылар
Чылыткыларга (теплица, парник) часкы арыглаашкын, белеткел ажылдары кылырынга езулуг таарымчалыг үе. База-ла даштын чалчыгаштарга ышкаш, хар-биле хөггеш, хүлдү чажып каар.
Шуглаан үнүштер
Күзүн шуглап каан үнүштерге онза кичээнгей херек. Кажан хөрзүн эрип эгелээрге, хөрзүннүң микроорганизмнери оттуп, ажылдап эгелээр — чылыдып, адаандан шыгып эгелээрге, шуглап каан үнүшке изиг апаар. Ынчангаш агаар болгаш чырыкка чаңчыгар кылдыр агаарладыр болза эки. Чылыг болгаш бүргег хүннерде бүрүнү-биле ажыдып болур.
Өзүмнер
Март айда эң-не кол ажыл — өзүмнер олуртуру. Ооң шынарындан келир дүжүдүвүс дыка хамааржыр.
Өзүмнерниң бирги бүрүлери бакылап кээрге-ле, чемишчидилгени чорудар. Ийи-үш бүрү үнүп кээрге, саваларже аңгылап, чара олуртур азы өзүмнерниң аразын 10 сантиметр ырадыр олуртур. Эки шынарлыг өзүмнүң чажыды — үргүлчү чырыкка тургузары.
Квартираларда чурттап турар азы хөй өзүмнер өстүреринге таарымчалыг байдалы чок улуска (бичии уругларлыг азы дириг амытаннар азырап турар) чылыткы (теплица) езулуг дуза болур. Бир эвес сооктар намдаваан, чылыткының ишти ам-даа соок болза, дыка кылын эвес шывыг-биле шывар.
«Шын» №9 2025 чылдың март 13