Тыва Республиканың улустуң чогаалчызы Александр Даржайның 80 харынга база Тыва дыл хүнүнге тураскааткан тыва дылга диктант, шүлүк болгаш аянныг номчулга мөөрейлери, ном делгелгелери дээш оон-даа өске хемчеглер республика иштинге болуп эрткен.
К.И. Чуковский аттыг республиканыӊ уруглар ном саңы тыва дылды нептередир, сайзырадыр сорулгалыг республика чергелиг өөреникчилер аразынга «Тыва дылым – эртинем!» деп бот-чогаал шүлүк мөөрейин база Кызыл хоорайның 8-ки класстарының өөреникчилериниң аразынга «Кым хөй номчуурул?» деп дүрген номчулга мөөрейин организастап эрттирген.
Хемчеглерниң кол сорулгазы – төрээн тыва дылывысты сайзырадыры, байлакшыдары болгаш чугаа культуразын бедидери.
Бот-чогаал шүлүк мөөрейи онлайн хевирге эрткен. 31 өөреникчи киржир чагыгларын киирген. Түңнелинде ниитизи-биле 22 өөреникчи киржип, ажылдарын чоруткан. Кызыл, Мөңгүн-Тайга, Сүт-Хөл, Тес-Хем, Тере-Хөл, Чаа-Хөл, Чөөн-Хемчик кожууннардан болгаш Кызыл хоорайдан чогаал бижииринге чаяанныг уруглар киришкен.
Хөй санныг ажылдарныӊ аразындан эң-не тускай утка-шынарлыг, чечен-мерген шүлүктерни шилип алыры белен эвес-даа болза, шииткекчилер уругларныӊ хар-назынының аайы-биле ийи бөлүкке чаргаш, 6 тиилекчини илереткен.
1–5 класстар аразынга 1-ги черге Суг-Аксы ортумак школазыныӊ 3-кү клазының өөреникчизи Чингис Ондар (чурукта), 2-ги черге Теве-Хая ортумак школазының 3-кү клазының өөреникчизи Солаана Куулар, 3-кү черге Теве-Хая ортумак школазының 1-ги классчызы Айдаш Саая (чурукта) төлептиг болган.
6–11 класстар аразынга 1-ги черни Хорум-Даг ортумак школазының 7-ги класстың өөреникчизи Сайын-Белек Монгуш, 2-ги черни Самагалдай ортумак школазының 10-гу клазының өөреникчизи Оргаадай Даажомба, 3-кү черни Чадаана хоорайның 3 дугаар школазының 9-ку клазының өөреникчизи Ариадна Салчак алган.
Шүлүк бижиир кижи бойдустан чаяаттынган салым-чаяанныг болур, кижи бүрүзүнүӊ ылап-ла чечен-мергени бот чогаал бижээн шүлүктеринден көстүп келир. Чараш, чечен-мерген шүлүктү бижиири берге ажыл, тыва дылдың уран-чечен сөс-домаа, байлаан ханы билири, дыңнакчыга илередип күүседири чугула дээрзин уруглар билип турар. Черле ынчаш, бо мөөрейниң түңнелинде чечен-мерген, уран талантылыг уруглар бар деп чүүл биске өөрүнчүг болган. Ынчангаш өзүп орар салгалдарны деткип чоруур ужурлуг бис.
Дылывысты хүндүлеп, камгалап, сайзырадып, ажы-төлүвүске дамчыдып бээри – эң кол сорулгавыс, кезээде күүседип, бодап чоруулуңар!
С.М. ООРЖАК, А.С. ООРЖАК,
К.И. Чуковский аттыг уруглар ном саӊының килдис эргелекчилери.
“Шын” №86 2024 чылдың ноябрь 9