Октябрь 25-те Улуг-Хем кожууннуң Арыг-Үзүү суурнуң ном саңынга чогаалчы Октябрь Туң-оолдуң адын мөңгежидип тыпсыр байырлалга Тываның чогаалчылар эвилелиниң кежигүннери киржип четкен.
Октябрь Кыргысович Туң-оол 1943 чылдың октябрь 21-де Улуг-Хем кожууннуң Эйлиг-Хем сумузунга төрүттүнген. 1973 чылда Кызылдың эмчи училищезин дооскаш, Арыг-Үзүү суурга 2011 чылга чедир диш эмчизи болуп ажылдаан. 1992 чылдан тура ол ТЧЭ-ниң кежигүнү, 2000 чылда “Тываның алдарлыг эмчизи” атка төлептиг болган.
Октябрь Туң-оол – шүлүкчү, прозачы. Ооң шүлүктери 1986 чылдан тура солун-сеткүүлдерге үнүп турган. С. Токаның 100 харында чогаал мөөрейинге “Женечка” деп чечен чугаазы дээш литературжу шаңналга төлептиг болган.
Октябрь Туң-оол чогаал бижииринден аңгыда, аңнап, балыктаарынга база чуруурунга, чонар дашка чазанырынга сонуургалдыг, онзагай ус-шевер кижи чораан.
Ооң “Кавай черим”, “Чеди-Хаан”, “Буруулугну бурган билир”, “Үшкү эрик”, “Дываажаңны көрген кижи” деп номнары чырыкче үнген.
Октябрь Туң-оолдуң өөнүң ишти Делгермаа Чамзырай база эмчи мергежилдиг, “ТР-ниң алдарлыг акушерказы” аттың эдилекчизи. Уруу Рену Октябрьовна ада-иезиниң мергежилин дөзеп, амгы үеде Таңды кожууннуң Балгазында эмчи болуп, чонунга ачы-буянын чедирип чоруур. Оглу Орлан Октябрьович ТШО киржикчизи.
Туң-оолдар 2 ажы-төлүнүң, 5 уйнуунуң болгаш 1 ачының энерелдиг кырган-ачазы болгаш кырган-авазы.
Октябрь Кыргысович Туң-оол 2019 чылдың февраль 11-де Арыг-Үзүү суурга мөчээн.
Ном саңынга ат тыпсыр хемчег-биле чергелештир чогаалчыга тураскаадып шүлүк мөөрейи болган. Тиилекчилерге тускай сертификаттар, хүндүлел бижиктер болгаш өртектиг белектерни тывыскан.
Чогаалчының дөргүл-төрелдери, ажы-төлү келген чонунга хүндүткелин көргүзүп, боттарының өмүнээзинден белек-селээн сөңнеп, амданныг аъш-чеминиң дээжизи-биле хүндүлеп, өөрүшкүнүң чылыг сөстерин чугаалап турганнар.
Октябрь Кыргысович — бодунуң үезиниң маадыры, чонунуң чоргааралы, бүгү тала-биле онзагай, дески салым-чаяанныг, кижизиг, төлептиг кижи чораан. Бо эрткен хемчег чаңгыс чер чурттугларынга уттундурбас кайгамчык сактыышкын болуп артар.
Раиса ОНДАР,
улустуң башкызы, Тываның чогаалчылар, РФ-тиң журналистер эвилелдериниң кежигүнү.
Авторнуң тырттырган чуруктары.
“Шын” №83 2024 чылдың октябрь 30
