Наадымның чаңгызы
Көдээ сумуларда барык өреге бүрүзү күрүнеге ажылдавышаан, мал-маганын чергелештир тудуп чоруур боор. Шак ындыг кызымак өг-бүлелер Тывада кайы көвей. Оларның бирээзи Тожу кожууннуң Тоора-Хемде амыдырап-чурттап чоруур Сергей, Шеңне Шарайбаннарның өг-бүлези. Олар кайызы-даа Тоора-Хем ортумак школазында ажылдап турар. Сергей Шарайбан школада чолаачы, а өөнүң ишти Шеңне — башкы. Аныяк өг-бүле ийи ажыл-төлдүг.
Шарайбаннарның өг-бүлези мал азыраар деп шиитпирлээш, кыштагны тудуп алгаш, бода малдың баш санын өстүрүп эгелээн. Күрүнеде ажылдыг болгаш чамдык үелерде кадарчылар-даа хөлезилээрлер. Азыраан малының баш саны өзүп-көвүдеп, кылган ажылы үре-түңнелин көргүзе берген. Ынчангаш 2023 чылдың Наадымынга үшкү чергениң тиилекчилери болган Шарайбаннарның өг-бүлези шаңналга хүн чырыы-биле ажылдаар батареяны алган.
«Өг-бүлевис дөртен ажыг бода малды тудуп чоруур бис. Ярмаркаларга киржип, малывыстың эъдин садып, кожуунувустуң амыдыралынга үлүг-хуувусту шаавыс-биле киирип чоруур бис. Аалывыста электри чырыы чок турган. Хүн чырыы-биле ажылдаар батарея малчыннарның чымыштыг ажыл-ижинге дыка улуг деткимче-дир. Улуг шаңнал алганывыска аажок өөрүп, бистиң күш-ажылывысты чазак-чагырга үнелээни дээш четтиргенивисти илередип тур бис»— деп, Шеңне чугаалады. Ажыл-ишчи, амыдыралчы өг-бүле шээр мал азыраар дугайында база бодап турар.
Айдың ОНДАР.
Авторнуң тырттырган чуруу.
"Шын" №62, 2023 чылдың август 23