Тываның Баштыңының албан-хүлээлгезин түр үеде күүседип турар Владислав Ховалыгның дилээ-биле федералдыг бюджеттен 1,5 млрд рубльди республикаже шилчиткен. Ук акша-хөреңгини амыдыралда шиңгээдип эгелээнин тус черлерде аңгы-аңгы адырлар көргүзүп турар.
Владислав Ховалыгның Бии-Хем кожуунче ажыл-агыйжы сургакчылаашкынының үезинде Туранның социал объектилериниң кышка белеткелин, хоорайның төп одалга чериниң байдалын, чедер-четпестерин хынап көрген.
Чаа одалга сезонунче бүзүрелдиг киреринге септээр, солуур чарыгдалдыг ажылдарже 15 сая рубль херек болуп турарын “Тепловик” муниципалдыг каттышкан бүдүрүлгениң директору Алексей Мясников Владислав Ховалыгга чугаалаан.
Республиканың удуртукчузу санал-оналдарны дыңнап көргеш, тургустунуп келген айтырыгны соок дүшпээнде шиитпирлеп, чогуур деткимчени көргүзер дээш, одалга чериниң үрелген ийи котелун солуурунуң арга-хоргазын өөренип көөрүн дыңнаткан. Эң-не кол чүүл – кышты хүр ажары-биле чаа одалга сезону кандыг-даа бергедээшкин чок эгелээр ужурлуг деп ол ынчан түңнээн турган.
Бөгүнде ында Барнаулдан чаа ийи котелду эккелген болгаш ону тургузуп эгелей берген. Бирээзиниң-не күчүзү 1.6 МВт.
– Келир неделяда суг белеткээр, сугну чымчадыр дериг-херексел база келир. Кадыг, хөлчок кадыг суг – Туранның котелдарының карак чивеш аразында элеп турарының чылдагааны ол.
Чаа котелдар болгаш суг белеткээр болгаш чымчадыр дериг-херекселди тургускан соонда, одалга сезонун кандыг-даа бергедээшкин чокка эгелей бээр бис. 2019 чылда тургускан дөрт котелдуң ийизи үрелген-даа болза, арткан ийизиниң байдалы эки. Ук котелдар-биле ажылдап турган болгаш ону ажыглаарынга бергедээшкиннер турбас.
Котелдарны үр үеде ажыглаар дизе, суг чымчадыр дериг-херекселди тургузары эң-не чугула. Ол ынчан сугнуң тургузуу чымчай бээр.
Котельнаяда сес машинист ажылдап турар. Кыштың соок айлары январь-февральда хонукта 8-9 тонна хөмүрнү чарыгдаар.
Удавас кожууннуң төп эмнелгезиниң котельнаязынга база немей ийи чаа котел келир – деп, Алексей Мясников тайылбырлаан.
Александр Чульдум котельнаяның узаныкчызы (слесарь). Ол аңаа 2006 чылда одакчылап ажылдап эгелээн. «Эргижирээн чылыг четкизиниң хоорзаларын солуп, оон-даа өске чугула ажылдарны доктаамал чорудуп турарының ачызында онза байдалдар бүрүткеттинмээн. Одакчылар хонук ажылдааш, үш хонук дыштаныр» – деп, узаныкчы ажылын таныштырган.
Төп котельная 13 организацияны, ийи социал объектини болгаш хөй аал чурттаар чаагайжыды туттунган сес бажыңны чылыг-биле хандырып турар.
Бии-Хем кожууннуң төвү Туран хоорайда котельнаяларны 1960 чылдарда-ла туткан, сөөлгү катап оларны ССРЭ буурап дүжүп турда чаарткан. Одалга талазы-биле оларның харыылап турар черлери – сес хөй квартиралыг бажың, он үш организация, социал объектилер ... ниитизи-биле бүдүн кожуун төвү.
Ш. ХОВАЛЫГ.
Авторнуң тырттырган чуруктары.
#Бии_хемкожуун #Туран #МУБТепловик #Владиславховалыг #Тыва #Тува #Тувамедиагрупп #Тывадыл #Тывамедээ #Tuva #Shyntuva
