Шрифт
А А А
Фон
Ц Ц Ц Ц Ц
Изображения
Озвучка выделенного текста
Настройки
Обычная версия
Междубуквенный интервал
Одинарный Полуторный Двойной
Гарнитура
Без засечек С засечками
Встроенные элементы
(видео, карты и т.д.)
Вернуть настройки по умолчанию
Настройки Обычная версия
Шрифт
А А А
Фон
Ц Ц Ц Ц Ц
Изображения
Междубуквенный интервал
Одинарный Полуторный Двойной
Гарнитура
Без засечек С засечками
Встроенные элементы (видео, карты и т.д.)
Вернуть настройки по умолчанию

КАДЫК АМЫДЫРАЛДЫҢ СУРТААЛЧЫЗЫ

21 июля 2021
45

«Өг-бүле бүрүзүнге чаңгыс эвес дээди эртемниг уруг» губернатор төлевилели Тывага 2014 чылда эгелээш, ам-даа ажылын уламчылап турар. Ол үениң дургузунда Тываның аңгы-аңгы булуңнарындан дыка хөй өг-бүлелерниң уруглары дээди эртемни чедип ап, күрүнеден деткимчени алган. Чоокта чаа база ук программаның киржикчилерин «Шын» солуннуң номчукчуларынга таныштырып турганымны сактыр боор силер.

«Өг-бүле бүрүзүнге чаңгыс эвес дээди эртемниг уруг» төлевилелдиң боттаныыш­кыны үре-түңнелдиг дээрзин чедиишкинниг амыдырап-чурттап чоруур ажы-төл бадыткап турар. Оларның бирээзи Ак-Довурак хоорайның 1 дугаар школазының доозукчузу Сергек Ооржак-тыр. Сергек 1998 чылдың ноябрь 18-те Ак-Довурак хоорайга төрүттүнген. Ол авазының чаңгыс оглу. 11-ги класска өөренип турда Сергектиң клазының башкызы Лолита Хомушку ону ук төлевилелдиң программазынга киириштирер дээш, херек документилерин чыып белеткээн. 2018-2019 өөредилге чылында школаны дооскаш, шериг албан-хүлээлгезин эрткеш, Кызылдың техниктиг техникумунуң «Чиик машиналар септелгези» салбы­рын чүгле «5» демдектерге кызыл дип­лом-биле доос­каш, Тываның күрүне университединиң инженер-техниктиг факультединче кирип алган. Амгы үеде Сергек университеттиң эң-не идепкейлиг сургуулдарының бирээзи. Ол чаа-ла 1 дугаар курсту дооскан. «Кажанда-даа сула салдынмас! Чүгле бурунгаар!» – Сергектиң чуртталгада кыйгырыы-дыр. Ол бичиизинден-не шериг албан черинге ажылдаксаар, офицер болуксаар чораан.

«Өөренип турар үемде күрүнеден материалдыг-даа, моральдыг-даа дузаны ап тур мен, ол дээш өөрүп четтирер-дир мен. Чижээлээрге, бо чылын Тываның күрүне университединден 1 дугаар курска өөрени бергеш, 20 муң рубль деткимчени күрүнеден алдым. ЕГЭ (чаңгыс аай күрүне шылгалдалары) дужаар деп турумда халас консультацияларны-даа эрттирип берип турган» – деп, Сергек чугаалады.

Ол өөредилгезинден аңгыда, спортка хандыкшылдыг база амгы үениң танцыларынга ынак. Өөренип турар факультедин доозуп алгаш, бо-ла университеттиң шериг факультединче дужаап кирип алыры, алызында барып шериг кезээнге офицер болуру – Сергектиң улуг сорулгаларының бирээзи.

Амыдыралга ынак, келир үеже бурунгаар үзел-чүткүлдүг аныяк оолдан төрээн Тывазының, ооң келир үезиниң дугайында бодалдарын сонуургап айтырарымга, ол: «Тывага ажылчын олуттар хөй, «ажыл-чоктар» деп улус турбас болза, 10 хире чыл болганда Тывавыс экономика талазы-биле шору сайзырай бээр ийик» – деп харыылады.

Сергек боду дег, бөдүүн болгаш биче сеткилдиг улусту эң-не үнелээр. Студент үелеринде, амдыызында ооң эң-не улуг чедиишкини – «Мистер студенчес­тва-2021» мөөрейге тиилелгези. Үш ай дургузунда үзүк-соксаал чок белеткелдиң түңнелинде, тиилеп каанынга Сергек аажок өөрээн. «Мээң сорулгаларым, күзелдерим бо чедиишкин-биле кызыгаарланмас, ам-даа уламчылаар, бодум бодумну сайзырадыр, бедиктерже үнер ужурлуг мен» – дээш, аныяктар аразынга болур «Альма-Матер» деп хемчегге база киржир деп сорулганы ол салган.

Студент кижи кажан-даа сула салдынып болбас. Чүүден-даа кортпас. Чаа-чаа чүүлдерже чүткүлдүг болур. Кижи бүрүзү келир үези кандыг болурун боду шиитпирлээр. Бир эвес республиканың чурттакчы бүрүзү бир-ле чаа чүүлдерже чүткүп, бир-ле чүүлдү өскертип эгелээр болза, ынчан Тыва күштүг болур деп Сергек санап чоруур.

Бодунуң үе-чергези аныяктарга, «Өг-бүле бүрүзүнге чаңгыс эвес дээди эртемниг уруг» төлевилелдиң киржикчилеринге күзелдери бүдүп чоруурун, бодап алганы мергежилин чедип алырын, өөренип кирип алганы өөредилге чериниң идепкейлиг сургуулу болурун Сергек күзеп турар. Амыдыралдың чаа чадаларындан кортпазын, бурунгаар чүткүлдүг, тура-соруктуг болурун Сергек үе-чергезинге, амгы үениң абитуриентилеринге күзээн.

Оон ыңай Сергек кадык амыдыралдың суртаалчызы. Ол аныяктарны спорт-биле өңнүктежиринче, кадык болурунче кыйгырып турар.

Айдың ОНДАР.

Чуруктарны хууда архивтен алган.

#Губернатортөлевилели #Өг_бүлебүрүзүнгедээдиэртемнигуруг #ТКУ #Тыва #Тува #Тувамедиагрупп #Тывадыл #Тывамедээ #Tuva #Shyntuva