КЫРГАН-АВАМ
Аккыр баштыг кырган-авам аалынга
Ажыл-ижин чайы-ла чок кылып олурар.
Ааржы чадып, божа-хойтпаан аайлавышаан,
Алгыларын ууштап каап олурар чүве.
Өгге келген аалчыны дөрже чалааш,
Үлгүүрүнден аъжы-чемин уштуп салгаш,
Шаажаңга сүттүг шайын кудуп сөңнээш,
Чазыы кончуг хөөреп каап орар кижи.
Кадыг иштиң чымыжынга могай бербээн,
Харын улам эрестиин-не магадаар мен.
Ажыг-шүжүүң аагынга алыспаан,
Амыдырал бергезинге торулбаан.
Алгы-кештен идик-хепти даарааш,
Ажы-төлүң доозазын хептендирген.
Энчек, чонак, ширтек сырып чорду,
Эмин эрттир ажылчының магадаан мен.
Угаадыглыг чугаа-домаа топтуу аажок,
Уйнуктарга чагывышаан, сургап орар.
Сөглээн сөзү эртинеден үнемчелиин
Сөөлүнде орайтадыр билип чор мен.
Эрткен өйже база катап хая көрүп,
Эргим ынак кырган-авам сактып ора,
Чаштарымны эргеледип чассытпышаан,
Чагыгларың дамчыдарын бодап чор мен.
Бугалдай ООРЖАК.
Тыва ыдым
Таңныылдарга, малчыннарга,
Дииңнээн, киштээн аңчыларга,
Аал ээлээн кырганнарга,
Аян-тээлээн кадынга-даа
Ыт дег дидим, бүзүрелдиг,
Ынаныштыг эш турар деп бе?
Кодан малдың чанында
Кончуг эрес тыва ыдым,
Кадарчы ээзи мен ышкаш,
Хамык малды хайгаарап,
Өшкү-хойнү таратпайн,
Бөле хай деп халып турар.
Аалывыстың ажы-төлү
Аажок-ла сеңээ ынак.
Аъшкарар-чемгерер,
Анаа черле тургуспас.
Ойнаан, мунган, чассыткан –
Оларга ыдым эргеленир.
Аалывыстың коданчызы,
Алды чүзүн малдың ээзи,
Дүне-хүндүс уйгу-дыш чок,
Дыыжы, чытчы, омак-сергек,
Дыка дузалыг өңнүкпейим,
Тыва ыдым – мээң эжим.
Дардаш МОҢГУШ.
Кызыл хоорай, хоочуннар бажыңы.
“Шын” №10 2025 чылдың март 20