Кызыл хоорайның «Чашкы үениң чурту» № 15 уруглар сады чоокку 3 чылдың дургузунда (2019, 2020, 2021ч.) «Өөредилге» национал төлевилелдиң иштинде «Ажы-төлдүг өг-бүлелерге деткимче» деп федералдыг төлевилелдиң хемчеглериниң боттанылгазын хандырар сорулгалыг эрттирип турар ажык мөөрейиниң тиилекчизи болган.
Ол төлевилелди боттандырары-биле Кызыл хоорайның №15 уруглар садында, өөредилге адырында нормативтиг хоойлу-дүрүмге дүүштүр ажыглаттынып турар, өөредилге албан чериниң тургузуунуң бир кезээ апарган “Бүзүрел” консультация төвү ажылдап турар.
Бо хүнде Консультация төвү ада-иелерге 0-тен 18 харга чедир уругларның өөредилгезиниң, сайзыралының, кижизидилгезиниң талазы-биле психологтуг, методиктиг, информастыг арга-сүмени төлевир чок берип турар. Ада-иелер-биле ажык харылзажырынга эптиг амгы үеде база бир хереглелдиг хевирниң бирээзи.
Төпте арга-сүме бээр дузаны чедирери-биле күш-ажыл болгаш хоойлу-дүрүм керээзи-биле хүлээп алдынган специалистер ажылдап турар. Оларга логопед, психолог, дефектолог, кижизидикчи башкылар болгаш эмнээр күш-культура (ЛФК) инспектору хамааржыр.
Логопед башкы уругнуң чугаа сайзыралының деңнелин тодарадып, четпес чүүлдерден канчаар адырлып алырынга дузалажып, чугаа оюннарын болгаш мергежилгелерни айтып бээр. Ада-иелерни артикуляциялыг, тыныш болгаш салаалар-биле гимнастикага өөредир. Бажыңга чугаа сайзырадыр оюннарны эрттиреринге сүмелерни бээр.
Психолог башкы назы-хар аайы-биле угаан-медерелдиң бедик ажыл-чорудулгазын сайзырадыры-биле, школага белеткелиниң деңнелин тодарадыр, уруглар садынга чаңчыктырарынга, янзы-бүрү угаан-медерел болгаш социал сайзырал талазы-биле хажыдыышкыннарны болдурбазы-биле сүмелерни берип, психолог-педагогтуг ажылды организастап, уругнуң сайзыралынга ажыктыг өг-бүле иштинге ажыглаар тус-тус сүмелерни бээр.
Кижизидикчи башкы өг-бүлеге кижизидилге ажылын организастаарын өөредиринче угланган чырыдыышкын ажылын, методиктиг сүмелерни тургузуп, ада-иелерге консультацияны чорудар.
Дефектолог башкы минниишкин органнарының, угаанның болгаш чугаа сайзыралының четпес чүүлдерин тодарадып дузалажыр.
Төптүң ажылының бир онзагай чүүлү – кадрларның билиин доктаамал бедидип турары. Салдынган сорулгаларны боттандырып, үре-түңнелдиг ажылдаар дээш, специалистер Москваның күрүнениң башкы университединге билиг бедидер курстарны специалистерниң 88 хуузу эртип алган.
Төлевилелдиң база бир кол сорулгазы - республиканың чедери берге кожууннары-биле ажылдаары. Ынчангаш ырак кожууннарда ада-иелерге дуза чедирери-биле үнүүшкүннер кылыр бригадаларны тургузары кончуг чугула болган. Консультация төвүнүң специалистери кожууннарже үннүшкүннерни кылып, ылаңгыя чедери берге ырак кожууннарда ада-иелер-биле ажылдап турар. Консультация төвү оон-даа ыңай ажылын калбартып, хөй-хөй үнүүшкүннерни кылып, ажы-төлдүг өг-бүлелерге аргалыг-ла болза хөйү-биле дузаны чедирер сорулгалыг.
Ада-иелерге консультация ажылдарын чорудары-биле чергелештир республиканың башкыларын өөредир ажыл база чоруп турар.
Консультация төвүнүң дузазы 18 хар чедир уругларлыг ада-иелерге болгаш хоойлу ёзугаар төлээлерге, логопед, дефектолог, психолог башкы, ЛФК инструктору чок черлерде, республиканың кожууннарындан Кызыл хоорайже көжүп кээп турар ада-иелерге, хөй ажы-төлдүг өг-бүлелерге, кадыының талазы-биле кызыгаарлыг уругларның, уруглар садының программазынче хаара туттунмаан уругларның ада-иелеринге, ада-иезиниң азыралы чок арткан уругларны азырап алган хамаатыларга, бажыңында өөренип турар уругларлыг, уругларын кижизидеринге дуза херек, оларның аажы-чаңында, сайзыралында янзы-бүрү берге байдалдарлыг, 3 чыл чедир дуржулгалыг ада-иелерге онза хереглелдиг болуп турар.
Консультация 45 минута үргүлчүлээр. Консультацияны чаңгыс катап азы 5 чедир-даа чорудуп болур. Бирги таварылгада колдуу арга-сүме болгаш ажыктыг медээлерни бээр. Хөй катап болуп турар консультациялар тодаргай үелиг болур болгаш уруг бүрүзү-биле ажылдаар тускай программаны үргүлчү ажылдап кылып, чаартылгаларны киирер. Консультацияны чаңгыс азы аңгы-аңгы специалистер-биле база чорудуп болур.
Арга-сүме, саналдар, ажыктыг медээлер бижээн брошюралар, буклеттер, бажыңнарынга кичээлдээр дидактиктиг материалдар, оларны ажыглаарынга методиктиг тайылбырлар, тест хевиринге даалгалар ада-иелерге дуза чедиреринге улуг ужур-дузалыг болуп турар.
Ол материалдарны саазын-даа кырынга, электроннуг-даа хевирге берип турар. Клиентиниң электроннуг почтазынче чогуур медээни чорудуп бээр. Албан чериниң сайтызында ада-иелерге ажыктыг арга-сүмени салган.
Консультация кылырынга эптиг байдалды уруглар садында тургузуп, кабинеттерни дерип, консультация алыры-биле келгеннерге эптиг олуттарны кылып, психологтуг камгалалды хандырган. Оон ыңай назы-хар аайы-биле уругларга ойнаар тускай дериг-херекселдиг шөлчүгештерни кылганы эки. Консультация үезинде уругну эдертип ап болур. Ада-иениң күзели-биле кажан специалист ада-ие-биле консультация чорудуп турда, дуржулгалыг башкы уруг-биле ажылдап турар болур. Ында бар дериг-херекселдер, көргүзүг материалдары, техника, харылзаа херекселдери кандыг-даа күзелдиг ада-иелерге консультация дузазын чедирер арганы берип турар.
«Бүзүрел” консультация төвүнүң специалистери “Үезинде дузалаш” деп кыйгырыг-биле ажылдап турар. Ол төп уругларның бүрүн сайзыралының, кижизидилгезиниң болгаш өөредилгезиниң талазы-биле ада-иениң педагогиктиг билиин бедидер ажык эжии болуп турар.
#Националтөлевилел #Өөредилге #Консультациятөвү #Шынсолун #Тыва #Тывамедээ #Тывадыл #Тывамедиагрупп #Тува #Tuva #TMG #TMGNEWS #Tuvanews
