КИЖИ ЭКИЗИ - НАЙЫРАЛДА

30 июля 2021

26

Россияныӊ хөй дапкыр чемпиону болгаш призёру Чингиз Алиев Сарыг оглы - Республикада ховар буянныг, чончу сеткилдиг кижилерниӊ бирээзи.

Амыдыралга шын оруун тып алган кандыг-даа кижиге, ылаӊгыя бистиӊ хөй национал чоннарлыг улуг чуртувуска, чүү-даа чүве моондак болбас. Ооӊ көскү үлегери Кызыл хоорайның Төлээлекчилер хуралының бешки чыыжының депутады Чингиз Алиев-тир.

Юрист эртемниг спортчу Тывага тозан чылдарныӊ төнчүзүнде чедип келгеш, күш-культура болгаш спорт адырынга ажылдап эгелээн. Спортка сундулуг оолдар, уругларны төлептии-биле өөредип кижизиткен. Ооӊ өөреникчилериниӊ аразында тергиин спортчу чедиишкиннерлиг чемпионнар эвээш эвес. Ынчангаш Тыва Республикага каратэ федерациязын үндезилеп тургускаш, аныяк-чалыыларны кадык чаагай орукче углаар кижидизикчи, патриотчу ажылын уламчылап чоруур.

«Тыва Республикада ажылдап чурттап чоруур шупту национал чоннарныӊ төлээлеринге боттарыныӊ национал-культуразын бүрүнү-биле бараалгадып көргүзеринге шупту байдалдарны тургускан. Ол дээрге Россия Федерациязыныӊ күрүнениӊ национал политиказыныӊ стратегиязы-биле хөөннежип турар мерген угаанныг болгаш чедиишкинниг политика-дыр. Мен азербайджан мен, ол дээш чоргаарланыр мен. Чурттар болгаш чоннар аразынга чүс-чүс чылдар дургузунда тургустунуп келген эп-сеткилдиг найыралдыг харылзааны улаштыр сайзырадып хөгжүдеринге үлүг хуумну киирер мен» - деп, Чингиз Алиев соӊгукчуларынга чугаалап турган.

«Кижи экизи – найыралда, аът экизи – мунушта» деп тыва улустуӊ үлегер домаа бар. Шынап-ла хенертен аарыг-хамчыкка бүргеткен делегейге улус чоннар аразында найыралдыӊ үнези көстүп келген. Ёзулуг кижизиг бүдүштүг, буянныг чончу сеткилдиг кижилер кандыг-даа омакшылдыг улуска шыдаар шаа-биле дузалаарын «Хүлээлгем» деп чугаалаар. Шак ындыг үлегерлиг кижилерниӊ одуруун Чингиз Алиев ээлеп чоруур дээр болза, чазыг болбас.

Бодунуӊ чымыштыг депутат ажыл-ижи-биле чергелештир пандемия үезинде улуг-биче кижилерге үргүлчү дузалажып чоруур.

Чижээ, бо чылын февраль айда социал школаныӊ улуг назылыгларынга каратэ кичээлдерин Кызылдың 1 дугаар школазынга эрттирип турган.

- Каратэ чүгле аныяк-чалыы үезинде эвес, а улуг назылыг-даа апаарга, кижиниң мага-бодун болгаш сагыш-сеткилин быжыктырар. 6-даа, 60-даа харлыг кижи ону өөренип ап болур. Мага-боттуӊ күш-дамырын дадыктырар баштайгы белеткелдерге хамаарыштыр улустуң назы-харын кызыгаарлавайн турар. Кичээлдер чүгле кижиниң мага-бодун дадыктырып, бодунуң күш-шыдалынга бүзүрелин улгаттырып, өөрүшкүлүг быжыг тура-соруктуг болурунга дыка улуг эки салдарлыг болур - деп, ол тайылбырлаан.

Улусчу фронтунуӊ идепкейжилери, аӊгы-аӊгы омакшылдыг аныяктар-биле кады май айда Кызылдыӊ эрги хөөрлериниӊ бок-сагын аштап арыглап турган. Ооӊ соонда Тываныӊ төөгүзүнге балалбас исти арттырган сураглыг кижилерниӊ чевеглерин девискээрин чаагайжыдып, үргүлчү карактаарыныӊ дугайында Чингиз Алиев саналдаан.

«Кады бис» деп акцияга ол Тывада амыдырап чурттап чоруур чурт төрели - азербайджан улузун эвилелдеп алгаш, Кызылдыӊ немелде өөредилге төвү-биле инвалид уруг-дарыын азырап турар өг-бүлелерге янзы-бүрү солун хемчеглерни эрттирип-даа турган. «Педагог башкылар уруг бүрүзүнүӊ онзагайын өөренип көрүп тургаш, бодамчалыы-биле белеткенген. Чеди өг-бүле киришкен. Спортчу болгаш угаангыр, тывынгыр, аваангыр чоруун сайзырадыр даалгаларны күүсеткен. Түӊнелинде спартанчылар дег, шупту демниг чоруктуӊ флешмобун көргүскен. Шиитпирлиг болгаш быжыг тура-соруун көргүскен уруг бүрүзү спартакиаданыӊ тиилекчизи болган. Республикада азербайджан диаспора спартакиаданың партнеру болгаш, шаӊналдарны киржикчи бүрүзүнге тывыскан» - деп, Чингиз Алиев Контактыда арнынга бижээн.

Ол соӊгукчуларын ээ көрүп, үргүлчү аралажып чугаалажып чоруур. Уруглар хүнүнде-даа баргаш, чай кадында оларныӊ-биле кады ойнап турары безин магаданчыг үлегер. «Аас-кежиктиг кижи дээрге шын орукту тып алган кижи эвес, а бодунуӊ шилип алган оруунга ынак болгаш кандыг-даа байдалда оруун кагбас, оон өскээр барбас кижи-дир» - деп, аныяк-өскенни угаадып сүмелеп чоруур.

Тыва чон-биле кады эгин кожа амыдырап чурттап чоруур азербайждан улустуӊ төлептиг оглу бо үениӊ болгаш келир-даа үениӊ салгалдарынга төлептиг үлегер болур. Чүге дээрге кижи кандыг-даа черге барганда, бодунуӊ төрээн чонунуӊ, чер-чуртунуӊ алдар-адын сыкпас дээрзин чоннуӊ мерген угаадыглыг ёзу-чаӊчылында айыткан.