Тывада чаңгыс аай күрүне шылгалдаларының (ЕГЭ) эң-не берге дүшкүүрлүг үези эртип, адакталган деп болур. 2023–2024 өөредилге чылының түңнелинде 2024 чылдың май 23-тен эгелээш, июнь 11-ге чедир болган күрүне шылгалдаларынга Тываның 2000 доозукчузу киришкен. Бо хүнге чедир химия, литература, география, орус дыл болгаш сан эртемнериниң шылгалдаларының түңнелдери билдинип келген. Доозукчу бүрүзү шылгалдага кандыг демдек алганын дараазында айтыгже базыпкаш checkege.rustest.ru азы Күрүне ачы-дуза порталында бодунуң хууда кабинедин таварыштыр демдээн көрүп ап болур.
Бо хонуктарда июнь 21-ге чедир ЕГЭ-ни катап бижиир хемчег уламчылап турар. Ооң мурнунда школа дооскан азы кандыг-ла-бир чөптүг чылдагаанның уржуундан чаңгыс аай күрүне шылгалдазынче кирбейн барган, бир болза «багай» демдек алган доозукчулар бо хүннерде шылгалданы катап бижип болур аргалыг дээрзин сагындыраал.
Чөптүг чылдагаан уржуундан шылгалданы үскен таварылгада катап дужаап болур эргелиг. Аарыгның чылдагааны-биле азы олимпиадалар, спортчу маргылдаалар дээн ышкаш улуг хемчеглерге киржип турган болза, чөптүг чылдагаан деп санаар.
РФ-тиң Президентизи В. Путин Федералдыг Айыткалынга доозукчуларга демдээн эдер арга бээр дугайында чүүлдү киирген. Ынчангаш расписаниеже эдилгелерни киирип, шилип алган эртемнериниң бирээзиниң демдээн баштайгызындан эки кылдыр, дээди өөредилге черинче документилер дужаарының бетинде, эдип алыр аргалыг. Шилип алган эртемин багай дужааган болза, катап дужаап алыр арга бар. Ынчалза-даа ийи демдектиң «экизин» эвес, а сөөлгүзүн аттестатка салыр дээрзин сагындыраал. Расписание езугаар демдек эдер хүннер – июль айның 4 болгаш 5-тиң хүннери. Катап шылгалда дужаар дугайында билдириишкинни июнь 26-да хүлээп эгелээр.
Математикага Кызылдың президентиниң кадет училищезиниң доозукчулары Алдын Дирти болгаш Эчис Одекей 100 балл алган. Оон ыңай Тываның өске школаларының 22 доозукчузу математикага чаңгыс аай шылгалданы 80-ден өрү баллга бижээнин демдеглээри чугула.
Кызыл хоорайда күрүне лицейинден – Ай-Белек Монгуш, Чайзат Салчак, Очур Монгуш, Начын Барынмай, Тана Салчак;
Кызылдың президентиниң кадет училищезинден – Саглай Мыкын, Семен Плотников; Тээли ортумак школазының – Урансай Хертек; Кызыл хоорайның 1 дугаар школазындан – Тензин Доржу, Диана Бижик; Кызылдың 15 дугаар лицейинден – Александра Аракчаа; Кызылдың 16 дугаар лицейинден – Долаан Монгуш; Кызылдың 5 дугаар гимназиязындан – Санчай Куулар болгаш Кызылдың 2 дугаар школазындан – Аян Куулар олар математикага күрүне шылгалдазын 82-ден 86 баллга чедир бижээн.
90-дан 94 баллга чедир математиканы Кызылдың президентиниң кадет училищезинден – Дарима Монгуш биле Даң-Хаяа Лакпажап; 15 дугаар лицейден – Арсен Темиров; Республика лицейинден – Александр Шаравии, Антон Салчак; Күрүне лицейинден – Эчис Хертек олар бижээн.
Үстүнде ады кирген доозукчулар математикага хамаарышкан янзы-бүрү чаданың олимпиадаларынга, эртем-практиктиг конференцияларга башкыларының болгаш ада-иелериниң деткимчези-биле киржип, шаңналдыг черлерни 2023– 2024 өөредилге чылының дургузунда ап келген дээрзин демдеглээли.
А. ОНДАР белеткээн.
“Шын” № 45 2024 чылдың июнь 19