Кызылга хөмүрнү чиижеңнеп садыглаар черлерге база катап рейдини организастап чоруткан. Бо удаада рейдиже мэрияның, Тыва Республиканың Тарифтер талазы-биле албанының, Росхереглелхайгааралдың ажылдакчылары база журналистер үнгеннер. Бөлүк Кызылдың хөмүр садар элээн хөй черлерин эргээш, оон чаңгыс-даа чиижең садыгжыны илеретпээн. Ынчалза-даа Каа-Хем суурга оларны садыглап чаңчыга берген черинден эскерип кааннар. Ында чиижең садыгжылар бир тонна хөмүрнү 3000 рубльге, бир шоодай иштин 250 рубльге садып турарлар. Хөмүр-дашка өртек-үне баткан-даа бол, чиижең садыгжылар ону эрги бедик өртек-биле садарын уламчылап турар.
Каа-Хемниң хөмүр-даш уургайының девискээринде көңгүс өске байдал көстүр. Хоорайда хөмүрнү чырык хүндүс от шаккаш безин тыппыс чүве болза, мында одаар чүүл садып алыр дээн машиналарның ээлчээ төнчү чок. Ээлчегде турар чолаачыларның чугаазы-биле алырга, олар боттарынга болгаш дөргүл-төрелинге хөмүр садып алыр дээш келген болуп турар.
«Бодумга хөмүр садып ап тур мен, кыш дургузунда 5 тонна хереглээр улус бис, хөмүрнүң өртээ баткан деп чүүлдү билип алгаш, эжимден меңээ дузалажырын дилээн кижи мен. Мында бис кара даң бажындан тура ээлчегде тур бис, эртенгиниң дөрт шак үезинде келзивиссе-даа, ынчан безин бистиң мурнувуста 20 машина турду, а ам келгенивистен бээр 16 шак бооп тур бис. Улус, чугаажок-ла, хөлчок хөй-дүр, ол бүгү өртектерниң батканы-биле холбашкан боор” — деп, Каа-Хем суурнуң чурттакчызы Владимир Шаров чугаалап турар.
Тываның чазаа одаар чүүлге өртектерни өстүрбези-биле хөмүр хандырыкчыларының транспорт чарыгдалдарын субсидиялаарынга белен. Каа-Хемниң хөмүр-даш уургайында бир тонна хөмүрнүң өртээ 2220 рубль 10 көпеек, бир шоодайныы – 125 рубль. Кызылга хөмүрнүң чедирилгезиниң өртээ 2507 рубль болур ужурлуг, а бир шоодайныы - 125 рубль. Ыраккы Каа-Хемге чиижең садыгжылардан алган бир шоодай хөмүрнүң өртээ 122 рубльден, бир тоннаның - 2425 рубльден ашпас болур ужурлуг.
Республиканың Тарифтер талазы-биле албанының удуртукчузу Эдуард Куулар өртектер улгаттырган хандырыкчыларга база чиижең садыгжыларга торгаалдарның дугайында сагындырган, аңаа дүүштүр өртек улгаттырган хамаатыларга 5 муң база юридиктиг организацияларга 10 муң рубль хемчээлдиг торгаалды онаары көрдүнген.
А. ХЕРТЕК белеткээн.
#Хөмүр_дашөртээ #Рейдилер #Кызылхоораймэриязы #Каа_хемхөмүр_дашуургайы #Тыва #Тува #Шынсолун #Тывадыл #Тывамедээ #Tuva #Shyntuva
